امروز میخوام با طرح یک سوال و چند سناریو مختلف تفاوت آنها را به شما نشان دهم تا متوجه شوید که TYPE B با TYPE C چقدر تفاوت دارند.

کلید مینیاتوری ۲۵ آمپر تایپ C

همانطور که می دانید در داخل کلیدهای مینیاتوری ۲ مکانیزم قرار گرفته که یکی از آنها یک رله حرارتی (بیمتال) است و اضافه بار را تشخیص می‌دهد و دیگری یک رله مغناطیسی است و اضافه جریان در حالت اتصال کوتاه را تشخیص می دهد. مکانیزم مغناطیسی آنی و سریع عمل میکند ولی مکانیزم حرارتی باید مدتی بگذرد (چند ثانیه تا چندین دقیقه) تا گرم شود و بعد عمل کند.

مکانیزم مغناطیسی در کلیدهای TYPE B در بازه ۳ تا ۵ برابر جریان نامی عمل میکند. ولی در کلیدهای TYPE C در بازه ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی عمل میکند. این جمله یعنی چه؟ یعنی مثلا اگر ما یک کلید ۳۲ آمپر تایپ B داشته باشیم و بخواهیم که مکانیزم مغناطیسی آن بصورت آنی عمل کند باید جریانی بین ۹۶ تا ۱۶۰ آمپر (۳ تا ۵ برابر عدد ۳۲) از آن عبور کند تا آن کلید بصورت آنی قطع کند. ولی اگر جریان کمتر از ۹۶ باشد، دیگر مکانیزم مغناطیسی وارد بازی نمی شود بلکه اینبار وظیفه مکانیزم حرارتی است که کلید را قطع کند. که گفتیم مکانیزم حرارتی کمی با تاخیر عمل میکند.

از کجا بفهیم که یک کلید تایپ C است تایپ B؟ فقط کافیست عدد روی آن را بخوانید. مثلا روی کلید مینیاتوری بالا نوشته C25 یعنی این کلید تایپ C است و ۲۵ آمپر است.

پس اگر در زمان یک اتصال کوتاه مکانیزم مغناطیسی وارد بازی شود و عمل کند خیلی بهتر از مکانیزم حرارتی است. چون سریعتر قطع می کند و آسیب کمتری به سیم های آن سرخط می رسد.

تفاوت کلید مینیاتوری تایپ B و C

تفاوت کلیدهای مینیاتوری B و C

سوال: اگر بجای یک کلید مینیاتوری ۱۰ آمپر تایپ B از یک ۱۶ آمپر تایپ C استفاده کنیم، آیا اتفاق بدی می‌افتد؟

برای پاسخ به این سوال، ابتدا محدوده قطع آنی (مکانیزم مغناطیسی) هر کلید را مشخص می‌کنیم:

• کلید ۱۰ آمپر تایپ B در جریانی بین ۳۰ تا ۵۰ آمپر (۳ تا ۵ برابر ۱۰) آنی قطع می‌کند.
• کلید ۱۶ آمپر تایپ C در جریانی بین ۸۰ تا ۱۶۰ آمپر (۵ تا ۱۰ برابر ۱۶) آنی قطع می‌کند.

سناریو ۱: اضافه بار (Overload)

مثال ۱: فرض کنیم ما جریان ۲۰ آمپر را از هر دو کلید عبور می‌دهیم. در این حالت، جریان خطا کمتر از آستانه قطع آنی هر دو کلید است، بنابراین حفاظت مغناطیسی عکس العملی نشان نمی‌دهد ولی حفاظت حرارتی (کندکار) وارد عمل می‌شود.

• کلید ۱۰ آمپر تایپ B: جریان ۲۰ آمپر، دو برابر جریان نامی آن است. این اضافه‌بار قابل توجه باعث می‌شود بخش حرارتی آن به سرعت (مثلاً کمتر از یک دقیقه) داغ شده و مدار را قطع کند.
• کلید ۱۶ آمپر تایپ C: جریان ۲۰ آمپر تنها ۱.۲۵ برابر جریان نامی آن است. این اضافه‌بار جزئی، زمان بسیار طولانی‌تری (چندین دقیقه) نیاز دارد تا بخش حرارتی کلید را به اندازه کافی گرم کرده و باعث قطع آن شود.

نتیجه این سناریو: کلید ۱۰ آمپر تایپ B به دلیل پایه آمپر پایین‌تر، بسیار سریع‌تر عمل می‌کند.

مثال ۲: حالا اینبار فرض کنیم ما جریان ۱۵ آمپر را از هر دو کلید عبور می‌دهیم. در این حالت

• کلید ۱۰ آمپر تایپ B: جریان ۱۵ آمپری، ۱.۵ برابر جریان نامی (۱۰ آمپر) این کلید است. این وضعیت یک اضافه‌بار (Overload) محسوب می‌شود. در نتیجه، بخش حفاظت حرارتی کلید فعال می‌شود. این بخش پس از چند دقیقه (بسته به دمای محیط) داغ شده و مدار را قطع می‌کند تا از آسیب به سیم‌کشی جلوگیری کند.
• کلید ۱۶ آمپر تایپ C: جریان ۱۵ آمپری، کمتر از جریان نامی (۱۶ آمپر) این کلید است. این کلید مینیاتوری طوری طراحی شده که جریان‌های کمتر یا مساوی با عدد نامی خود را به صورت دائم و بدون مشکل عبور دهد. در نتیجه، این کلید جریان ۱۵ آمپر را یک جریان عادی تلقی کرده و هیچ‌گاه مدار را قطع نخواهد کرد.

نتیجه این سناریو: کلید ۱۰ آمپر تایپ B پس از چند دقیقه مدار را قطع می‌کند، در حالی که کلید ۱۶ آمپر تایپ C هرگز قطع نخواهد کرد.

سناریو ۲: اتصال کوتاه (Short Circuit)

مثال ۱: فرض کنیم اتصال کوتاهی رخ می دهد و جریانی در حد ۹۰ آمپر از دو کلید عبور می کند. در این حالت، جریان خطا بسیار بالاست و حفاظت مغناطیسی (تندکار) وارد عمل می‌شود.

• کلید ۱۰ آمپر تایپ B: جریان ۹۰ آمپر بسیار بالاتر از محدوده قطع آنی آن (۳۰-۵۰ آمپر) است. بنابراین بلافاصله (در چند میلی‌ثانیه) قطع می‌کند.
• کلید ۱۶ آمپر تایپ C: جریان ۹۰ آمپر نیز در محدوده قطع آنی آن (۸۰-۱۶۰ آمپر) قرار دارد، پس این کلید هم بلافاصله قطع می‌کند.

نتیجه این سناریو: هرچند هر دو آنی عمل می‌کنند، اما کلید ۱۰ آمپر تایپ B باز هم سریع‌تر است. زیرا آستانه قطع آن بسیار پایین‌تر (۳۰ آمپر) است و جریان ۹۰ آمپری، فشار بسیار بیشتری به مکانیزم مغناطیسی آن وارد می‌کند تا کلید ۱۶ آمپری که آستانه قطع آن از ۸۰ آمپر شروع می‌شود.

مثال ۲: اینبار فرض کنیم اتصال کوتاهی رخ می دهد و جریانی در حد ۶۰ آمپر از دو کلید عبور می‌کند. در این حالت

• کلید ۱۰ آمپر تایپ B: گفتیم که محدوده قطع آنی (مغناطیسی) این کلید بین ۳۰ تا ۵۰ آمپر است. جریان خطای ۶۰ آمپری، بالاتر از محدوده قطع آنی آن است. پس بخش مغناطیسی آن بلافاصله و در چند میلی‌ثانیه مدار را قطع می‌کند.
• کلید ۱۶ آمپر تایپ C: گفتیم که محدوده قطع آنی (مغناطیسی) این کلید بین ۸۰ تا ۱۶۰ آمپر است. جریان خطای ۶۰ آمپری، کمتر از حداقل آستانه قطع آنی آن (۸۰ آمپر) است. در نتیجه بخش مغناطیسی آن اصلا فعال نمی‌شود. کلید باید منتظر بماند تا بخش حرارتی آن (که کندتر است) داغ شده و پس از چندین ثانیه مدار را قطع کند.

نتیجه این سناریو: در جریان جریان اتصال کوتاه۶۰ آمپر، کلید ۱۰ آمپر تایپ B به صورت آنی و بسیار سریع عمل می‌کند، در حالی که کلید ۱۶ آمپر تایپ C اصلاً به صورت آنی قطع نخواهد کرد.

امیدوارم این مثال ها کمک تان کرده باشید تا بهتر درک کنید که تایپ یک کلید مینیاتوری چقدر اهمیت دارد.
بنابراین اگر ساختمانی را برقکشی می‌کنید که مهندس طراح از قبل نقشه تابلو برق واحد را در اختیار شما قرار داده است، پس باید مو به مو طبق نقشه عمل کنید و تایپ کلیدهای مینیاتوری را با سلیقه خود و مشورت اصغر آقا (الکتریکی سر کوچه) تغییر ندهید. ولی اگر آن ساختمان مهندس طراح ندارند و خودتان باید کلیدهای مینیاتوری تابلو برق واحد را انتخاب کنید به صورت زیر عمل کنید.

• برای سرخط روشنایی ها حداقل باید از سیم نمره ۱.۵ استفاده کنید و برای آنها کلید مینیاتوری ۱۰ آمپر تایپ B نصب کنید.
• برای سرخط پریزها حداقل باید از سیم نمره ۲.۵ استفاده کنید و برای آنها کلید مینیاوری ۱۶ آمپر تایپ C نصب کنید.
• کلید مینیاتوری کولر آبی باید ۱۰ آمپر تایپ C نصب شود.
• کلید مینیاتوری کولر گازی باید طبق دفترچه راهنمای محصول عمل شود، ولی معمولا ۱۶ آمپر تایپ C نصب می کنند.
• کلید اصلی هم باید یک کلید ایزولاتور یا یک کلید مینیاتوری هم آمپر با آمپراژ کنتور باشد. مثلا اگر کنتور شما ۳۲ آمپر است، کلید اصلی باید ۳۲ آمپر تایپ B انتخاب شود.
• آمپر کلید جریان باقیمانده (کلید محافظ جان) باید مساوی یا بزرگتر از کلید اصلی باشد. مثلا اگر کلید اصلی شما ۳۲ آمپر است، کلید جریان باقیمانده باید ۳۲ یا ۴۰ یا بالاتر انتخاب شود. در کلید جریان باقیمانده ما تایپ بی و تایپ سی نداریم.

نوشته تفاوت کلیدهای مینیاتوری تایپ B و تایپ C اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

وقتی برای اولین بار وارد دوره آموزش سیم کشی ساختمان شدم، باور نمی‌کردم این حرفه تا چه اندازه پیچیده، حساس و در عین حال شیرین باشد. تصورم این بود که کار یک برق‌کار، فقط رد کردن چند سیم و نصب کلید و پریز است. اما خیلی زود فهمیدم برق‌کشی نه تنها علم و مهارت می‌خواهد، بلکه ترکیبی از دقت، صبر، خلاقیت و حتی آینده‌نگری است. هر اشتباه کوچک می‌تواند خطر جانی به همراه داشته باشد یا خسارتی بزرگ به ساختمان وارد کند.

این مقاله روایت من است؛ کسی که در یک دوره عملی در یک آموزشگاه برق ساختمان شرکت کرد، با دست‌های خودش مسیر سیم‌ها را در دیوارها خواباند، نقشه‌ها را خواند، اشتباه کرد، دچار برقگرفتگی شد ولی در نهایت یاد گرفت چطور از صفر تا صد یک ساختمان را سیم‌کشی کند. سعی می‌کنم هم تجربه شخصی را با شما به اشتراک بگذارم و هم نکات فنی و آموزشی را به شکلی ساده توضیح دهم تا اگر شما هم قصد دارید وارد این حرفه شوید، مسیر روشن‌تری پیش رویتان باشد.

چرا آموزش سیم کشی ساختمان حیاتی است؟

برق شاهرگ حیاتی هر خانه و ساختمانی است. بدون برق، زندگی مدرن ما تقریباً فلج می‌شود؛ از روشنایی و گرمایش گرفته تا اینترنت، تلویزیون، یخچال، آسانسور و حتی سیستم‌های امنیتی. حالا تصور کنید سیم‌کشی غیراستاندارد یا ناشیانه باشد؛ این یعنی خطر آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی، سوختن وسایل برقی یا حتی مرگ.

یکی از استادانم همیشه می‌گفت” لوله آب اگر ترک بخورد خانه را خیس می‌کند، اما سیم برق اگر اشتباه وصل شود می‌تواند جان بگیرد” این جمله هیچوقت از ذهنم پاک نمی شود. همان لحظه فهمیدم که یادگیری اصولی سیم‌کشی، نه یک مهارت ساده، بلکه یک مسئولیت بزرگ است.

شروع مسیر: اولین روز در دوره آموزش برق ساختمان

روز اول کلاس، وقتی مربی از ما خواست نقشه ساده یک اتاق را بخوانیم و مسیر سیم‌ها را روی دیوار مشخص کنیم، گیج شدم. همه‌چیز روی کاغذ آسان به نظر می‌رسید، اما وقتی باید تصمیم می‌گرفتی سیم روشنایی از کجا برود، کلید تک‌پل یا دوپل کجا نصب شود، یا چطور مسیر پریزها را رعایت کنی، تازه می‌فهمیدی چقدر جزئیات دارد.

ما کار را با پروژه‌های کوچک شروع کردیم؛ مثلاً برق‌کشی یک اتاق خواب ساده. بعد رفتیم سراغ آشپزخانه که پر از نکات خاص است: پریزهای مخصوص یخچال، ماشین لباسشویی، هود، مایکروفر و… هر کدام استاندارد خاصی دارند.

یاد گرفتم که برق‌کشی فقط مهارت دست نیست؛ یک جور مهندسی فکر هم هست. باید قبل از زدن کلید به این فکر کنی که صاحبخانه چطور از آن فضا استفاده خواهد کرد.

ابزارهایی که زندگی یک برق‌کار را می‌سازد

در همان روزهای اول، استاد ما جعبه ابزارش را نشان داد و گفت: «یک برق‌کار خوب کسی است که ابزارهایش را مثل اعضای بدنش بشناسد.» کم‌کم فهمیدم حق با اوست.

چند ابزاری که همیشه با من هستند:

• فازمتر: ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین ابزار. بارها جانم را نجات داده.
• سیم‌لخت‌کن: اگر سیم را با چاقو یا کاتر لخت کنی، هم وقت می‌گیرد و هم ممکن است به مغزی سیم آسیب بزند.
• انبردست و دم‌باریک: برای گرفتن، بریدن و تاباندن سیم‌ها.
• فنر سیم‌کشی: ابزار جادویی برای عبور دادن سیم از داخل لوله‌های توکار.
• مولتی‌متر: برای تست ولتاژ، مقاومت و پیدا کردن خطاها.

اولین بار که مجبور شدم سیم را از لوله‌ای رد کنم، آنجا بود که متوجه مزیت های فنر سیمکشی شدم. اگر فنر نبود انجام سیمکشی بسیار وقت گیر یا شاید غیر ممکن میشد.

مراحل عملی سیم کشی ساختمان از صفر تا صد

بیایید با هم مرور کنیم که من چطور در پروژه‌های واقعی مراحل کار را یاد گرفتم.

۱.  طراحی نقشه و محاسبه بار

همه‌چیز از روی کاغذ شروع می‌شود. تعداد چراغ‌ها، پریزها، مسیر لوله‌ها، فیوزها و حتی توان مصرفی وسایل باید مشخص شود. یک بار ما در پروژه‌ای بدون محاسبه درست به مشکلی برخوردیم. و مشکل این بود که فیوزها زود به زود می‌پریدند چون بار روی مدار زیاد بود. آن اشتباه باعث شد چند روز کار اضافه داشته باشیم.

۲.  شیارزنی و لوله‌گذاری

با دستگاه شیارزن روی دیوار مسیرها را باز می‌کردیم. اینجا باید دقت کنی که مسیرها استاندارد باشند و تقاطع‌ها با زاویه درست اجرا شوند. لوله‌های PVC را در مسیر قرار می‌دادیم و با بست محکم می‌کردیم.

۳.  سیم‌کشی و عبور سیم‌ها

اینجا تازه برق‌کشی واقعی شروع می‌شود. سیم‌های رنگی (فاز، نول و ارت) باید با نظم خاصی از داخل لوله رد شوند. بارها پیش آمد که سیم‌ها داخل لوله گره می‌خوردند و چند ساعت وقت ما تلف می‌شد. با تجربه یاد گرفتم همیشه کمی وازلین صنعتی به فنر بزنم تا حرکت سیم راحت‌تر شود.

۴.  نصب کلید و پریز

نصب کلیدهای تک‌پل، دوپل یا صلیبی هر کدام قلق خاصی دارد. یک بار پریزی را اشتباه نصب کرده بودم و وقتی استاد امتحان کرد، فیوز پرید. آن اشتباه کوچک باعث شد برای همیشه به فاز و نول احترام بگذارم!

۵.  نصب تابلو برق

تابلو برق قلب سیستم برق ساختمان است. همه فیوزها و محافظ‌ها اینجا قرار دارند. اگر تابلو برق درست طراحی و نصب نشود، هیچ چیز پایدار نخواهد بود. یاد گرفتم که همیشه سیم‌ها را با نظم خاصی داخل تابلو مرتب کنم تا هم زیبا باشد و هم در آینده برای تعمیر سردرگمی ایجاد نکند.

۶.  تست و راه‌اندازی

آخرین مرحله، تست است. با مولتی‌متر مسیرها را چک می‌کردیم، چراغ‌ها و پریزها را امتحان می‌زدیم، و وقتی همه‌چیز درست بود، تازه برق اصلی را وصل می‌کردیم. لحظه‌ای که برای اولین بار کلید را می‌زنی و چراغ‌ها روشن می‌شوند، مثل لحظه‌ای است که نقاش کارش را امضا می‌کند.

اشتباهات رایج در سیم‌کشی (که خودم هم مرتکب شدم!)

هیچ‌کس از روز اول استاد به دنیا نمی‌آید. من هم بارها اشتباه کردم و از همان اشتباهات بیشترین درس‌ها را گرفتم:

• یک بار سیم فاز و نول را جابجا وصل کردم و فیوز اصلی سوخت.
• بار دیگر مسیر لوله‌ها را کوتاه گرفتم و مجبور شدم نصف دیوار را دوباره بشکافم.
• بارها پیش آمد که به دلیل بی‌دقتی در چسباندن نوار چسب، اتصال کوتاه ایجاد شد.

این اشتباهات باعث شد بفهمم سیم‌کشی فقط «کار یدی» نیست؛ یک جور ذهنیت مهندسی می‌خواهد.

نکات ایمنی حیاتی که هر برق‌کار باید بداند

استادم همیشه می‌گفت: «اول ایمنی، بعد کار.» راست می‌گفت. هیچ پروژه‌ای ارزش جان انسان را ندارد.

۱. همیشه قبل از شروع، فیوز اصلی را قطع کنید.
۲. بدون کفش عایق یا دستکش نسوز وارد کار نشوید.
۳. ابزارهای برق‌کاری باید استاندارد و سالم باشند.
۴. هیچ‌وقت سیم‌های فاز و نول را با دست برهنه تست نکنید.

این نکات شاید ساده به نظر برسند، اما من شخصاً شاهد برق‌گرفتگی یکی از هم‌دوره‌ای‌هایم بودم. فقط شانس آورد که شدت جریان زیاد نبود.

تفاوت سیم‌کشی سنتی و مدرن

در دوره‌ای که من آموزش دیدم، علاوه بر سیم‌کشی سنتی، بخش‌هایی درباره سیم‌کشی هوشمند هم داشتیم. مثلاً نصب کلیدهای لمسی، سنسورهای حرکتی، سیستم‌های خانه هوشمند. کار با این تجهیزات جدید نه‌تنها هیجان‌انگیز بود، بلکه آینده شغلی برق‌کاران را هم روشن‌تر می‌کرد.

امروزه بسیاری از مشتریان دیگر فقط برق ساده نمی‌خواهند؛ آن‌ها خانه‌ای می‌خواهند که با موبایل کنترل شود. کسی که در آموزش برق ساختمان این مهارت‌ها را یاد بگیرد، چند قدم جلوتر از بقیه خواهد بود.

خاطرات واقعی از پروژه‌های سخت

یادم هست اولین بار که به‌عنوان کارآموز سر یک پروژه بزرگ تجاری رفتم، مسئولیت سیم‌کشی طبقه سوم به من و یک همکار دیگر سپرده شد. نقشه پر از جزئیات بود؛ ده‌ها پریز، چندین مدار روشنایی، سیستم تهویه و دوربین‌های مداربسته. وسط کار، وقتی سیم‌ها در لوله‌ها قفل شدند، نزدیک بود گریه کنم! اما با کمک استاد یاد گرفتیم مرحله‌به‌مرحله مشکل را حل کنیم. آن پروژه تبدیل شد به یکی از بهترین تجربیات یادگیری من.

آموزش تابلو برق صنعتی؛ گام بعدی برای حرفه‌ای‌ها

بعد از یادگیری کامل آموزش سیم کشی ساختمان، بهترین مسیر برای پیشرفت و ورود به بازار کار حرفه‌ای‌تر، گذراندن دوره‌های آموزش تابلو برق صنعتی است. تابلو برق صنعتی ستون فقرات هر کارخانه و کارگاه محسوب می‌شود و متخصصان این حوزه همیشه مورد نیاز صنایع هستند. یادگیری طراحی، مونتاژ و عیب‌یابی تابلو برق نه‌تنها سطح فنی شما را چند پله بالاتر می‌برد، بلکه درآمدتان را هم چند برابر می‌کند. این دوره‌ها معمولاً شامل آموزش مدار فرمان و قدرت، آشنایی با کنتاکتورها، رله‌ها، بیمتال‌ها و حتی PLC هستند. اگر امروز وارد این حوزه شوید، فردا می‌توانید به‌عنوان یک کارشناس حرفه‌ای و قابل اعتماد در صنایع بزرگ فعالیت کنید.

مسیر مکمل: آموزش نصب دوربین مدار بسته

اگر به‌دنبال افزایش مهارت‌های فنی خود بعد از یادگیری آموزش سیم کشی ساختمان هستید، پیشنهاد می‌کنم وارد حوزه آموزش نصب دوربین مدار بسته شوید. این مهارت در کنار برق‌کشی ساختمان یک ترکیب عالی برای ورود به بازار کار محسوب می‌شود، چون بیشتر مشتریان علاوه بر سیم‌کشی به امنیت هم اهمیت می‌دهند. در این دوره‌ها شما با انواع دوربین‌های آنالوگ و تحت شبکه، کابل‌کشی مناسب، تنظیمات DVR و NVR و نحوه عیب‌یابی سیستم آشنا می‌شوید. یادگیری نصب دوربین، علاوه بر پروژه‌های خانگی، فرصت‌های شغلی زیادی در شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و سازمان‌ها برایتان فراهم می‌کند. با این انتخاب هوشمندانه می‌توانید دایره خدماتتان را گسترده‌تر کنید و اعتماد بیشتری از مشتریان بگیرید.

بازار کار و آینده شغلی در برق ساختمان

بگذارید رک بگویم: بازار کار برق‌کاری همیشه وجود دارد. هیچ خانه یا ساختمانی بدون سیم‌کشی ساخته نمی‌شود. اگر کسی مهارت واقعی داشته باشد، بیکار نمی‌ماند.

البته مثل هر شغل دیگری، این حرفه هم رقابتی است. کسی موفق می‌شود که علاوه بر تسلط فنی، خوش‌قول باشد، تمیزکار کند و مشتری‌مداری بلد باشد. بسیاری از مشتری‌ها وقتی می‌بینند برق‌کار بعد از پایان کار محیط را تمیز تحویل می‌دهد، حاضرند چند برابر بیشتر پول بدهند.

پرسش‌های رایج درباره آموزش سیم کشی ساختمان

آیا برای ورود به این حرفه باید حتماً مدرک دانشگاهی داشت؟
خیر. بسیاری از استادکاران با دوره‌های عملی وارد بازار کار شده‌اند.

چقدر زمان می‌برد تا سیم‌کشی را یاد بگیرم؟
اگر به‌طور جدی در یک دوره شرکت کنید، در ۳ تا ۶ ماه می‌توانید وارد بازار کار شوید.

آیا سرمایه اولیه زیادی لازم است؟
نه. در شروع فقط به یک جعبه‌ابزار استاندارد نیاز دارید.

آیا این کار خطرناک است؟
بله، اگر اصول ایمنی را رعایت نکنید. اما با آموزش درست، ایمن خواهید بود.

توصیه‌های من به علاقه‌مندان

اگر می‌خواهید وارد این حرفه شوید، چند توصیه از تجربه شخصی من:

• هیچ‌وقت از یادگیری دست نکشید؛ تکنولوژی برق هر روز در حال تغییر است.
• در کار دقت کنید؛ عجله همیشه باعث اشتباه می‌شود.
• مشتری‌ها بیش از مهارت، به صداقت شما اعتماد می‌کنند.

جمع‌بندی

آموزش سیم کشی ساختمان فقط یک مهارت شغلی نیست؛ مسیری است پر از تجربه، چالش و یادگیری مداوم. من از روزی که وارد این حرفه شدم، بارها زمین خوردم، اشتباه کردم، اما هر بار قوی‌تر شدم. امروز وقتی چراغ‌های یک ساختمان تازه‌ساز با دست من روشن می‌شود، حس می‌کنم بخشی از زندگی مردم را روشن کرده‌ام.

اگر شما هم علاقه‌مند هستید، شک نکنید و همین امروز قدم اول را بردارید. برق‌کشی حرفه‌ای است که هم نان دارد، هم اعتبار، و مهم‌تر از همه، هر روز به شما فرصت می‌دهد چیزی تازه یاد بگیرید.

و در پایان اینکه، من یادگیری مهارت برق ساختمان را از آموزشگاه منشور فن آموختم، اگر شما هم دنبال یک آموزشگاه خوب میگردید. این آموزشگاه را به شما پیشنهاد میکنم.

نوشته آموزشگاه برق ساختمان؛ تجربه‌ای واقعی از صفر تا صد اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

• علت قطعی برق در تابستان چیست؟
• مصرف برق یک کولر گازی و کولر آبی چقدر است؟
• به عنوان یک ایرانی، چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم تا مانع از رفتن برق شویم؟
• وسایل برقی پرمصرف در خانه ها کدام است؟
• چه تعداد نیروگاه برای تامین برق ایران لازم است؟
• دولت چه کارهایی می تواند برای حل مشکل قطعی برق انجام دهد؟
• آیا ماینرها عامل قطعی برق هستند؟

علت قطعی برق در تابستان چیست؟

مدیر بهره‌برداری و کنترل شبکه برق ایران گفته است که مصرف برق کشور عزیزمان در یکی از روزهای تابستان امسال به ۷۹ هزار مگاوات رسیده است. در صورتی که در ماه‌ها و فصل‌های عادی، چیزی در حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار مگاوات است.
تا به حال از خود پرسیده‌اید که مگر این تابستان چه دشمنی با برق دارد که باعث افزایش مصرف انرژی می شود؟ جواب روشن است. وسایل سرمایشی و مهمان ناخوانده‌ای بنام کولر گازی.
وسایل سرمایشی مثل کولر گازی و کولر آبی فقط در تابستان ها روشن می شوند و جزو وسایل بسیار پر مصرف هستند. برای اینکه بهتر بتوانید مصرف یک کولرگازی را درک کنید، یک مثال میزنم.
یک کولر گازی ۲۴ هزار اینورتردار در حالت معمولی چیزی در حدود ۷.۶ آمپر جریان میکشد. یک لامپ ۱۲ وات LED که قطعا چند تا از آنها را در خانه تان دارید، چیزی در حدود ۰.۰۵۴ آمپر جریان می‌کشد. یعنی یک کولر گازی حدودا به اندازه ۱۴۰ لامپ ۱۲ وات ال ای دی برق مصرف میکند. به زبان ساده تر یعنی اگر کولرگازی شما تنها یک دقیقه روشن باشد، معادل مصرف برق یک لامپ ۱۲ وات برای مدت زمان ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه است. سرتان سوت کشید نه؟
بله. متاسفانه یک کولر گازی ۲۴ هزار که امروزه در خانه های خیلی از ما وجود دارد حدودا به اندازه ۱۴۰ لامپ ۱۲ وات برق مصرف می کنند. و این مقدار واقعا سر سام آور است. تازه ما یک کولر گازی کم مصرف جدید را مثال زدیم. کولر گازی های قدیمی که واویلاست.

کولر گازی پرمصرف ترین وسیله برقی در تابستان

یا یک کولر آبی ۳۵۰۰ را در نظر بگیرید. این کولر هم چیزی در حدود ۱.۶ آمپر جریان میکشد، یعنی ۳۰ برابر یک لامپ ۱۲ وات مصرف دارد. من قبلا در فیلمی در یوتیوب مصرف ۳۰ دستگاه مختلف را اندازه گیری کرده ام، اگر دوست داشتید بدانید هر دستگاه منزل شما چقدر برق مصرف می کند بعدا این فیلم را هم ببینید.

مصرف هر وسیله برقی چند آمپر است؟

یخچال ها هم جزو وسایل سرمایشی هستند که در تابستان مصرف شان چندین برابر می شود. در فصل های دیگر که اتومات یخچال شما هر ۲۰ دقیقه عمل میکند، در تابستان مجبور است هر ۵ دقیقه روشن شود تا دما را روی محدوده ای که تنظیم کرده‌اید نگه دارد.
حالا متوجه شدید، چرا اداره برق مجبور می شود در جِزِ گرمای تابستان، برق ها را قطع کند؟ اگر اینکار را نکنند، هم باعث سوختن کابل ها و تجهیزات شبکه برق می شود، هم نیروگاه های ما توان تولید و انتقال این حجم از انرژی را ندارند. گفته می‌شود که نزدیک به ۳۰ هزار مگاوات از مصرف برق در تابستان به وسایل سرمایشی اختصاص دارد.

راهکارهای جلوگیری از قطعی برق

راهکار چیست؟ آیا کولرگازی های خود را دور بیندازیم؟
با توجه به تعداد نیروگاه هایی که ما در کشور داریم، ما خیلی مشکل کمبود تولید نداریم. مشکل اصلی سر مصرف بی رویه و بی موقع است. به زبان ساده‌تر تولید میکنیم که اصراف کنیم.

۱- به نظر بنده اولین و مهمترین اقدامی که باید صورت گیرد، آموزش به هموطنان است. اگر در مدارس این موارد به کودکان ما آموزش داده شود بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد. چون کشورهای زیادی هستند که به اندازه ما جمعیت دارند ولی مصرفشان از ما بسیار کمتر است.

۲- تجهیزات پرمصرف مانند اتو، جاروبرقی و ماشین لباسشویی در ساعات اوج مصرف تابستان یعنی ۱۱ ظهر تا ۱۷ بعد از ظهر روشن نشوند. ما می توانیم شستن لباس ها، یا اتو کردن لباس ها را به ساعات اولیه صبح یا اواخر شب موکول کنیم.
3- اگر در شهرهای شمالی یا جنوبی کشور زندگی نمی کنید، پس مجبور نیستید که از کولر گازی استفاده کنید. بجای استفاده از کولر گازی حتما از کولر آبی استفاده کنید. چرا که مصرف کولر گازی حداقل ۵ برابر کولر آبی است.

۴- اگر تعداد زیادی کولر گازی دارید، همه آنها را همزمان روشن نکنید. فقط کولر گازی همان اتاقی که در آن فعالیت میکنید روشن باشد.

۵- سرمایه گذاری برای کولرهای آبی با موتور BLDC ، به نفع خود ما، محیط زیست و آیندگان است. یک موتور BLDC جدید در حدود یک دوم تا یک سوم موتورهای قدیمی برق مصرف می کند و راندمان و طول عمر بالاتری دارد. پس انشاا… اینبار که موتور کولر آبی شما سوخت ، کمی بیشتر هزینه کنید و بجای موتورهای قدیمی یک موتور کولر BLDC بخرید. آن هزینه ای که امروز بیشتر پرداخت کرده اید تا چند سال آینده به شما برمی گردد.

۶- قبول کنیم که گرمای خورشید مسئله نیست، بلکه بخشی از راه حل است. و باید از این راه حل برای گذر از گرمای تابستان کمک بگیریم. من یکسال است که از کولر آبی خورشیدی استفاده میکنم، و واقعا از خریدم راضی‌ام. در طول روز این کولر همیشه روشن است و من نه نگران قطعی برق هستم و نه عذاب وجدانی بابت آسیب به محیط زیست دارم. چرا که انرژی آن به رایگان از نور خورشید تامین می شود. از تست کردن فناوری های جدید نترسید. قیمت یک کولر آبی خورشیدی در حدود ۱۶ میلیون تومان است. اگر شما هم مثل من دلتان برای محیط زیست می سوزد و نگران گرمایش جهانی هستید یک کولر آبی خورشیدی بخرید.

۷- برای کولرها حتما حتما سایبان ایجاد کنید. سایبان مناسب برای کولر آبی تا ۳۰ درصد و برای کولر گازی تا ۱۵ درصد در مصرف برق و راندمان کولر موثر است.
8- وسیله دیگری که تا چند سال آینده رکورد مصرف را می شکند. خودروهای برقی هستند. شاید هنوز تعدادشان کم باشد و مصرفشان زیاد به چشم نیاید ولی تا ۱۰ سال آینده حجم زیادی از برق مصرفی را به خود اختصاص می دهند. یک ماشین برقی معمولی در هر بار شارژ کامل چیزی در حدود ۵۰ کیلووات برق مصرف می کند. ۵۰ کیلو وات ساعت برق بسیار زیادی است. میخواهید دوباره مثالی بزنم تا دود از سرتان بلند شود؟
این مقدار (۵۰ کیلو وات ساعت) می‌تواند یک لامپ ۱۲ وات را برای حدود **۴۱۶۷ ساعت** روشن نگه دارد. این زمان معادل بیش از **۱۷۳ شبانه‌روز** (حدود ۵.۵ ماه) روشنایی مداوم است.

ماشین برقی چقدر برق مصرف می کند؟

البته من مخالف ماشین های برقی نیستم، بلکه برعکس، کاملا آنها را توصیه میکنم. ولی یاد بگیرید که هیچ وقت ماشین برقی خود را از ساعت ۱۱ تا ۱۷ به شارژ نزنید. شب تا صبح بهترین زمان برای شارژ ماشین های برقی است. در ضمن قیمت برق در شب ها در پایین ترین نرخ برای شما محاسبه می شود. بد نیست بدانید که قیمت هر کیلو وات ساعت برق در ایران تقریبا بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان است. یعنی هر بار که ماشین برقی خود را فول شارژ میکنید، تنها ۵ تا ۱۰ هزار تومان هزینه برق مصرفی شما می شود، به همین خاطر می گویند هزینه انرژی در ایران تقریبا رایگان است.

۹-کارگاه ها و نانوایی ها باید در ساعت ۱۱ تا ۱۷ تعطیل شوند. یعنی مجبور می شوند که تعطیل کنند، و الا کمبود برق خودش همه چیز را تعطیل میکند.

سوال: چرا دولت و وزارت نیرو نمی توانند مشکل قطعی برق را حل کنند؟

برای جواب دادن به این سوال باید یکسری آمار و ارقام را بدانید. پس توضیح این مورد را با یک سوال دیگر شروع میکنم.
سوال: در تابستان که مصرف برق کشور به ۷۹ هزار مگاوات می‌رسد ما چه تعداد نیروگاه نیاز داریم تا این مقدار برق را تولید کنیم؟

• ما نیاز به ۲۷ نیروگاه مشابه نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند داریم.
• یا اینکه نیاز به ۴۰ نیروگاه مشابه نیروگاه برق آبی کارون ۳ داریم.
• یا اینکه نیاز به ۷۹ نیروگاه مشابه نیروگاه اتمی بوشهر داریم.
• یا اینکه نیاز به ۱۳۱ نیروگاه مشابه نیروگاه سیکل ترکیبی طوس مشهد داریم.
• یا اینکه نیاز به ۱۳۱ نیروگاه خورشیدی مشابه نیروگاه آفتاب شرق اصفهان (با سرمایه گذاری فولاد مبارکه) داریم.
• یا اینکه نیاز به ۱۹۷۵۰ توربین بادی داریم (با فرض هر توربین ۴ مگاوات).
• یا اینکه ۷/۹۰۰/۰۰۰ نیروگاه خورشیدی پشت بامی (۱۰ کیلو وات) نیاز داریم.

البته اگر تمام نیروگاه های کشور فعال باشند ما می توانیم این میزان برق را تولید کنیم، ولی فقط مسئله تولید نیست، انتقال برق هم یک مسئله اساسی است.

شاید با خود بگویید اگر ما ۲۷ نیروگاه مشابه نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند داشته باشیم بهتر از این نیست که مثلا ۱۹۷۵۰ توربین بادی در قسمت های مختلف کشور نصب کنیم؟ مزایا و معایب هر کدام چیست؟
پاسخ کوتاه این است که “هیچ‌کدام به تنهایی “بهتر” نیستند” و یک شبکه برق مدرن و کارآمد به ترکیبی هوشمند از هر دو نیاز دارد. مزایای نیروگاه های گازی مثل نیروگاه دماوند این است که:

• پایداری و قابلیت اطمینان
• نیاز به مساحت بسیار کمتر.
• تعمیر و نگهداری آن آسان تر و سریعتر است.
• هزینه های تعمیر و نگهداری کمتر است.
• ۲۴ ساعت شبانه روز برق تولید می کنند.

معایب نیروگاه های بزرگ و متمرکز:

• این نیروگاه ها از گاز یا سوخت های فسیلی استفاده می کنند پس باعث گرمایش زمین و آسیب به محیط زیست می شوند.
• وابستگی کاملی به گاز طبیعی دارند و مصرف روزانه میلیون‌ها متر مکعب گاز که در زمستان یک بحران است.
• ایران کشوری پهناور است و هزینه انتقال انرژی به قسمت های مختلف کشور بسیار افزایش می یابد و تا برق به دست مصرف کننده ها برسد دچار تلفات زیادی خواهد شد.
• از نظر پدافند غیر عامل گزینه معقولی نیست. دشمن ما راحت تر می تواند ۲۷ نیروگاه را بمباران کند تا اینکه ۱۹۷۵۰ توربین را در قسمت های مختلف کشور از کار بیندازد.
• نیروگاه‌های سیکل ترکیبی برای خنک‌کاری به آب زیادی نیاز دارند که در کشوری مثل ایران یک چالش بزرگ است.
• روزانه باید هزینه زیادی برای خرید میلیون مترمکعب گاز یا سوخت شود، درصورتی که نیروگاه های خورشیدی یا بادی سوخت شان رایگان است.

مزایای نیروگاه های بادی یا خورشیدی:

• نیروگاه های بادی یا خورشیدی را می‌توان نزدیک شهرها و کارخانه ها احداث کرد و به این ترتیب تلفات انتقال بسیار کاهش میابد.
• هزینه سوخت نیروگاه های خورشیدی، بادی و برق ابی رایگان است.
• هیچ گونه آلایندگی برای محیط زیست ندارند.
• شاید بپرسید نیروگاه خورشیدی که فقط در طول روز برق تولید میکند، به چه دردی میخورد، چون ما فقط شب ها به برق نیاز داریم؟ ولی این سوال اشتباه است، اتفاقا ما در طول روز که هوا گرم است و کولرها روشن هستند بیشترین مصرف برق را داریم. شاید بازده نیروگاه های خورشیدی خیلی زیاد نباشد ولی یکی از بزرگترین مزیت نیروگاه های خورشیدی این است که در بین ساعات ۱۱ تا ۱۷ که هوا گرم است و ما بیشترین مصرف انرژی را به خاطر کولرها داریم، این نیروگاه ها هم بیشترین تولیدشان در همین ساعت است. یعنی هر چه هوا گرم تر، استفاده از کولر بیشتر و در مقابل تابش خورشید به پنل های خورشیدی هم بیشتر.

معایب نیروگاه های بادی یا خورشیدی:

• سرمایه گذاری اولیه تقریبا زیادی نیاز دارند.
• همیشه فعال نیستند، نیروگاه های خورشیدی فقط در طول روز و نیروگاه های بادی فقط زمانی که باد بوزد برق تولید می کنند.
• نیاز به زمین های وسیع برای نصب پنل ها و توربین ها بادی دارد. مثلا نیروگاه طوس مشهد فقط ۴۳ هکتار است ولی نیروگاه آفتاب شرق اصفهان ۱۲۰۰ هکتار است. ۱۲۰۰ هکتار اصلا شوخی نیست. یک انسان عادی اگر بخواهد یک دور کامل، دور این نیروگاه بچرخد باید بدون وقفه ۳ ساعت راه برود و ۱۴ کیلومتر را طی کند. در صورتی که این دو نیروگاه هر دو ۶۰۰ کیلو وات تولید دارند.

اگر تمام این ویژگی های مثبت و منفی را کنار هم بگذاریم، می بینیم که ما نمی توانیم کشور را فقط با انرژی‌های تجدیدپذیرِ ناپایدار اداره کنید. نیروگاه های گازی یا نیروگاه اتمی همچون ستون فقرات شبکه برق است و اینها برقی پایدار و قابل اطمینان تولید می‌کنند.
ولی نیروگاه های بادی و خورشیدی برای “کاهش مصرف سوخت فسیلی و پاک‌سازی سبد انرژی” عالی هستند. هر مگاوات برقی که توسط باد یا خورشید تولید می‌شود، به معنای صرفه‌جویی در مصرف گاز، کاهش آلودگی هوا و حرکت به سوی استقلال انرژی است.
پس بهترین استراتژی برای کشور عزیزمان ایران، داشتن تعداد کافی نیروگاه گازی و اتمی برای تضمین پایداری شبکه و همزمان، توسعه حداکثری انرژی‌های بادی و خورشیدی برای کاهش هزینه‌ها و اثرات زیست‌محیطی است. در واقع، این دو گزینه رقیب هم نیستند، بلکه **مکمل** یکدیگرند.

خب آیا دولت مردان ما این را نمی دانند یا کسی نیست که این موارد را به آنها بگوید؟ دولت ما چه کارهایی می تواند انجام دهد؟

• اضافه کردن درسی، تحت عنوان مصرف بهینه انرژی به کتاب های درسی کودکان.
• مورد دیگری که دولت باید روی آن سرمایه گذاری کند، تعویض نیروگاه های قدیمی با بازده پایین با نیروگاه های جدید و پربازده است. گفته می شود که بیشتر نیروگاه های کشور بازده شان زیر ۲۰ درصد است. در صورتی که نیروگاه های مدرن بازده شان ۵۰ تا ۶۰ درصد است.
• کم کاری که دولت ما انجام داده این است که در توسعه نیروگاه های بزرگ گازی و سیکل ترکیبی خوب عمل کرده ولی در توسعه نیروگاه های تجدید پذیر بسیار عقب مانده است. تا سال گذشته که تولید ما از انرژی های تجدید پذیر چیزی در حد صفر بود. ولی شکر خدا داریم با سرعت ملایمی به سمت انرژی های تجدید پذیر می رویم و امروز نزدیک ۲ درصد برق کشور از انرژی های تجدید پذیر تامین می شود.
  جمعیت کشور آلمان حدودا به اندازه ایران است (۸۴ میلیون نفر). این کشور اکنون ۵۹ درصد از برق خود را از انرژی های تجدید پذیر تولید می کند. بطوری که ۳۱.۵ درصد از انرژی باد، ۱۳.۸ درصد از انرژی خورشید، ۴.۷ درصد از انرژی برق آبی و ۶.۵ درصد از زیست توده تامین می شود. پس تنها ۴۱ درصد از سوخت های فسیلی و گاز تامین می شود. جالب است بدانید که آلمان سال گذشته تمام نیروگاه های اتمی خود را خاموش کرد و گفت که ما دیگر نیازی به آنها نداریم.

نوشته علت قطعی برق در تابستان چیست؟ راهکارهای جلوگیری از قطعی برق اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

“چرا دستمزد ما برقکارها اینقدر پایینه؟ ۵ ساله دارم مثل خر کار می‌کنم ولی هیچ وقت نمی‌تونم پس انداز کنم ؟ پولی که صاحبکار واسم واریز می‌کنه فقط یک روز تو کارتم می‌مونه، بعدش ناپدید میشه. احساس می‌کنم همیشه پول از من فرار می‌کنه، آیا همه ما برقکارها اینطوری هستیم یا فقط من اینقدر بدبختم و…”

حالا من به عنوان برادر کوچک شما و کسی که بیش از ۱۰ سال در این شغل بوده‌ام، می‌خواهم به سوال یوسف عزیز پاسخ بدهم و ۳ تا از راه حل‌هایی که خودم از آنها استفاده کرده‌ام و نتیجه گرفته‌ام را برای شما شرح دهم. از شما هم می‌خواهم کمک کنید و بگویید چه راهکاریی را امتحان کرده‌اید تا درآمد شما از شغل برقکاری ساختمان بیشتر شود؟ تا حداقل بتوانیم کمی پس انداز کنیم.

تمام محتوای این آموزش را در یک فیلم در کانال یوتیوب آموزش برق قرار داده‌ام، اگر با دیدن فیلم بیشتر حال می‌کنید فیلم زیر را مشاهده کنید.

Click here to view the video on YouTube.

چرخه زندگی یک برقکار در ایران ما به این صورت است. تا سن ۲۵ سالگی چند شغل مختلف را ناخونک می‌زنیم و از این شاخه به آن شاخه می‌پریم، بعد متوجه می‌شویم که آن شغل ها به درد ما نمی خورند و سپس چند ماهی را بیکار می‌چرخیم. یک روز رفیق‌مان را در خیابان می‌بینیم و او می‌گوید که پیش دایی اش که برق کار ساختمان است کار می‌کند. ناگهان جرقه‌ای در ذهن‌مان زده می‌شود و با خودمان می‌گوییم که چرا من اینکار را انجام ندهم؟ از علاف گشتن و اینکه دیگران انگ بیکاری به من بزنند که بهتر است. بعد از رفیق مان می‌خواهیم که ما را به دایی جوادش معرفی کند تا ما را هم به شاگردی قبول کند.

مدتی را پیش دایی جواد مشغول به کار می‌شویم و بعد به خودمان می‌گوییم فعلا چند ماه اینجا کار کنم، بعدش که یکم سرمایه جمع کردم، میروم و یک کاسبی بهتر راه می‌اندازم و برق کشی ساختمان را رها می‌کنم. و بعد در چرخه‌ی بی ثمر یک زندگی پر مشغله گرفتار می‌شوید و هر چه تلاش می‌کنید تا اندک سرمایه‌ای پس انداز کنید و برق کشی ساختمان را کنار بگذارید، نمی‌شود که نمی‌شود و هر روز پول از شما دور و دورتر می‌شود.

کمی به عقب برگردید و به داستان زندگی خودتان نگاه کنید، اگر برق کار ساختمان باشید احتمالا همین داستان با کمی تغییر برای شما هم اتفاق افتاده است.

از همین ابتدا بیایید دیدگاه‌تان را نسبت به شغل برق کاری عوض کنید. من هیچ کس را در زندگی‌ام ندیده‌ام که از درآمد حاصل از برق کاری ساختمان ثروتمند شده باشد یا اصطلاحا به استقلال مالی رسیده باشد. خیلی از شغل ها در کشور ما به همین صورت هستند، مگر شما فکر کرده‌اید یک راننده تاکسی، یک کارمند، یک گچ کار ساختمان و … روزی قرار است از درآمدشان ثروتمند شوند؟ خیر، اصلا اینگونه نیست، این شغل‌ها فقط برای گذراندن معاش زندگی هستند و هیچ کس در زندگی‌اش از کارمندی یا گچ کاری ساختمان ثروتمند نشده است.

شما هم قرار نیست از درآمدی که از سیم کشی ساختمان می‌گیرید ثروتمند شوید و تنها اگر فرد باهوشی باشید، می‌توانید اندکی مهارت و سرمایه برای شروع یک کسب و کار بهتر پس انداز کنید.

در کشورهای دیگر هم تا حدودی به همین شکل است. مثلاً درآمد یک برقکار ماهر در کانادا یا آلمان بین ۵ تا ۱۰ هزار دلار است. با این درآمد در خارج از کشور تنها می‌توان یک زندگی معمولی یا متوسط رو به بالا داشت. و اگر آنجا هم هوش مالی نداشته باشید هرگز با این درآمد نمی‌توانید ثروتمند شوید.

ما نباید بی انصاف باشیم و گذشته را فراموش کنیم، روزی که پیش دایی جواد شروع به کار کردیم، حتی یک فازمتر یا سیم چین هم نداشتیم، پس این شغل برای جوان هایی که هیچ سرمایه‌ای ندارند، گزینه بدی هم نیست. ولی باید حواسشان باشد که در آن چرخه‌ی بی ثمر زندگی گرفتار نشوند و بدانند از نقطه صفر شروع کرده‌اند و در نقطه X از شغل برق کشی خارج خواهند شد. برقکاری شاید شغل سخت و کم درآمدی باشد، ولی از دست روی دست گذاشتن و هیچ کاری نکردن بسیار بهتر است. به قول سعدی:

به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل

و گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم

یاد جمله بزرگی افتادم که می‌گفت. در زندگی هر مسیری را می‌روید پر قدرت قدم بردارید، حتی اگر آن مسیر اشتباه باشد. ولی هی برنگردید و پشت سرتان را نگاه نکنید، نهایتاً سرتان به سنگ می‌خورد و دوباره برمی‌گردید و از اول شروع می‌کنید. ولی اینکه هی بخواهید به پشت سرتان نگاه کنید و حسرت بخورید و آه بکشید، فقط زمان تان را تلف می‌کنید. پس اگر وارد شغل برقکاری شدید پرقدرت قدم بردارید، فس فس کردن و لوس بازی در شغل برق کاری ساختمان جواب نمی‌دهد. باید چند سال را مثل اسب کار کنید و هر زمان احساس کردید که خسته شده‌اید آن را ببوسید و کنار بگذارید.

پس شغل سیم کشی ساختمان را نباید با شغل یک کاسب یا راننده تریلی که ماهی ۵۰ میلیون درآمد دارند مقایسه کنید، همیشه به خودتان بگویید که درآمد برق کاری ساختمان فقط برای معاش زندگی است و اگر می‌خواهید پول دار شوید باید کمی‌ متفاوت تر از برقکارهای دیگر عمل کنید. در پایین ۳ تا راهکار معرفی می‌کنم که می دانم اگر به آنها عمل کنید درآمد شما حداقل ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. آنگاه این درآمد اضافی را می توانید پس انداز کنید.

بهتر است بدانید شغل سیم کشی ساختمان فراتر از پیچ گوشتی و سیم چین دست گرفتن و چند تا کلید و پریز نصب کردن است، یک برقکار خوب باید چندین مهارت را با هم داشته باشد تا بتواند از این شغل درآمد خوبی داشته باشد. مهارت های فروش و بازاریابی، مردم داری، مدیریت تیم، برنامه ریزی، هوش مالی، توانایی ایجاد و حفظ ارتباط با مشتری و… هر چقدر این مهارت ها را بیشتر در خودتان تقویت کنید، پول بیشتری هم به دست می‌آورید. و خوشبختانه تمام این مهارت ها را می شود با تمرین کسب کرد.

چگونه از شغل سیم کشی ساختمان درآمد بیشتری داشته باشیم؟

راهکار اول: فروشندگی را یاد بگیرید.

از فروش نترسید. صندوق عقب ماشین یک برقکار باید مثل یک فروشگاه لوازم برقی باشد و شما همیشه آماده فروش این تجهیزات به مشتری باشید. از فروش به مشتری خجالت نکشید.

همین که کلمه فروش به گوشمان می‌خورد، یاد آن آقایان اتو کشیده‌ای می‌افتیم که ور ور با سرعت صحبت می‌کنند و می‌خواهند یک طرح بیمه عمر را به ما فرو کنند. ولی اصلا اینگونه نیست، به قول گرنت کاردون، “فروشندگی شغل مقدسی است. کل اقتصاد جهان را فروشنده ها می‌چرخانند و اگر فروشنده خوبی نباشی کارت تمام است در هر بیزینسی که می‌خواهی باشی باش”.

هر که باشید و شغل تان هر چه می‌خواهد باشد، شما همیشه در حال فروختن چیزی هستید. مهم نیست که خودتان را فروشنده بدانید یا نه. مثلاً حین خرید خانه و تلاش برای متقاعد کردن صاحبخانه که به شما تخفیف بدهد، در واقع شما در حال فروشندگی هستید. وقتی برای وام گرفتن به بانک می‌روید باید دلیل این را به بانک بفروشید که چرا کارمند بانک باید به شما وام بدهد. وقتی برای آزمون تست بازیگری شرکت می‌کنید، باید بتوانید قبل از هر چیز خودتان را به کارگردان آن فیلم بفروشید و او را متقاعد کنید که شما برای آن نقش مناسب هستید.

پس مهارت های فروش را یاد بگیرید و همیشه به فروشندگی به چشم یک شغل مقدس نگاه کنید. به این فکر کنید که اگر شما آن جنس را به مشتری نفروشید و آن مشتری بیچاره برود و گیر یک شیاد و کلاه بردار بیفتید یا جنس قلابی را به او بفروشند، شما چه کم لطفی در حق مشتری کرده‌اید.

چند روز قبل بنری را در سطح شهر دیدم، یک فروشگاه دوربین مداربسته نوشته بود. فروش انواع دوربین های مداربسته با نصب رایگان.

شاید بپرسید پس اگر فروشنده آنها را رایگان نصب میکند چه سودی برای او خواهد داشت؟ در واقع سود آن شخص از فروش دوربین هاست نه از اجرت نصب. و فکرش را بکنید، سود حاصل از فروش آن دوربین ها آنقدر زیاد است که فروشنده قید اجرت نصب را زده و حاضر است آنها را رایگان برای مشتری نصب کند. حالا از خودتان بپرسید پس چرا ما برقکارها فروشنده نباشیم؟ چرا وقتی مشتری می‌خواهد برای خانه‌اش نورمخفی نصب کند، خودمان ریسه ها را به او نفروشیم؟ تا هم اجرت نصب را بگیرم و هم سود فروش محصول نصیب مان شود. یا مثلاً برای تعمیرات به خانه یکی از مشتریان رفته‌اید و می‌بینید که جعبه فیوز منزل او، کلید محافظ جان ندارد. پس همانجا دست به کار شوید و یک کلید محافظ جان را به مشتری بفروشید. اگر به خوبی برای مشتری توضیح دهید که آن کلید محافظ جان چقدر می‌تواند برای نجات جان خانواده او مفید باشد، هر کسی حاضر خواهد شد که آن را از شما بخرد. به همین خاطر می گویم صندوق عقب ماشین یک برقکار باید مثل یک فروشگاه لوازم برقی باشد و شما همیشه آماده فروش این تجهیزات به مشتری باشید.

نگویید نمی‌شود و نمی‌خرند که من خودم سال‌هاست اینکار را انجام میدهم. یکبار که فروش وارد خون شما شود و به آن اعتیاد پیدا کنید دیگر نمی‌توانید آن را ترک کنید. مثل من که هنوز هم دارم در سایت آموزش برق تجهیزات برقی می فروشم و به اینکار اعتیاد پیدا کرده‌ام. راستی سری هم به بخش ابزارآلات و تجهیزات برق کاری بزنید، شاید قسمت شد و همین جا توانستم چیزی به شما بفروشم. ما در آنجا هر چیزی که باید در جعبه ابزار یک برقکار حرفه ای باشد را برای شما آماده کرده‌ایم.

پس یادتان باشد اگر قرار باشد فقط به آن ۵۰۰ هزار تومنی که از اجرت نصب می‌گیرید اکتفا کنید، خب معلوم است که چرخ زندگی نمی‌چرخد. همیشه این جمله را به یاد داشته باشید که فروش کار مقدسی است و ما قرار نیست سر مشتری را کلاه بگذاریم. ما با تجربه و دانشی که داریم جنس اصلی و با کیفیت را بصورت کلی (انبوه) خرید می‌کنیم و خرد خرد به مشتری ها می‌فروشیم و سود فروش را هم در جیب‌مان می‌گذاریم.

یک فروشنده کلاه بردار به راحتی می تواند سیم تقلبی را به افراد عادی بفروشد. ولی شما که چند سال تجربه‌ی برق کاری ساختمان دارید هیچ وقت فریب نمی خورید و همیشه جنس اصلی را می خرید و به مشتریان خودتان می فروشید. این وسط هم شما سود می کنید هم اینکه وجدان‌تان راحت است که جنس اصلی و با کیفیت به دست مشتری شما رسیده است. حالا بنظر شما این نوع فروش کار مقدسی نیست؟ اگر آن مشتری میرفت و گیر آن فروشنده شیاد می افتاد و سیم تقلبی را به ۲ برابر قیمت به او می‌فروخت، شما در حق او کم لطفی نکرده بودید؟

سود حاصل از فروش تجهیزات برقی حدودا ۱۵ تا ۳۰ درصد است. مثلا از فروش یک کلید محافظ جان که ۵۰۰ هزار تومان است، حدودا ۱۰۰ هزار تومان سود به شما می‌رسد. پس چرا خاکش را شما بخورید ولی سود آن به جیب کس دیگری برود؟

از فروختن جنس به مشتری خجالت نکشید، از اینکه مشتری به شما نه بگوید نترسید. اگر شما فروش و بازاریابی را در کنار کار اصلی تان تمرین کنید، به مرور زمان به شخص قدرت مندی تبدیل خواهید شد که وارد هر شغل دیگری شود، سه هیچ از بقیه جلوتر است. برای کسی که فروش بلد است همیشه و همه جا کار هست.

من خودم آن زمان ها که برق کاری می کردم، مشتریانم را عادت داده بودم که من هم فروشنده هستم و هم نصاب. یعنی اگر ساختمان شان یک چشم راه پله نیاز داشت، با من تماس می گرفتند و می گفتند آقای مرادی یک چشم راه پله بردار بیار واسه ما نصب کن. نه اینکه خودشان بروند آن را از الکتریکی اصغر آقا بخرند و بعد تماس بگیرند که مرادی بیا واسه ما نصبش کن.

در ایران ما وقتی عملی بسیار تکرار می شود بعد از مدتی همه به آن کار عادت می کنند چه درست باشد چه غلط. مثلاً ما ایرانی ها از زمان های بسیار دور عادت کرده ایم که در نانوایی صف زن و مرد جداست. و بسیار دیده‌ایم که وقتی ۱۰ مرد در صف نانوایی ایستاده‌اند، یک زن سرش را مثل گا… پایین می اندازد و می آید جلو و نان ها را جمع می کند و می برد و هیچ کس هم اعتراضی نمی کند، زیرا سال های سال در کشور ما این کار اشتباه بصورت یک فرهنگ درآمده و خودمان هم بارها آن عمل اشتباه را انجام داده‌ایم. ولی اگر دقت کرده باشید در صف عابربانک اینگونه نیست، در آنجا صف زن و مرد نداریم و همه باید به نوبت از عابربانک استفاده کنند.

حالا این عادت غلط از سال های سال بین مردم ما جا افتاده که وقتی برای منزشان یک آیفون تصویری یا سنسورحرکتی نیاز دارند، می روند و آن را از الکتریکی سر کوچه می خرند و بعد دنبال یک برقکار می گردند تا آن را برایشان نصب کند. ولی ما باید مشتریان مان را عادت دهیم که همان جنس را از خودمان بخرند.

مثلاً برای صنف دوربین مداربسته یا اعلام حریق اینگونه نیست. هیچ کس خودش نمی رود دوربین مداربسته بخرد و بعد با نصاب تماس بگیرد که بیا این دوربین ها را نصب کن. بلکه خودش می داند که فروشنده و نصاب دوربین یک نفر است. پس یک لیست مشتری برای خودتان ایجاد کنید و آنها را عادت بدهید که جنس مورد نیازشان را از شما بخرند. با ارزش تر از پول برای یک برقکار، لیست مشتریانی است که سال ها آنها را به خود وفادار کرده است.

شاید الان آن ذهن سرکش بگوید، برو بابا، اینکار کلی سرمایه می خواد، من که هیچ پولی ندارم جنس بخرم؟

با ۱۰ تا ۲۰ میلیون هم می توان شروع کرد. واقعا دیگر این پول عددی نیست که کسی آن را نداشته باشد. دو سه ماه اولی که کار می‌کنید را کنار بگذارید برای خرید تجهیزات برقی. و بعد کم کم که درآمد کسب می کنید بجای پس انداز کردن آن پول ها، آن را صرف خرید لوازم و تجهیزات برقی کنید. اینطوری هم ارزش پول شما حفظ می شود و هم اینکه کم کم انبار شما پر از لوازم برقی خواهد شد. از همه اینها مهمتر اینکه پول شما در جای امنی است و با هر تورمی پس انداز شما هم بالاتر می رود. پس این بهترین راه پس انداز کردن برای یک برقکار است. پدرم همیشه می گفت سیم و کابل و تجهیزات برقی مثل طلا می ماند. پس هیچ وقت نگران این نباشید که اجناسی که می خرید روی دست تان بماند. هر زمان که شما اراده کنید آن طلاها به پول تبدیل می شود.

بد نیست این خاطره را هم برایتان تعریف کنم. سال ۱۳۹۲ که داشتم اولین ساختمانم را می‌ساختم، بسیار از نظر مالی تحت فشار بودم. البته اسمش ساختمان بود، در واقعیت یک زمین ۴۵ متری کوچک بود در حاشیه شهر که فامیل حسودم اسمش را گذاشته بودند “پلنگ خانه”. اسکلت و دیوار چینی ساختمان انجام شده بود ولی دیگر هیچ پولی نداشتم تا آن را تکمیل کنم. با خودم گفتم که من یکسری سیم و کابل و تجهیزات برقی در انباری خانه ام دارم، اگر آنها را بفروشم، می توانم اندکی پول به دست بیاورم. این تجهیزات برقی را در طی سه چهار سال کم کم با پس اندازم خریده بودم و داخل انباری گذاشته بودم. با خودم فکر می کردم ارزش آنها نهایتا ۷ تا ۸ میلیون تومان است. ولی وقتی همه آنها را جمع کردم و به یکی از دوستانم که مغازه الکتریکی داشت فروختم، او بابت آنها ۲۰ میلیون تومان به من پول داد. ۲۰ میلیون تومان در سال ۹۲ پول خیلی زیادی بود و باعث تغییرات بزرگی در زندگی من شد و من توانستم آن پلنگ خانه را سریعتر تکمیل کنم و بفروشم. و من ساختمان سازی را از پول همان خانه کوچک شروع کردم.

پس راهکار شماره یک این شد. فروشندگی رو یاد بگیرید. از فروش به مشتری خجالت نکشید و مشتریان خودتون رو عادت بدید که شما هم فروشنده هستید و هم نصاب. اینطوری اون ۱۵ الی ۳۰ درصدی که سود فروش اون جنس هست به جیب شما میره.

از اونجایی که نمی خوام این مقاله زیادی طولانی بشه ۲ تا راهکار دیگه رو در مقاله بعدی بهتون میگم. البته این بستگی به نظر شما داره که از این مقاله استقبال کنید یا نه. پس تویه کامنت ها بهم بگین که آیا دوست دارید ۲ تا راهکار دیگه هم گفته بشه یا خیر.

نوشته چه کنیم درآمد بیشتری از شغل سیم کشی ساختمان داشته باشیم؟ اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

انواع مدار ها در سیم کشی پریز های برق

۱- مدار پریزهای برق بصورت شعاعی

این مدار دقیقا همان مداری است که سالیان سال توسط برقکاران استفاده می‌شده است و هنوز هم درصد عمده‌ای از همکاران به این صورت مدار الکتریکی پریز برق را اجرا می کنند؛ طبق این مدار تعدادی سرخط برای پریز‌ها تعریف می‌شود که در هر یک از این سرخط ها تعدادی پریز قرار می‌گیرد (که در کتاب مقررات ملی به رقم حداکثر ۱۲ پریز برای مصارف عمومی اشاره شده است. اما من پیشنهاد می‌کنم برای منازل مسکونی بیشتر از ۷ یا ۸ پریز روی یک سرخط قرار ندهید) روش سیمکشی هم به این صورت است که ابتدا سه رشته سیم فاز، نول و ارت از طریق یک لوله برق از جعبه فیوز وارد نزدیک ترین پریز شده و به ترمینال های آن متصل می‌شود، سپس برای برق رسانی به پریز دوم از پریز اول انشعاب گرفته می‌شود. یعنی سه رشته سیم فاز و نول و ارت دیگر از طریق یک لوله دیگر از پریز اول وارد پریز دوم می‌شود، و همین روند برای سایر پریز‌های مجاور نیز اتفاق می‌افتد تا زمانیکه به آخرین پریز این سرخط برسیم که این پریز به پریز انتهای خط معروف است (این نام را به خاطر بسپارید زیرا قرار است در ادامه از آن استفاده کنیم)؛ در شکل زیر مدار سیم کشی پریزهای برق به صورت شعاعی را برایتان ترسیم می‌کنم.

سیمکشی مدار شعاعی برای پریزهای برق

۲- مدار پریزهای برق بصورت حلقوی

خب اکنون لازم است تا در ‌مورد مدار حلقوی صحبت کنیم. دومین مداری که بسیار مظلوم واقع شده ولی استفاده از آن به مراتب مزایای بیشتری نسبت به روش قبلی دارد مدار حلقوی یا رینگ است؛ مدار حلقوی دقیقا همانند مدار شعاعی است با این تفاوت کوچک که اینبار پریز انتهای خط نیز (همانند پریز ابتدای خط) توسط سه رشته سیم به جعبه فیوز وصل می‌شود؛ یعنی در این مدار بجای اینکه جعبه فیوز به یک طرف از سرخط برق رسانی کند، به دو طرف آن (پریز ابتدا و پریز انتهای سرخط) برق رسانی می کند. شکل زیر را برایتان ترسیم کرده‌ام تا بهتر متوجه قضیه شوید.

سیمکشی حلقوی پریزها در برق ساختمان

خب شاید اینجا تعجب کنید و بپرسید که این دیگر چه کاری است؟ اتصال پریز انتهای خط به جعبه فیوز در زمانی که پریز ابتدای خط به آن متصل شده است چه کار بیهوده‌ای است؟ این کار علاوه بر بیهوده بودن هم زحمت بیشتر و هم هزینه بیشتری را با وجود گرانی‌های اخیر و قیمت بالای سیم‌ها روی دست مالک و برقکار می‌گذارد !!!

در ظاهر همه این چیزهایی که تصور کرده‌اید درست و عقلانی است و استفاده از مدار حلقوی کار پر دردسر و پر هزینه‌ای به نظر می‌رسد؛ اما آیا در باطن کار نیز چنین چیزی هست؟! بیایید بررسی کنیم که اگر مدار به صورت حلقوی بسته شود چه سود و زیان هایی خواهد داشت. من یکی یکی آنها را نام می‌برم.

الف- معایب استفاده از مدار حلقوی

همانطور که یک پاراگراف بالاتر هم خودتان در ذهن‌تان گفتید! این روش (ظاهرا) سه عیب بزرگ بیهوده بودن، پر دردسر بودن و پر هزینه بودن را دارا است. چرا که وقتی از یک طرفِ مدار به آن برق رسانی شود لزومی ندارد از طرف دیگر نیز به همان شکل به مدار برق رسانی شود؛ ضمنا این روش باعث می‌شود تا تکنسین مجبور شود یک لوله برق دیگر نصب کند و در آن لوله‌ی اضافی سیم کشی نیز انجام دهد؛ علاوه بر آن همه ما می‌دانیم که سیم‌های برق نیز رایگان نیستند و با توجه به بالا بودن نجومی قیمت‌ها، استفاده از این روش سبب ایجاد هزینه‌ای زیاد برای اشخاص خواهد شد؛ مثلا اگر قرار باشد برای اجرای چنین مداری ۱۰ متر به مسیر سیم کشی اضافه شود، چون ما ۳ رشته سیم (فاز، نول، ارت) داریم پس جمعاً باید ۳۰ متر سیم بیشتر استفاده کنیم و اگر قیمت هر رشته سیم برابر با متری ایکس تومان باشد، اجرای چنین مداری سبب می شود تا برای هر سرخط مجبور شویم 30x تومان بیشتر هزینه بپردازیم که از لحاظ اقتصادی برای افراد چندان خوشایند نیست. اما بدک نیست اندکی به مزایای این روش نیز بپردازیم! در ادامه با استفاده از دلایل علمی برایتان ثابت خواهم کرد که روش رینگ یا حلقوی چه مزایای خوبی دارد.

تمام محتوای این درس بصورت یک فیلم کوتاه در کانال یوتیوب ما منتشر شده است (لینک کانال یوتیوب سایت آموزش برق)، اگر با تماشای فیلم بهتر یاد میگیرید می توانید این فیلم را در پایین یا در کانال یوتیوب ما مشاهده کنید.

ب- مزایای استفاده از مدار حلقوی برای پریزهای برق

۱. عدم بروز افت ولتاژ : اولین آیتم مثبتی که در استفاده از این مدار پدیدار می‌شود برطرف شدن افت ولتاژ تا حد بسیار زیادی است؛ چون ما در این مدار از دو طرف داریم به سرخط انشعاب می‌دهیم. در مدار شعاعی هرچقدر از پریز ابتدای خط به سمت پریز انتهای خط حرکت می‌کردیم میزان افت ولتاژ در پریز ها یکی یکی بیشتر و بیشتر می‌شد؛ اما در این مدار پریز های ابتدا و انتهای خط کمترین میزان افت ولتاژ را دارند زیرا مستقیما و بدون واسطه به تابلو متصل شده‌اند؛ مابقی پریز هایی که بین این دو قرار گرفته‌اند نیز از دو طرف مورد تغذیه قرار می گیرند، و اگر در این سرخط به هر طرف حرکت کنیم، پریز های وسط شاید از این دو پریز گوشه سرخط فاصله بگیرند اما در عین حال دارند به دیگری نزدیک تر می شوند و بنابراین افت ولتاژ ناشی از افزایش طول سیم ها در این مدار بسیار بسیار ناچیز است (در هر جهت حرکت کنیم شاید از یک منبع تغذیه دور شویم اما داریم به یک منبع تغذیه دیگر نزدیک می شویم).

۲. عمل کردن بسیار سریع تجهیزات حفاظتی در هنگام بروز اتصال کوتاه :

اتصال کوتاه اتفاق تلخ و وحشتناکی است که در هر مدار الکتریکی ای که تصور کنیم می‌تواند رخ دهد و پیامد‌های حاصل از آن نیز چیزی جز سوختگی و آسیب و تخریب و خسارت زدن نیست؛ مدار برق ساختمان نیز از این قاعده مستثنی نیست و شما عزیزان به کرات با پدیده اتصال کوتاه در برق ساختمان مواجه شده‌اید! پدیده‌ای که در ذهن اکثر افراد با تجربه‌ی ترس، یک صدای انفجار کوچک و تاریک شدن یکباره همه جا (که همه به آن پرش فیوز می گویند) همراه است ؛ عمده دلیل بسیاری از خرابی‌ها و آسیب‌های برقی نیز بعد از اضافه بار، همین اتصال کوتاه است. اتصال کوتاه زمانی است که شما دو قطب از منبع تغذیه الکتریکی (که در برق تکفاز ساختمان همان سیم های فاز و نول است) را بدون اینکه مقاومتی الکتریکی در بین آنها باشد به هم تماس دهید. چون در این پدیده مقاومتی که بین دو قطب قرار می گیرد نزدیک به صفر است پس طبق رابطه I = V / R که به قانون اهم معروف است جریانی که به مدار تحمیل می شود مقدار بسیار بالا و سرسام آوری دارد. سپس فیوز به خاطر این جریان بسیار بالا که از بیمتال آن می گذرد و سبب داغ شدن و انحراف بیمتال می‌شود خواهد پرید؛ حال سرعت عملکرد کلید مینیاتوری (که در برق ساختمان استفاده می شود) در زمان اتصال کوتاه با مقدار جریانی که هنگام اتصال کوتاه از کلید مینیاتوری می‌گذرد رابطه مستقیم دارد؛ پس در مدارات حلقوی به این خاطر که از رو مسیر به سرخط برق رسانی می شود پس سطح مقطعی که جریان از آن عبور می کند نیز نسبت به مدار شعاعی دو برابر شده و این افزایش سطح مقطع منجر به افزایش جریان خواهد شد که این افزایش جریان نیز افزایش در سرعت عملکرد کلید مینیاتوری را به دنبال خواهد داشت؛ عکس العمل سریع فیوز در هنگام اتصال کوتاه نیز سبب می شود تا مدار ما سریعا قطع شده و این جریان بالا و مخرب ناشی از اتصال کوتاه در زمان کوتاهتری قطع شود که سبب افزایش عمر سیم‌ها، تجهیزات الکتریکی و تجهیزات حفاظتی خواهد شد.

۳. کاهش تلفات انرژی :

تمام اشیائی که در طبیعت تحت عنوان رسانا شناخته می شوند دارای مقاومت الکتریکی اندکی هستند، حتی ابررساناهایی که تا امروز ساخته شده‌اند نیز دارای مقاومت الکتریکی هستند اما این مقدار مقاومت در آنها بسیار بسیار ناچیز است؛ ولی سیم های برقی که در برق ساختمان استفاده می شوند جزو رساناهای معمولی هستند و از آنها می‌توان توقع داشت که دارای مقداری مقاومت الکتریکی باشند. خب می‌دانیم که مقاومت الکتریکی یک سیم با طول و ضریب مقاومت ویژه آن رابطه مستقیم و با سطح قطع آن رابطه معکوس دارد. به دنبال آن هرچه مقدار جریان بیشتری نیز از سیم عبور کند، میزان افت ولتاژ در آن طبق رابطه V2 = V1 – IR بیشتر است که اگر طول سیم و میزان جریان عبوری بالا باشند این مقدار افت ولتاژ که متناسب با همان تلفات انرژی است بیشتر خواهد بود؛ از طرف دیگر می‌دانیم هنگامی که دو مقاومت الکتریکی با امپدانس یکسان با هم موازی بسته شوند مقدار مقاومت معادل آنها برابر با نصف مقدار مقاومت یکی از آنها خواهد شد. پس ما می توانیم افت انرژی ناشی از طول سیم و جریان بالا را با موازی کردن دو سیم تقریبا جبران کنیم؛ در مدار حلقوی نیز هر یک از سیم های فاز و نول و ارت اول و دوم به صورت دو به دو به شکل موازی قرار گرفته اند میزان مقاومت الکتریکی آنها به یک دوم حالت عادی (یک دوم امپدانس سیم در مدار شعاعی) در می‌آید و به دنبال آن میزان تلفات انرژی نیز یک دوم حالت عادی (مدار شعاعی) خواهد شد.

شاید با خود بگویید که میزان تلفات انرژی لحظه‌ای در برق ساختمان بسیار ناچیز است، اما نکته اینجاست که این مدار سیم کشی قرار است در تمام طول عمر یک ساختمان کار کند و اینکه با گذر زمان نیز فرسوده‌تر خواهد شد و میزان افت انرژی در آن افزایش خواهد یافت؛ بنابراین باید سعی کنیم تا جای ممکن با میزان تلفات مقابله کنیم.

۴. کاهش سطح مقطع سیم‌ها :

اگر کتاب آموزش جامع برق ساختمان را مطالعه کرده باشید در آنجا اشاره کرده‌ام که در شهرهای با آب و هوای گرمسیری، مثل شهرهای جنوب کشور جریان مجازی که می تواند از یک سیم عبور کند کمتر از جریانی است که می‌تواند در آب و هوای خنک‌تر از همان نمره سیم عبور کند. زیرا هر چه دمای محیط بیشتر باشد تبادل حرارتی سیم ها با محیط کمتر شده و ما مجبور میشویم جریان های پایین تری را از سیم عبور دهیم در غیر اینصورت به سیم برق آسیب خواهد رسید. پس در این شهر ها با توجه به اینکه محدود کردن جریان امکان ندارد، به جای آن از سیم هایی با یک نمره بالاتر استفاده می‌شود؛ مثلاً در جایی که نیاز به سیم نمره ۲.۵ است باید از ۴ استفاده شود، یا در مداراتی که نیاز به سیم نمره ۴ است باید از نمره ۶ استفاده شود و الی آخر. اما در مدارات حلقوی چون از دو سیم موازی برای برق رسانی به یک سرخط استفاده می کنیم و جریان عبوری بین سیم ها تقسیم می‌شود، ما می توانیم از همان نمره استاندارد برای برقکاری استفاده کنیم و لازم نیست از یک نمره بالاتر استفاده شود تا موجب ایجاد هزینه زیاد برای کارفرما شود.

نکته بسیار مهم : تبصره فوق تنها برای زمانی است که در اقلیم های بسیار گرم لازم باشد از سیمی با نمره بالاتر از استاندارد آن استفاده شود؛ بنابراین شما به هیچ عنوان مجاز نیستید که بر اساس استدلال فوق برای مناطقی که اقلیم معتدل دارند از سیم های ۱.۵ برای پریز ها استفاده کنید! چرا که نمره سیم پریز های برق در هیچ حالتی نباید کمتر از ۲.۵ باشد، حتی اگر بصورت حلقوی اجرا شده باشد. نمره سیم پریز دستگاه های پرمصرفی مثل کولر گازی نیز بسته به ظرفیت و توان مصرفی آن دستگاه دارد و بایستی طبق محاسبات یا مراجعه به نقشه راهنمای دستگاه انتخاب شود ولی تحت هیچ شرایطی نباید کمتر از نمره ۲.۵ باشد.

۵. کمتر گرم شدن سیم ها و به دنبال آن افزایش عمر سیم ها :

از دیگر مزایای روش حلقوی می توان به این مورد اشاره کرد که این روش سبب تقسیم بار روی سیم های دوطرف سرخط شده و به دنبال آن جریان عبوری از هر مسیر به یک دوم کاهش می یابد؛ این کاهش جریان منجر به کمتر گرم شدن سیم‌ها می‌شود که به افزایش عمر سیم‌ها کمک می‌کند؛ چرا که شاید گرم شدن سیم ها به مقداری بسیار کم باشد اما همین مقدار کم در دراز مدت منجر به تغییر مقاومت سیم و تضعیف آن می شود و در صورت تداوم بالاخره به جایی می رسد که سیم خواهد سوخت.

۶. عدم بی برق شدن مدار در صورت بروز قطعی :

از آنجایی که در مدار حلقوی از هر یک از سیم های فاز، نول و ارت دوتا داریم، اگر یکی از آنها به هر دلیلی قطع شود چونکه دیگری همچنان در مدار است برق آن سرخط به یکباره قطع نمی شود؛ این رخداد تنها سبب می شود تا مدار ما از حالت حلقوی به حالت شعاعی تغییر کند.

۷. امکان کاهش سرخط های یک ساختمان :

از دیگر مزایای این روش می توان به امکان کاهش سرخط ها در مدار سیمکشی یک ساختمان اشاره کرد؛ زیرا در مدارات حلقوی تقسیم بار متعادلی روی سیم های هر سرخط انجام می شود که به دنبال آن می توان بعضی مواقع گستردگی یک سرخط را افزایش داد؛ برای مثال با اجرای یک مدار حلقوی می توان به جای اجرای دو سرخط جداگانه برای ۲ اتاق خواب، یک سرخط حلقوی مشترک برای پریزهای این ۲ اتاق خواب اجرا کرد.

نکته مهم : چه سرخط پریزهای شما حلقوی باشد چه شعاعی، شما مجاز نیستید بیشتر از ۱۲ پریز (مصارف عمومی) روی آن قرار دهید.

۸. اطمینان از اتصال سیم ارت و جلوگیری از برق گرفتگی :

از آنجایی که در مدار رینگ ما دو عدد سیم ارت برای هر سرخط داریم که این دو سیم ارت به یکجا متصل هستند، اگر یکی از آنها قطع شود دیگری در مدار وجود خواهد داشت و از برق گرفتگی های احتمالی پیشگیری می‌شود؛ اما در مدارات شعاعی بسیار پیش می آمد که سیم ارت قطع شده و کسی هم متوجه نشده و در مواقعی که لازم بوده عمل نکرده و به حوادثی ناگوار منجر شده است.

خب دوستان با عنایت به این ۸ مزیت مهمی که مدار حلقوی نسبت به مدار شعاعی دارد و اینکه صحت تمام آنها را هم با زبان علمی و هم با زبان روزمره عادی ثابت کردیم، آن ۳ ایراد که صرفا یکی از آنها مربوط به کارفرما می شود به راحتی قابل چشم پوشی هستند و منطق می پذیرد که از روش حلقوی استفاده کنیم؛ بنابرین سعی کنید همیشه در پروژه های برقکاری خود از روش حلقوی استفاده کنید و دیگران را نیز با این روش و مزیت های آن آشنا کنید. بد نیست در انتهای این مقاله سری هم به مدار حلقوی بزنید.

ممنون میشوم نظرات‌تان را در پایین در قسمت کامنت‌ها برایم ارسال کنید.

نوشته سیمکشی پریزهای برق بصورت حلقوی یا رینگ اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

پاسخ به ۱۰ سوال مهم در مورد برق ساختمان

در این مقاله کوتاه به همراه همکارم آقای مرادی نشستیم و چند مورد از پرتکرارترین سوالات برقی را گردآوری کردیم، اینها معمولاً سوالاتی ست که دوستان در قسمت پرسش و پاسخ دوره‌ی فیلم آموزش عملی برق ساختمان سوال پرسیده بودند. و حالا قصد داریم به ۱۰ مورد از این سوال ها که مهم ترین و پرتکرارترین هستند پاسخ بدهیم:

۱- آیا برای یک ساختمان یا یک مغازه کوچک که تنها یک کنتور برق تکفاز دارد، باز هم نیاز به چاه ارت است؟

پاسخ: بهتر است بجای چاه ارت از کلمه‌ی درست الکترود زمین استفاده کنیم. و جواب این سوال در هر شرایطی بله است. یعنی چه یک ساختمان کوچک ویلایی داشته باشید چه یک مغازه‌ی زیر پله ۴ متری، باز هم نیاز به احداث الکترود زمین است. اگر اینکار را نکنید فردا که مالک برای تهیه کنتور برق به اداره برق مراجعه کند، اداره برق تا زمانی که الکترود زمین احداث نشود به آن مکان کنتور برق نمی‌دهد. البته دیگر مثل زمان های قدیم نیست که یک چاه عمیق حفر کنند و برای مکان هایی که حداکثر یک کنتور سه‌فاز ۳۲ آمپر دارند، تنها یک میله ارت ۲ متری در زمین می کوبند و یک سیم مسی از انتهای آن میله به محل کنتور میبرند، به همین راحتی. همکارم در فیلم پایین به شما آموزش می‌دهد که مشخصات آن میله ارت و سیم مسی چگونه باید باشد و بسته به آمپراژ کنتورها، نیاز به چه الکترود زمینی هست، حتماً این فیلم را در یوتیوب مشاهده کنید. فیلم نحوه انتخاب الکترود زمین برای ساختمان های مختلف .راستی حتما عضو کانال یوتیوب ما شوید، ما این روزها بیشتر از هر جای دیگری در یوتیوب فعالیت داریم.

۲- برای برقکشی یک ساختمان باید از کجا شروع کنیم تا دچار سردرگمی و دوباره کاری نشویم؟

نکته اول اینکه برقکار باید صبر کند و بعد از اینکه نصب لوله های آب و فاضلاب، و لوله کشی گاز و گچ خاک ساختمان به پایان رسید، آنگاه برقکاری ساختمان را شروع کند. چرا که برقکار ساختمان باید با توجه به محل نصب تجهیزات آشپزخانه، مثل اجاق گاز، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، بخاری ها، رادیاتورها، آبگرمکن و… اقدام به نصب پریزهای برق کند. در ضمن تا گچ خاک ساختمان اجرا نشده باشد، سطح دیوارها برای نصب دقیق قوطی کلیدها مشخص نیست.

آنگاه باید ابتدا بازدید مناسبی از محل مورد نظر انجام دهیم و اگر نقشه ای به ما داده نشد، پس از مشورت با شخص کارفرما و توجه به چیدمان تجهیزات، نقشه ای مختصر برای کار خودمان بکشیم که در آن مشخص شده در هر مختصاتی از مکان، چه تجهیزاتی قرار است نصب شود. سپس طبق آن به مراحل اصلی برقکاری از جمله تعیین خط تراز، شیارزنی، قوطی گذاری، لوله گذاری، سیم کشی و اجرای نصبیات بپردازید. هر کدام از این مراحل باید به ترتیب انجام شود و جابجایی در هر یک از این مراحل باعث دوباره کاری و کاهش سرعت برقکار می شود. پس هنگامی که یک نقشه کار مناسب و فکر شده در دست تکنسین باشد، راحت تر و سریع تر می تواند به نتیجه مطلوب خود برسد و احتمال بروز خطا و سردرگمی و سایر مشکلات متعدد و گاها غیر قابل اصلاح به حداقل می رسد.

۳- هنگامی که برای تعمیر و ترمیم سیم کشی به مکانی خسارت دیده می‌رویم، باید از کجا شروع به عیب یابی کنیم؟

در چنین مواقعی که بدون شک سوال چالش بر انگیزی در ذهن همه برقکاران مبتدی است، باید گفت که ابتدا باید بررسی شود که در چه نقطه ای آسیب برقی رخ داده است و حادثه به چه صورت بوده است؛ سپس طبق جواب این دو سوال باید تجهیزات و سرخط هایی که با نقطه آسیب دیده مرتبط هستند یک به یک باز شده و چک و بازبینی شوند تا مشخص شود که این حادثه به کدام قسمت ها آسیب زده است تا برای ترمیم یا تعویض آن تجهیزات اقدام کنیم؛ علاوه بر آن یک تکنسین برق ماهر باید مطابق با حادثه ای که رخ داده بتواند پیش بینی کند که این حادثه چه نوع آسیب هایی به کدامیک از تجهیزات وارد آورده و اینگونه می تواند سرعت و کیفیت کار خود را بالاتر ببرد (چرا که سریع تر و دقیق تر قسمت های آسیب دیده را شناسایی کرده است) که چنین مهارتی با تجربه فراوان کسب می شود؛ علاوه بر تشخیص مناسب اشکالات احتمالی برق ساختمان، تکنسین باید مهارت زیادی نیز در تعمیر و مرمت آن و انتخاب بهترین راه برای تعمیر داشته باشد که این نیز منوط بر دانش زیاد و تجربه فراوان است.

۴- فیوز برق ساختمان چگونه در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه مدار را قطع می کند؟

در ابتدا بهتر است بدانید بجای فیوز باید از کلمه کلید مینیاتوری استفاده کنید. در داخل کلیدهای مینیاتوری ۲ مکانیزم قرار گرفته که یکی از آنها یک رله حرارتی (بیمتال) است و اضافه بار را تشخیص می‌دهد و دیگری یک رله مغناطیسی است که اضافه جریان در حالت اتصال کوتاه را تشخیص می دهد.
رله حرارتی همیشه اندکی با تاخیر همراه است و مثلا برای یک کلید مینیاتوری C25 اگر شما دستگاهی را به آن وصل کنید و بیشتر از ۲۵ آمپر از آن جریان بکشد، بعد از چند دقیقه یا شاید چند ساعت کلید را قطع میکند. ولی رله مغناطیسی سرعت قطع بالاتری دارد ولی نیاز به جریان بالاتری دارد تا این قسمت فعال شود، و همانطور که می دانید برای کلیدهای تایپ C بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی است. یعنی اگر اتصال کوتاهی ایجاد شود و جریانی بین ۱۲۵ تا ۲۵۰ آمپر از این کلید مینیاتوری C25 عبور کند، سریعا رله مغناطیسی داخل کلید این را متوجه می شود و کلید را قطع می‌کند. اگر به این موارد علاقه مند بود حتماً کتاب آموزش جامع برق ساختمان و سیستم های اعلام حریق را مطالعه کنید.

۵- اگر فیوز در مدار نگذاریم چه اتفاقی می افتد؟

شاید سوالی بسیار خنده دار باشد؛ این سوال مثل این است که بگوییم اگر با یک خودروی بدون ترمز در یک جاده پر پیچ و خم کنار دره برانیم چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اما خب این سوال در ذهن بسیاری از افراد شکل گرفته چرا که بسیاری از افراد دوست دارند بدانند در صورت نبود تجهیزات حفاظتی، در هنگام بروز خطر چه فاجعه ای در مدار رخ می دهد و دلیل علمی آن چیست؟

خوش بینانه ترین جوابی که می توان به این سوال داد بروز آتش سوزی است؛ یعنی اگر چنین ریسکی کنید و خیلی هم شانس با شما یار باشد، در هنگام بروز اضافه بار و یا اتصال کوتاه سیم ها و تجهیزات شما در کسری از ثانیه آتش خواهد گرفت؛ زیرا درون سیم های برق در هنگام عبور جریان بالا به دلیل اصطکاکی که بین بارهای متحرک رخ می دهد حرارت بسیار بالایی شکل می گیرد که آن حرارت سبب آتش گرفتن روکش سیم ها که از جنس پی وی سی یا پلاستیک هستند خواهد شد.

۶- زمانی که در جاده هستیم و یک کابل برق فشار قوی روی ماشین ما می افته، آیا دچار برقگرفتگی میشیم؟ در این حالت چه کاری از دست ما ساخته است؟

پاسخ: به احتمال زیاد تا زمانی که در خودرو هستید و از آن خارج نشده اید، چون لاستیک های خودرو عایق است، اتفاقی برای شما نخواهد افتاد. ولی اگر از خودرو پیاده شوید و یک دست شما به خودرو و یک پای شما به زمین برخورد کند دچار برقگرفتگی خواهید شد. یا اگر با هر دو پا قصد داشته باشید از ماشین فاصله بگیرید، بخاطر “پدیده ولتاژ گام” دچار برقگرفتگی می شوید، ولی اگر با یک پا، از ماشین بیرون بپرید و بعد بصورت لی لی کنان از ماشین دور شوید مشکلی پیش نخواهد آمد.

۷- برای مثال در یک خانه ۴۰ ساله از روش جعبه تقسیمی برای برقکشی استفاده شده و کلا یک سرخط دارد با کلید مینیاتوری ۴۲ آمپر. سیم هایش هم همه مفتولی قدیمی (از این نازک ها) است. البته تغییراتش در این حد است که قبلا فیوزش فشنگی بوده اما جدیدا تبدیلش کردند به مینیاتوری . لوله ها هم خرطومی است و خیلی جاها افقی رد شده و اصلا استاندارد رعایت نشده.
اما در این ۴۰ سال هیچ مشکلی پیش نیامده و یکبار هم تعمیر نشده اما در خانه های جدید با روش برقکشی جدید خیلی مشکل پیش می آید و حتی مشاهده شده که سیم کشی کلا سوخته و عوض کردند!
اکنون سوال اینجاست که چرا روش جعبه تقسیمی ممنوع شده؟ به نظر خیلی بهتر می آید که ! در مصرف سیم و لوله هم کلی صرف جویی می شود؟

پاسخ: من همیشه می گویم برقکشی درست و اصولی مثل کیسه هوای ماشین است، شاید ماشین شما ۲۰ سال کیسه هوا داشته باشد و به کارتان نیاید. ولی بالاخره بعد از ۲۰ سال فقط یک ثانیه به کمک شما می آید و زندگی شما را نجات می دهد. پس اینکه آن خانه قدیمی ۴۰ سال است بدون کیسه هوا سر می کند، دلیل بر این نمی شود که روزی آن کیسه هوا به کارش نیاید.
در زمان قدیم چون وسایل برقی پر مصرفی وجود نداشت، همان سیم های نازک هم جواب می داد ولی در خانه های امروزی، کولرگازی، تستر، بخارپز، اتوپرس و کلی وسایل برقی جدید اضافه شده و اگر یک زوج امروزی بخواهند داخل یک خانه قدیمی زندگی کنند به احتمال زیاد به مشکل برمی خورند. به همین خاطر است که اداره برق سال به سال آمپراژ کنتورها را بیشتر می کند. مثلاً کنتورهای خیلی قدیمی ۵ آمپر بود، بعد شدند ۱۰ آمپر، بعد شدند ۱۵ آمپر و… و امروزه دیگر در ساختمان های جدید کنتور کمتر از ۳۲ آمپر نداریم.
در برقکشی قدیمی که معروف به مدل جعبه تقسیمی بود، عیب یابی آن سخت تر است، حفاظت ها به درستی قابل اجرا نیستند، امکان توسعه و گسترش را در آینده سخت می کند. و فقط تنها مزیتش مصرف سیم و لوله کمتر بود.

۸- چرا روی بعضی از وسایل برقی توان های بالایی قید میشه، مثلاً روی یک جاروبرقی می‌نویسن ۳۶۰۰ وات. بعدش که از فرمول P=VI می خوایم جریان مصرفی اون دستگاه رو حساب کنیم، با جریانی که در واقعیت اون دستگاه میکشه، متفاوته؟

پاسخ: اگر فیلم مصرف هر وسیله برقی چند آمپر است؟ رو دیده باشید، ما در اونجا بصورت عملی جریان مصرفی ۳۰ تا دستگاه مختلف رو با استفاده از کلمپ‌متر اندازه گیری می‌کنیم و می بینید که مثلاً برای یک جاروبرقی ۳۶۰۰ وات، جریان مصرفی تنها ۶.۳ آمپر است. در صورتی که اگر طبق فرمول P=VI حساب می‌کردیم باید به عدد ۱۴.۷ می‌رسیدیم، یا مثلاً جریان مصرفی یک سشوار ۸۰۰۰ وات در واقعیت تنها ۵.۳ آمپر است.
پس این توانی که روی دستگاه های خانگی قید میشه، در واقع نشانه‌ی توان خروجی یا مقدار کاری هست که دستگاه می تونه انجام بده، نه توان مصرفی دستگاه. البته از لحاظ تبلیغاتی هم در نوشتن همون توان خروجی کمی اغراق میکنن.

۹- اساس کار کلید محافظ جان چگونه است؟

در ابتدا باید بدانید که کلمه کلید محافظ جان اشتباه است و باید آن را کلید جریان باقیمانده صدا بزنیم. ولی چون گفتن محافظ جان راحت‌تر است همه ما به گفتن اسم اشتباه آن عادت کرده‌ایم.
اساس کار کلید محافظ جان سنجش جریان عبوری از سیم فاز و سیم نول، و مقایسه این دو با هم است؛ به این معنا که اگر اختلافی در جریان فاز و نول به وجود بیاید، به معنای این است که بخشی از جریان در جایی نشتی پیدا کرده است که ممکن است این اتفاق بر اثر برخورد سیم فاز با بدن شخصی که روی زمین ایستاده است (با زمین یا دیوار ها در تماس است) رخ داده باشد. یا بر اثر بروز اتصال بدنه در مدار سیم کشی داخلی دستگاهی که بدنه فلزی دارد و با زمین یا دیوار ها در تماس است (مثل کولر آبی) یا دلایل مشابه دیگر. بهرحال اگر اختلافی بیشتر از ۳۰ میلی آمپر بین جریان رفت و برگشت در سیم فاز و سیم نول به وجود بیاید، کلید محافظ جان این را تشخیص داده و در کمتر از ۳۰۰ میلی ثانیه مدار را قطع می کند. اگر علاقه مند بودید در مقاله آموزش کلید محافظ جان توضیح دقیق‌تری داده شده است.

۱۰- در ساختمانی که سیستم ارت اجرا نشده است اگر کلید محافظ جان نصب کنیم، آیا این کلید عمل خواهد کرد؟

جواب این سوال را قبلاً در پیج اینستاگرام سایت آموزش برق هم داده‌ایم، حتماً عضو پیج ما شوید. ما هر زمان می‌خواهیم برای کتاب‌ها و محصولات‌مان تخفیفی اعلام کنیم، فقط در اینستاگرام اعلام می‌کنیم.
پاسخ: همیشه این را مد نظر داشته باشید که عملکرد کلید محافظ جان هیچ ارتباطی با سیستم ارتینگ ندارد؛ درست است که هر دوی اینها از تجهیزات حفاظتی بسیار مهم و کلیدی هستند اما عملکرد آنها از یکدیگر مستقل است. نبود یکی از آنها هیچ تداخلی در کار دیگری ایجاد نمی‌کند؛
دوست عزیزی که این سوال را مطرح کرده احتمالا در مبحث مقررات ملی خوانده است که: “برای ساختمان هایی که ارت ندارند نباید کلید محافظ جان نصب شود”. و این دوست عزیز با خودش فکر کرده که وقتی عملکرد ارت و محافظ جان ربطی به هم ندارد چرا مقررات ملی این حرف را زده؟

پاسخ: حتی در ساختمان هایی که ارت ندارند، نصب کلید محافظ جان در داخل جعبه فیوز از نبودنش خیلی بهتر است. دلیل این جمله را با یک مثال توضیح می‌دهم. فرض کنید که سیم فاز در داخل دستگاه ماشین لباسشویی به بدنه دستگاه اتصال پیدا می‌کند و دچار اتصال بدنه می‌شود. در این حالت اگر این ساختمان دارای سیستم ارت باشد و کلید محافظ جان هم نصب شده باشد. از سیم فاز به سیم ارت (که به بدنه متصل است) نشتی رخ می‌دهد و کلید محافظ جان که در داخل جعبه فیوز گوش به زنگ ایستاده سریعاً این قضیه را متوجه می‌شود و برق را قطع می‌کند. ولی اگر ساختمان ارت نداشته باشد، اولین شخص بدشانسی که دستش را به بدنه ماشین لباسشویی بزند، دچار برقگرفتگی می شود و جناب عزرائیل دستش را روی گلوی او فشار می‌دهد، ولی همین که جریان برقگرفتگی به ۳۰ میلی آمپر برسد، کلید محافظ جان عمل می‌کند و آن شخص از دست عزرائیل جان سالم به در میبرد. یعنی در ابتدا و در یک لحظه‌ی کوتاه شخص دچار برقگرفتگی می‌شود ولی کار به بهشت زهرا نمی‌کشد. برای همین است که گفتم نصب کلید محافظ جان در ساختمان‌هایی که ارت ندارند از نبودنش بهتر است.

ولی دلیل اینکه مبحث ۱۳ می‌گوید در ساختمان‌هایی که ارت ندارند کلید محافظ جان نصب نکنید چیست؟ پاسخ این سوال را در پیج اینستاگرام ما بخوانید.

خب دوستان! این بود ۱۰ تا از سوالات بسیار مهم و پرتکراری که در ارتباط با برق در ذهن بسیاری از افراد به وجود می آید، اگر برای شما نیز سوالات دیگری پیش آمده حتما در قسمت کامنت‌ها مطرح کنید تا هم دیگران از آن استفاده کنند و هم سوالات جدیدی را که توسط شما عزیزان بیشترین تکرار را داشته باشند دسته بندی کنیم و در پارت دوم این مقاله قرار دهیم؛ با آرزوی سعادت و موفقیت برای تک تک شما همراهان گرامی. خدانگهدار! سوال برق ساختمان

نوشته پاسخ به ۱۰ سوال مهم و پرتکرار برقی اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

مصرف هر دستگاه برقی چند آمپر است؟

هر بار که مسئولین کشور می‌گویند ما برای تابستان امسال خودمان را آماده کرده‌ایم و احتمال قطعی برق وجود ندارد، تنم به لرزه می‌افتد، چرا که قبلاً هنر این عزیزان را در مدیریت بحران دیده‌ایم. و بعد از تحمل این همه سختی که در تابستان سال گذشته گریبان ما را گرفت و خسارت های بسیاری به ما و کسب و کارها وارد کرد، باید متوجه شده باشید که کسی به فکر ما و وسایل برقی منزل ما نیست و تنها کسی که می تواند به ما کمک کند خودمان هستیم و همه مردم کشور باید دست در دست هم دهیم تا جلوی قطعی برق را بگیریم، و این کاملاً شدنی‌ست. پس این مقاله را تا آخر بخوانید تا از این به بعد مدیریت بهتری در مصرف برق داشته باشید. هدف من این است که شما وسایل برقی پر مصرف را بشناسید و بدانید که چطور و چه زمانی از آنها استفاده کنید تا تلاشی هر چند کوچک برای کمک به شبکه برق کشور برداشته باشید.

من از تمام مراحل اینکار فیلم گرفته ام و می توانید این فیلم را در قسمت پایین یا در کانال یوتیوب ما (هر وسیله برقی چند آمپر جریان مصرف می کند؟) مشاهده کنید، ولی از آنجایی بعضی ها مطالعه کردن را به فیلم دیدن ترجیح می‌دهند، می خواهم برای این دوستان شروع به نوشتن کنم، در ضمن دلم برای نوشتن تنگ شده، خیلی وقت است مقاله‌ی جدیدی در سایت منتشر نکرده‌ام.

مصرف برق لوازم خانگی چقدر است؟

۱- مصرف برق ماشین لباسشویی

خب بیایید از یک ماشین لباسشویی شروع کنیم. ماشین لباسشویی که به انتخاب همسرم برای منزل‌مان خریده‌ایم، یک ماشین لباسشویی LG اینورتر با ظرفیت ۸ کیلوگرم است. فکر می‌کنید این ماشین لباسشویی چند آمپر جریان می‌کشد؟

من ماشین لباسشویی را روی مدت زمان نیم ساعت تنظیم می‌کنم و تا خرخره داخلش را پر از لباس‌های چرک می‌کنم. در همان ثانیه اولی که این ماشین لباسشویی روشن می‌شود، حدوداً ۱ تا ۲ آمپر جریان می‌کشد و بعد از آن مصرفش به نیم آمپر می‌رسد. این روند حدوداً ۲۰ دقیقه ادامه پیدا می‌کند. هنوز چشمم به کلمپ متر دوخته شده و امید دارم که جریان بیشتری بکشد ولی مرا ناامید می‌کند و جریان هنوز هم روی نیم آمپر (۵۰۰ میلی آمپر) است. با خودم می گویم شاید کلمپ متر خراب باشد، چون نیم آمپر، جریان بسیار کمی‌ست و برای دستگاهی به این بزرگی جای تعجب دارد. کلمپ متر را تست می‌کنم و می‌بینم که نه واقعاً کلمپ متر من درست است و جریان مصرفی این ماشین لباسشویی تنها نیم آمپر است. در دقایق پایانی که ماشین لباسشویی با دور زیاد می چرخد و تمام زورش را سر لباس ها خالی می کند، جریان مصرفی اش حداکثر به ۱ آمپر می رسد و بعد هم خاموش می شود.

مصرف برق ماشین لباسشویی چقدر است؟

نتیجه : این ماشین لباسشویی در ثانیه اولی که استارت خورد حدودا ۲ آمپر جریان کشید، در حالت هایی که با دور کم می چرخد حدودا ۰.۴ تا ۰.۵ آمپر و در زمان های دیگر که با حداکثر دور خودش می چرخد جریان مصرفی آن حدودا به ۱ آمپر می رسد.

شاید تعجب کنید و بگوید چقدر عجیب !!! یعنی مصرف برق این ماشین لباسشویی حداکثر یک آمپر است؟؟؟ بله دوستان! حداکثر یک آمپر است ولی تا زمانی که شما هم مثل من با آب سرد اقدام به شستن لباس ها کنید؛ ولی اگر شما دمای آب دستگاه را بالاتر از ۳۰ درجه تنظیم کنید که ماشین لباسشویی مجبور شود با المنت های برقی داخل خودش آب را گرم کند، در اینصورت مصرف برق آن تا ۴.۵ آمپر هم بالا میرود ! ولی به نظر من در بهار و تابستان اصلا نیازی نیست که لباس ها با آب گرم شسته شوند و با همان آب ۳۰ درجه هم کاملا تمیز می شوند؛ پس در تابستان که کشور با کمبود شدید برق مواجه است شستن لباس ها با آب ۳۰ درجه حدودا باعث ۸۰ درصد صرفه جویی در مصرف برق خواهد شد، و کمک بزرگی به شبکه برق خواهد کرد.

تا یادم نرفته بگویم که خطای اندازه گیری این کلمپ متر من حدودا ۱۰۰ میلی آمپر (۰.۱ آمپر) است، پس جریان واقعی ای که شما داخل کلمپ متر من می‌بینید یا ۱۰۰ میلی آمپر بالاتر است یا ۱۰۰ میلی آمپر پایین‌تر، که ما از آن ۱۰۰ میلی آمپر چشم پوشی می‌کنیم.

۲- مصرف برق یخچال

خب حالا می خواهم برق مصرفی این یخچال را اندازه گیری کنم؛ یخچال‌مان یک یخچال هیوندای مدل HCOM-8084 است. ظرفیت قسمت یخچال آن ۳۷۰ لیتر و قسمت فریزر ۱۱۴ لیتر است. بنظر شما مصرف برق یخچال‌ی به این بزرگی چقدر است؟

مصرف برق یخچال فریزر چقدر است؟

من همیشه فکر می‌کردم یخچالی به این بزرگی مصرف خیلی بالایی دارد. ولی زمانی که با کلمپ متر جریان مصرفی آن را اندازه گیری کردم متوجه شدم که در حدود ۰.۵ آمپر مصرف برق این یخچال است. تازه این نیم آمپر تنها زمانی مصرف می شود که موتور آن روشن می شود، و اگر چند دقیقه درب یخچال را باز نکنید، موتور خاموش می شود و هیچ برقی مصرف نمی کند.
فکرش را می کردید یک یخچال به این بزرگی فقط ۰.۵ آمپر جریان بکشد؟! ولی واقعا همینطور است ! یخچال های جدید امروزی برق خیلی کمی مصرف می‌کنند ولی یخچال های قدیمی با وجودی که اندازه‌شان خیلی کوچکتر از یخچال‌های امروزی بود بیش از ۲ برابر این یخچال ها برق مصرف می کردند؛ مثلا برق مصرفی یک یخچال ارج قدیمی که مربوط به ۳۰ الی ۴۰ سال پیش بود و در انبار خانه‌مان خاک میخورد را اندازه گیری کردم و این یخچال در حدود ۰.۹ آمپر جریان می‌کشید. یعنی ۲ برابر مصرف یخچال های جدید. پس اگر می خواهید در مصرف برق صرفه جویی کنید، یخچال های جدید با رده انرژی A+ یا A++ بخرید.
شاید سوال کنید که چطور می توان در مصرف برق یخچال صرفه جویی کرد؟

1. یخچال هایی بخرید که قسمت آبسردکن آن بیرون یخچال است تا مجبور نشوید هر بار برای یک لیوان آب درب یخچال را باز کنید.
2. یخچال را در مکانی قرار دهید که نور مستقیم آفتاب به آن برخورد نکند.
3. هر چه محل یخچال خنک تر باشد موتور آن کمتر روشن می شود و برق کمتری مصرف می‌کند.
4. عادت باز کردن درب یخچال را از سرتان بیرون کنید. باور کنید چیز خاصی در یخچال نیست. عوض آن می‌توانید درب کمد را هر چقدر خواستید باز و بسته کنید.
5. غذاهای گرم را هرگز داخل یخچال قرار ندهید، بلکه چند ساعت بیرون بگذارید تا کاملاً سرد شوند و بعد داخل یخچال قرار دهید.
6. چیزهای زیادی در یخچال هست که واقعا هیچ ضرورتی به قرار دادن آنها در یخچال نیست. مثلاً ۲۰ لیتری ترشی را می توان در جایی خنک در بیرون از یخچال نگه داری کرد. یا تن ماهی و قوطی های کنسرو شده را داخل کابینت هم می توان قرار داد.
7. حداقل یخچال باید ۱۰ سانتی متر با دیوار فاصله داشته باشد.
8. یخچال را پر از بطری های نوشابه و آب معدنی نکنید، به همان اندازه که در یک روز مصرف می کنید داخلش را پر کنید.
9. هر سه ماه یکبار، یخچال را به مدت ۲۴ ساعت از برق بکشید تا برفک های آن ذوب شود، هر چه مقدار برفک بیشتر باشد، مصرف آن هم بیشتر می‌شود.

 ۳.مصرف برق مخلوط کن

خب حالا مصرف یک مخلوط کن را اندازه گیری می‌کنم، من مقداری آب داخل آن ریختم و حالا روشنش می‌کنم؛ همانطور که در فیلم می‌بینید در حدود ۰.۹ آمپر جریان مصرفی این مخلوط کن است.

مصرف برق مخلوط کن چقدر است؟

۴-مصرف برق هواپز

خب حالا می‌خواهم این هواپز را روشن کنم و مصرف آن را اندازه گیری کنم. بنظر شما مصرف برق هواپز چند آمپر است؟
با کلمپ متر که آن را اندازه گیری کردم در حدود ۵.۱ آمپر جریان می‌کشید. پس این دستگاه جزو دستگاه های پرمصرف خانگی به حساب می آید. ما زمان‌هایی که می خواهیم جوج بزنیم بر بدن، از این دستگاه استفاده می‌کنیم. ولی با این مصرف بالایی که دارد، فکر کنم کم کم باید به فکر همان ذغال و منقل قدیمی باشیم.

مصرف برق هواپز چقدر است؟

۵-پلوپز

خب حالا این دستگاه پلوپز را روشن کردم و کلمپ متر من دارد عدد ۳/۲ آمپر را نشان می دهد. ۳/۲ آمپر جریان نسبتاً زیادی است. پس در تابستان و مخصوصا ظهرها که به شدت با کمبود برق مواجه هستیم، هیچ وقت از این دستگاه استفاده نکنید. از اجاق گاز هم می توان برای پخت غذا استفاده کرد اصلاً به صلاح نیست که این دستگاه را روشن کنید.

مصرف برق پلوپز چقدر است؟

۶.کتری برقی

خب برویم سراغ کتری برقی مان! من روشنش می کنم و دکمه استارت را میزنم؛ در حدود ۷.۷ آمپر جریان مصرفی یک کتری برقی است.

مصرف کتری برقی چقدر است؟

برعکس یخچال و ماشین لباسشویی که آنقدر مصرف‌شان کم بود که باعث تعجب‌مان شد، مصرف این یکی واقعاً بالاست. آیا فکرش را می‌کردید که مصرف یک چایساز برقی ۷.۷ آمپر باشد!!! یعنی اگر این جریان را به جریان مصرفی یخچال تقسیم کنیم، حدودا این چای‌ساز ۱۷ برابر آن یخچال جریان می‌کشد! حالا متوجه شدید که چرا صاحبان هتل‌ها دوست ندارند که شما کتری برقی به اتاق‌تان ببرید؟
تا دیروز رابطه‌ی من با این کتری برقی خیلی خوب بود، ولی از وقتی متوجه شده‌ام برق خیلی بالایی مصرف می‌کند آن را سلفون پیچ کرده‌ام و گذاشته‌ام بالای کابینت، واقعاً حیف سماور گازی نیست؟

۷.همزن برقی

حالا یک دستگاه همزن برقی را روشن می کنم؛ حدودا مصرف این دستگاه ۰.۲ آمپر هست. پس می توان گفت که همزن برقی جزو دستگاه های کم مصرف است.

۸.چرخ گوشت

و حالا دستگاه چرخ گوشت؛ حدودا می بینید که ۰.۵ آمپر جریان مصرفی دستگاه چرخ گوشت است. البته اولش که استارت میزند تا ۱ آمپر هم جریان چرخ گوشت می رسد که ما همان ۰.۵ آمپر را در نظر می گیریم.

۹.اُوِن توستر (Oven Toaster)

و حالا اُوِن توستر؛ من برای مدتی آن را روشن میکنم تا کامل گرم شود، چیزی که کلمپ متر نشان می دهد عدد ۶.۳ آمپر هست. پس اون تستر آیا آون تستر جزو دستگاه های پر مصرف به حساب می آید. بیاید به استفاده از آن عادت نکنیم و در عوض از فر گازی یا اجاق گاز استفاده کنیم.

۱۰.اتو

حالا یک اتو رومیزی را روشن کنم، بنظر شما مصرف یک اتوی ۲۲۰۰ وات هایسونگ چقدر است؛ اتو را به برق متصل میکنم و کلمپ متر من عدد ۸.۲ آمپر را نشان می‌دهد. تا اینجا اتوی رومیزی پر مصرف ترین دستگاه بوده است. پس باید بسیار دقت کنیم که در تابستان و مخصوصاً ساعات ظهر که با کمبود شدید برق مواجه هستیم از اتو استفاده نکنیم.

۱۱.اتو پرس

و حالا یک اتو پرس جانومه را روشن می‌کنم؛ اندازه این یکی از اتوی رومیزی قبلی بزرگتر است پس شاید فکر کنید مصرف برق آن هم باید بیشتر باشد. ولی اتوپرس را که روشن میکنم و کلمپ متر من عدد ۶.۳ آمپر را نشان می‌دهد. و این در مقایسه با اتوی رومیزی جریان کمتری است. پس بیاید از این به بعد به جای اتوی رومیزی از اتو پرس استفاده کنیم، حتی اگر مصرف این دو برابر باشد، راحتی و سرعت اتو کردن با اتوپرس بیشتر است. پس در مقایسه با اتوی رومیزی به صرفه تر است. در کل اگر می خواهید به شبکه برق کشور کمک کنید، اتو کردن لباس ها را به ساعات اولیه صبح یا آخر شب موکول کنید.

۱۲.جاروبرقی

حالا جاروبرقی ۳۶۰۰ وات توربو را روشن می‌کنیم؛ می بینید که در حدود ۶.۳ آمپر جریان مصرفی این جاروبرقی است.

خب دوستان! من تا اینجا عمدا روی این کلمه ۳۶۰۰ وات تاکید کردم تا به شما نشان دهم که آن میزان واتی که روی دستگاه های برقی (مثل جاروبرقی یا سشوار) می نویسند نشان دهنده میزان برق مصرفی آن دستگاه نیست. چون خیلی از دوستان می آیند و به اشتباه به این صورت حساب می کنند: می گویند خب روی این دستگاه جاروبرقی نوشته شده ۳۶۰۰ وات، این ۳۶۰۰ وات را تقسیم بر ۲۳۰ می کنند و به عدد ۱۶ آمپر می رسند و اشتباها فکر می کنند که این دستگاه جاروبرقی ۱۶ آمپر جریان می کشد ولی در صورتیکه اینطور نیست و با اندازه گیری نشان تان دادم که حدودا ۶.۳ آمپر جریان مصرفی آن است؛ پس آن واتی که روی این دستگاه های برقی مثل جاروبرقی و سشوار می نویسند در واقع مقدار کاری است که آن دستگاه می تواند برای ما انجام بدهد نه اینکه جریان مصرفی آن دستگاه را از روی وات آن حساب کنید.

۱۳.سشوار

خب نوبت سشوار است، من یک سشوار ۸۰۰۰ وات دارم؛ روشنش می کنیم تا ببینیم چقدر مصرفش است؛
2.۸ آمپر در دور کند و ۵.۳ آمپر در دور تند. پس می توان گفت سشوار هم جزو وسایل برقی پرمصرف است.

۱۴.پنکه

خب حالا جریان مصرفی یک پنکه ایستاده مدل هیرو را اندازه گیری می کنیم؛ من آن را به برق متصل میکنم و روی دور تند روشن می کنم، حدودا ۱۰۰ میلی آمپر جریان می کشد؛ سپس دورش را کم می کنم و می بینید که روی دور کند و تند خیلی فرقی نمی کند و جریان مصرفی این پنکه همان ۱۰۰ میلی آمپر است (یعنی ۰.۱ آمپر). واقعا فکر نمی‌کردم یک پنکه ایستاده اینقدر مصرف پایینی داشته باشد. این باور کردنی نیست که برق مصرفی یک سشوار در دور تند ۵۳ برابر برق مصرفی یک پنکه است.
در قسمت های جلوتر جریان مصرفی یک کولر آبی و یک کولر گازی را هم اندازه گیری میکنم. کولر آبی ۱.۶ آمپر و یک کولر گازی ۷.۵ آمپر جریان می‌کشد. با یک ضرب و تقسیم ساده متوجه میشویم که برق مصرفی کولر آبی ۱۶ برابر و برق مصرفی کولرگازی ۷۵ برابر این پنکه رومیزی است. پس اگر در شهرهایی زندگی می‌کنید که تابستان ها یک پنکه کارتان را راه می اندازد حتماً بجای کولر از پنکه استفاده کنید.

۱۵.پکیج دیواری

خب حالا برق مصرفی پکیج ایران رادیاتور را اندازه گیری می کنم. این یک پکیج ۲۸۰۰۰ مدل L28FF ایران رادیاتور است؛ اکنون من دمای گرمایش از کف را روی حداکثر می‌برم، آبگرم را هم روی تنظیم میکنم و گرمایش از کف را روشن می‌کنم؛ و کلمپ متر من عدد ۰.۴ الی ۰.۵ آمپر را نشان می‌دهد. این را هم بگویم که خیلی وقت است که این پکیج روشن نشده و الان دارد با حداکثر ظرفیت خودش آب را به تمام اتاق‌ها پمپاژ می کند ولی می بینید که باز هم جریان مصرفی آن خیلی ناچیز است. قابل توجه دوستانی که می‌گویند برای پکیج از سیم ۴ استفاده کنید و ۲.۵ جواب نمی‌دهد! ولی می‌بینید که جریان مصرفی اش فقط نیم آمپر است. پس پکیج گازی جزو وسایل برقی کم مصرف دسته بندی می‌شود.

۱۶.اجاق گاز صفحه ای

خب اجاق گاز صفحه ای را ببینیم! این اجاق گاز صفحه ای فقط فندکش برق مصرف می‌کند؛ می بینید که جریان مصرفی اش آنقدر کم است که کلمپ متر من این را نشان نمی دهد، یعنی کمتر از ۱۰۰ میلی آمپر دارد جریان می کشد.

۱۷.تلویزیون

خب تلویزیون ۵۵ اینچ LED را روشن می‌کنم. بنظر شما برق مصرفی تلویزیون ۵۵ اینچ چقدر است؟ کلمپ متر من عدد ۰.۳ تا ۰.۴ آمپر را نشان می‌دهد که البته چند دقیقه که کار می‌کند روی ۰.۳ آمپر ثابت می ماند. پس تلویزیون هم جزو وسایل برقی نسبتا کم مصرف است. به این خاطر می گویم نسبتاً، چرا که زمان استفاده از آن معمولاً زیاد است و یک خانواده ایرانی روزانه چهار پنج ساعت تلویزیون را روشن می کند. خیلی از ما عادت کرده‌ایم که تلویزیون را روشن میگذاریم و به کارهای خانه می‌پردازیم. بهتر است در تابستان که کشور با کمبود برق مواجه است این عادت بد را تکرار نکنیم.

۱۸.کولر آبی

خب ببینیم جریان مصرفی یک کولر آبی ۳۵۰۰ چقدر هست؛ الان کولر دارد روی دور تند کار می کند و همانطور که می بینید کلمپ متر من حدودا ۱.۶ آمپر را نشان می دهد. خب حالا کولر را روی دور کند قرار می دهم تا ببینیم که جریان مصرفی این کولر آبی ۳۵۰۰ چقدر می شود؛ و میبینید که روی دور کند حدودا ۰.۶ الی ۰.۷ آمپر جریان مصرفی این کولر آبی است.

۱۹.کولر گازی

خب اکنون نوبت به اندازه گیری جریان مصرفی کولر گازی است؛ این کولر گازی که الان دارم جریان مصرفی آن را اندازه گیری می کنم یک کولر گازی ۲۴۰۰۰ ال جی اینورتر دار است، همانطور که می بینید ۷.۵ آمپر جریان مصرفی آن است.

نکته : اگر کلمپ متر ندارید، می توانید از روی خود کنتور (دیجیتال) هم جریان مصرفی را بخوانید؛ به این صورت که دکمه آبی رنگ کنار صفحه نمایش را چند بار فشار می دهید و به V که برسید یعنی ولتاژ (که الان این کنتور ۲۲۹ ولت رو دارد نشان می دهد، یعنی ولتاژ این خانه الان ۲۲۹ ولت است) و یک بار دیگر که بزنید و حرف A که نشان داده شود، جریان مصرفی را نشان می دهد. ۸.۴ آمپر جریان مصرفی کل این خانه است که این هم شامل یخچال می شود و هم شامل کولر گازی که این دو وسیله الان روشن هستند و این ۷.۴ آمپر روی کلمپ متر فقط جریان مصرفی کولر گازی است.

خب دوستان الان با یک حساب سرانگشتی دستتان می آید که مصرف برق یک کولر گازی چند برابر مصرف برق یک کولر آبی است؛ اگر با دور کند کولر آبی مقایسه کنیم یک کولر گازی حدودا ۱۰ برابر یک کولر آبی برق مصرف می‌کند. ولی اگر با دور تند کولر آبی مقایسه کنیم حدودا ۴.۵ برابر یک کولر آبی برق مصرف می کند. به همین خاطر است که همیشه پیشنهاد می‌کنم اگر در شهر های شمالی یا جنوبی کشور زندگی نمی‌کنید و مجبور به استفاده از کولر گازی نیستید، حتما از کولر آبی استفاده کنید، چرا که مصرف برق تان به شدت پایین می آید.
از آنجا که این کولر گازی در خانه برادر بنده نصب است من از مبلغ دقیق قبض برق آنها اطلاع دارم، در تابستان ها که این کولر گازی معمولا روشن است، قبض برق مصرفی این خانوار حدودا ماهیانه ۲۵۰ هزار تومان می شود ولی ماه‌هایی که کولر گازی خاموش است قبض برق مصرفی این خانه حداکثر ۲۵ هزار تومان می‌شود، یعنی این کولر گازی حدودا ۹۰ درصد برق مصرفی این خانه را به خودش اختصاص می دهد؛ دوستان دقت کنید این کولر گازی ۲۴۰۰۰ اینورتر دار است، اگر اینورتر‌دار نباشد هزینه برق مصرفی سر به فلک خواهد کشید.

۲۰.هود آشپرخانه

خب می خواهیم ببینیم مصرف برق هود آشپزخانه چقدر است، این هود آشپرخانه مدل درسا هود و کلمپ متر را هم من در مجاورت سیم فاز ورودی آن قرار داده‌ام؛ ابتدا هود را روی دور کند روشن می کنم و می بینید که ۰.۵ آمپر جریان مصرفی آن است؛ من دور هود را بیشتر می کنم و همانطور که در تصویر می‌بینید روی درجه دوم دارد ۰.۶ آمپر جریان می‌کشد؛ باز هم دور هود را بیشتر می کنم و اینبار ۰.۸ الی ۰.۹ آمپر جریان می کشد؛ اکنون روی حداکثر دور قرار میدهم و می بینید که ۱.۲ آمپر دارد جریان می کشد.

۲۱.ماشین اصلاح موزر

اینقدر جریان مصرفی این دستگاه کم هست که کلمپ متر من این را نشان نمی‌دهد. چون دقت کلمپ متر من ۱۰۰ میلی آمپر است و چون جریان مصرفی این ماشین اصلاح کمتر از ۱۰۰ میلی آمپر است کلمپ متر نمی تواند جریان مصرفی آن را اندازه گیری کند.

۲۲.سیستم روشنایی و نورپردازی

خب حالا می خواهم جریان مصرفی تمام روشنایی یک واحد مسکونی ۱۳۰ متری را اندازه گیری کنم؛ من تمام چراغ های روشنایی این واحد مسکونی را روشن کرده‌ام و حالا می خواهم جریان مصرفی اش را از روی کنتور بخوانم؛ دکمه آبی رنگ کنار صفحه نمایش کنتور را آنقدر می زنم تا به بخش آمپر برسم؛ و می بینید که حدودا عدد ۱.۲ آمپر را نشان می دهد. دیدید جریان مصرفی تمام روشنایی های یک واحد مسکونی چقدر پایین است !!! به همین خاطر است که می گویم روشنایی ها در یک واحد مسکونی برق خیلی ناچیزی را مصرف می کند؛
لازم است که توضیح دهم در این واحد مسکونی الان ۴ تا مهتابی ۴۰ وات، ۳۸ تا هالوژن ۷ وات و ۹ تا لامپ حبابی ۱۰ وات LED روشن هستند، ولی با این وجود می بینید که چون لامپ های امروزی همه شان LED هستند برق مصرفی شان به شدت پایین است.

خب دوستان حجم مقاله ما دارد خیلی زیاد می شود؛ هدف من این بود که حجم این مقاله و تایم فیلم مربوط به آن از یک حدی بیشتر نشود؛ من چند مورد دیگر را نیز اندازه گیری کرده‌ام که خیلی سریع نتیجه اندازه گیری را به شما می گویم. شاید در محاسبات تان بدرد بخورد.

۱.یک لامپ ۱۰ وات LED حدودا ۳۵ میلی آمپر جریان می کشد.

۲.یک لامپ ۱۰۰ وات رشته ای حدودا ۴۴۰ میلی آمپر جریان می کشد. یعنی یک لامپ ۱۰۰ وات رشته ای حدودا ۱۳ برابر یک لامپ LED برق مصرف می کند، اگر هنوز داخل خانه هایتان لامپ رشته ای قدیمی دارید حتما آنها را باز کنید و دور بیندازید و به جای آنها از لامپ های LED استفاده کنید.

۳.مورد بعدی برق مصرفی یک لپ تاپ بود که من باطری آن را برداشتم تا مستقیم از برق شهر تغذیه کند، طبق اندازه گیری من جریان مصرفی ای که از برق شهر می کشید حدودا ۱۰۰ میلی آمپر بود.

۴.مورد بعدی جریان مصرفی یک پرینتر رنگی اپسون بود که اندازه گیری کردم، و در لحظه استارت اولیه که روشن می شود حدودا ۷۰۰ میلی آمپر و بعد از اینکه شروع به کار می کند حدودا ۳۰ میلی آمپر جریان مصرفی این پرینتر است.

۵.مورد بعدی جریان مصرفی یک هویه ۴۰ وات است که حدودا ۱۷۰ میلی آمپر جریان می کشد.

۶.مورد بعدی جریان مصرفی بویین یک کنتاکتور است (دوستان فقط بویین کنتاکتور منظور من است) که طبق اندازه گیری من از برق ۲۳۰ ولت شهری حدودا ۲۰ میلی آمپر جریان می کشید.

۷.مورد آخر هم جریان مصرفی یک اتو مو بود که طبق اندازه گیری من ۸۰۰ میلی آمپر جریان می کشید.

امیدوارم این اندازه گیری هایی که من انجام دادم، هم در محاسبات بدردتان بخورد هم اینکه اگر می خواهید در مصرف برق صرفه جویی کنید بدانید که چه وسایلی در منزل شما پرمصرف هستند و از آنها در ساعات اوج مصرف یا در تابستان ها که با کمبود برق مواجه هستیم استفاده نکنید.

خب دوستان منتظر شنیدن نظرات شما در بخش کامنت ها هستم، ممنون می شوم که در بخش کامنت ها نظراتتان را برایم بگویید و همچنین فیلم مربوط به این مقاله را از طریق لینک زیر در یوتیوب تماشا کنید و لایک بفرمایید و کانال یوتیوب ما را نیز سابسکرایب نمایید؛ ما کلی فیلم آموزشی دیگر هم در کانال مان در یوتیوب داریم که خوشحال می شوم اگر این فیلم ها را مشاهده کنید؛ و در پایان مثل همیشه پیشنهاد می کنم اگر به برق ساختمان علاقمند هستید حتما کتاب فوق العاده آموزش برق ساختمان را مطالعه کنید.

سوالاتی که در این مقاله به آنها پرداختیم:

جدول مصرف برق لوازم خانگی

مصرف برق لوازم خانگی به آمپر

محاسبه مصرف برق بر اساس آمپر

مصرف برق بخاری برقی چند امپر است

مصرف برق یخچال چند امپر است

بخاری برقی چند آمپر برق مصرف میکند

یک لامپ معمولی ۲۰۰ وات در یک ساعت چقدر انرژی مصرف میکند

ماشین لباسشویی چند آمپر برق مصرف میکند

تلویزیون چند امپر برق مصرف میکند

لامپ ۲۰۰ وات چند امپر است

هر کامپیوتر چند امپر برق مصرف میکند

ماشین ظرفشویی چند آمپر برق مصرف میکند

مصرف برق پکیج چند وات است

مصرف برق کتری برقی چقدر است

مصرف برق سشوار چقدر است

تلویزیون چند آمپر برق مصرف میکند

نوشته مصرف هر وسیله برقی چند آمپر است؟ اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

این برندهایی که نام بردم معمولاً در ۹۰ درصد موارد شبیه هم هستند، پس اگر شما فقط مدل تابا را یاد بگیرید بقیه مدل‌ها را هم به راحتی نصب و تعمیر می‌کنید. شرکت تابا از معروف‌های بازار آیفون صوتی و تصویری است، ولی دیگر چند سالیست که از این آیفون‌های صوتی ۶ سیم تولید نمی‌کند. ولی از آنجایی که هنوز در بعضی از خانه‌های قدیمی از این مدل استفاده می‌شود لازم است که یک تکنسین برق، روش نصب و تعمیر این آیفون‌ها را هم بلد باشد.

چون این اولین درس ما در رابطه با آیفون‌های صوتی و تصویری است، من می‌خواهم از ساده ترین چیزها شروع کنم، چون احتمال می‌دهم بعضی از دوستان این مطالب ساده و ابتدای را بلد نباشند. ابتدا خیلی سریع اجزای تشکیل دهنده آیفون‌ها را نام می‌برم.

اجزای تشکیل دهنده یک آیفون صوتی

از این به بعد در این درس و درس‌های بعدی، دستگاه زیر را پنل صدا میزنم، پس هر زمان گفتم “پنل”، منظورم این قسمتی است که بیرون از ساختمان، پشت درب حیاط و در داخل خیابان نصب می شود.

پنل آیفون صوتی

قسمت دوم گوشی است، که در داخل منزل نصب می‌شود. در تصویر زیر یک گوشی آیفون صوتی کوماکس را مشاهده می‌کنید.

گوشی دربازکن صوتی

قسمت سوم، ترانس است که در آیفون‌های صوتی برق کل مجموعه را تامین می‌کند. ترانس بعضی از آیفون‌های صوتی فقط برق AC تولید می‌کند و بعضی از مدلها هم برق AC و هم برق DC را در اختیار ما قرار می‌دهد. دلیل استفاده از ترانس این است که آیفون صوتی با برق ولتاژ پایین (۱۲ ولت) کار می کند پس لازم است برق ۲۳۰ ولت ساختمان را توسط این ترانس به ۱۲ ولت تبدیل کنیم.

ترانس آیفون تابا

قسمت چهارم، قفل بازکن است که پشت درب حیاط نصب می‌شود و کارش باز کردن درب حیاط است. این قفل بازکن هم می تواند زنجیری باشد مثل این تصویر سمت چپی و هم می تواند کله گاوی باشه مثل این تصویر سمت راستی. البته قفل بازکن‌ها مدل‌های دیگری هم دارند مثل قفل مقابل برقی، قفل درب حیاطی و… که تنها تفاوت این مدل‌ها در شکل و ظاهر و نحوه عملکرد آنهاست. ولی همه آنها در یک چیز با هم مشابه هستند، اینکه همگی توسط یک برق ۱۲ (یا ۲۴) ولت AC فعال می‌شوند و درب ساختمان را باز می‌کنند. اگر مایل بودید بدانید که چطور این قفل بازکن ها را نصب کنید به فیلمی که در کانال یوتیوب ما قرار گرفته مراجعه کنید.

انواع قفل بازکن آیفون

قسمت پنجم، هندست است که یک بلندگو و یک میکروفن داخل آن است و توسط یک سیم فنری بلند به گوشی متصل می‌شود.

هندست و سیم فنری

قوطی پنل. به این قوطی سیاه رنگ پلاستیکی که داخل دیوار با استفاده از گچ یا سیمان نصب می‌شود و پنل با استفاده از ۲ عدد پیچ به آن متصل می‌شود، از این به بعد می‌گویم قوطی پنل. این قوطی معمولاً در مرحله نماکاری ساختمان توسط آقای سنگار یا نماکار داخل دیوار قرار می‌گیرد. ولی اگر خودتان باید آن را نصب کنید، کافیست با دستگاه شیارزن دیوار را شیار بزنید و بعد با تیشه داخل شیار را خالی کنید و آنگاه با مصالحی مثل سیمان، قوطی را همسطح دیوار نصب کنید. دقت کنید اگر قوطی پنل کج و معوج نصب شود، بطوری که چهار گوشه‌ی پنل بصورت کامل روی آن فیکس نشود، این باعث ایجاد سوت ممتدد و نویز در پنل می‌شود.

قوطی پنل

قسمت بعدی کابل آیفون است. کابل آیفون اصطلاحی است که بازاری‌ها استفاده می‌کنند ولی اسم تخصصی‌تر آن کابل مخابراتی هوایی است. در داخل این کابل تعدادی رشته سیم‌های نازک قرار دارد که بصورت دوتا دوتا به دور همدیگر تابیده شده‌اند. در اصطلاح به این سیم‌های تابیده شده زوج گفته می‌شود. یعنی اگر یک کابل آیفون ۸ رشته سیم داشته باشد به آن کابل ۴ زوج می‌گویند. کابل‌های آیفون در انواع ۲، ۴، ۶، ۱۰، ۱۵، ۲۰و … تا هر تعداد زوجی که بخواهید در بازار موجود است. ولی بیشترین کابلی که در آیفون‌های صوتی و تصویری استفاده می‌شود این کابل ۴ زوج پایین است که برای کابل شبکه هم از آن استفاده می‌کنند.

کابل آیفون تصویری فویلدار با سطح مقطع ۰/۶ میلیمتر

دقت کنید همیشه از مدل فویل‌دار با حداقل نمره ۰.۶ میلی‌متر خرید کنید. چرا که مدل‌های بدون فویل و با سطح مقطع نازک‌تر هم در بازار هست که روی کیفیت صدا و تصویر تاثیر منفی می‌گذارد.

فیلم آموزش نصب آیفون صوتی تابا مدل ۶ سیم

تمام محتوای این درس بصورت یک فیلم کوتاه در کانال یوتیوب ما قابل مشاهده است (لینک کانال یوتیوب سایت آموزش برق)، اگر با تماشای فیلم بهتر یاد میگیرید می توانید این فیلم را در پایین یا در کانال یوتیوب ما مشاهده کنید.

نقشه لوله گذاری برای آیفون صوتی و تصویری

حالا که با تجهیزات آیفون آشنا شدید، می خواهیم از مدل لوله گذاری برای آیفون های صوتی و تصویری بگوییم.

نقشه لوله گذاری برای آیفون صوتی و تصویری

فرقی نمی کند که آیفون شما صوتی باشد یا تصویری. اگر آن ساختمان ویلایی و تک واحدی است، لوله گذاری باید به شکل بالا انجام شود. یعنی از گوشی تا پنل یک لوله برق سایز ۱۳ قرار می‌‌دهید و داخلش یک کابل ۴ زوج فویل دار رد می‌کنید. از ترانس هم که معمولاً نزدیک کنتور برق نصب می‌شود، یک لوله تا پنل قرار می‌دهید و داخلش یک کابل حداقل ۲ زوج رد می‌کنید. از پنل تا پشت درب حیاط هم یک لوله قرار می‌دهید و داخلش ۲ رشته سیم افشان رد می‌کنید. این ۲ رشته سیم برای اتصال به قفل بازکن است.

من همیشه تاکید می‌کنم برای قفل بازکن از سیم های افشان نمره ۰.۵ یا ۰.۷۵ استفاده کنید زیرا درب حیاط دائم باز و بسته می‌شود و سیم‌های متصل به قفل بازکن در معرض فشار و کشش هستند و اگر از سیم‌های مفتولی یا کابل مخابراتی استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی سیم ها از داخل می‌شکند و اتصال قطع می‌شود. ولی سیم های افشان چون نرم و انعطاف پذیر هستند به راحتی خم می‌شوند پس برای این مسیر بهتر عمل می‌کنند.

در تمام این مسیرها از لوله برق سایز ۱۳ یا به قول بعضی برقکارها از لوله نمره ۲ استفاده کنید.

توجه: پس حالا متوجه شدید که در پشت هر پنل حداقل ۳ لوله برق وجود دارد، یکی به قفل بازکن می‌رود، یکی به ترانس و یکی هم به گوشی(ها)

برای ساختمان‌های با تعداد واحد بیشتر هم فقط در مسیر گوشی ها تا پنل تفاوت هست که من فقط این مسیر را در شکل زیر برای شما ترسیم کرد‌ه‌ام.

روش سیمکشی پارالل

یعنی از پنل که کنار درب حیاط قرار گرفته، یک لوله قرار می‌دهید تا گوشی طبقه اول، از طبقه اول به طبقه دوم، از طبقه دوم به طبقه سوم و همین طور تا بالاترین طبقه پیش می‌روید. البته این مدل لوله گذاری فقط مناسب آیفون‌های صوتی است (تا ۷ طبقه) و برای آیفون های تصویری در درس‌های بعدی مدل‌های بهتری را به شما نشان خواهم داد. در ضمن در کتاب آموزش آیفون های صوتی و تصویری ۸ مدل لوله گذاری و سیم‌کشی را معرفی کرده‌ام، که بسته به مدل ساختمان، هر کدام دارای مزیت‌هایی هستند، پس حتماً این کتاب را از سایت آموزش برق سفارش دهید و مطالعه کنید. از چاپ قبلی این کتاب تنها تعداد کمی باقی مانده است.

نقشه سیمکشی و نصب آیفون صوتی تابا

خب حالا برویم نقشه سیم‌کشی یک آیفون صوتی ۶ سیم را به شما نشان دهم.

آموزش سیمکشی دربازکن صوتی

همانطور که می‌بینید در پشت گوشی ۶ تا ترمینال داریم که با علامت های A B C D E F شماره گذاری شده‌اند. در پشت پنل هم ۶ تا ترمینال داریم، که با علامت – + C B A 1  شماره‌گذاری شده‌اند. در داخل ترانس هم ۴ تا ترمینال داریم که با علامت های AC AC مثبت منفی نام‌گذاری شده‌اند. در داخل قفل بازکن هم ۲ تا ترمینال داریم.

طبق شکل بالا، با استفاده از ۳ رشته سیم، ترمینال‌های A B C از پشت گوشی به ترمینال‌های A B C از پشت پنل متصل می‌شوند. آنگاه ترمینال شماره ۱ در پشت پنل، با یک رشته سیم دیگر به ترمینال شماره D در پشت گوشی متصل می شود.

بد نیست بدانید که اگر پنل شما یک واحدی باشد، پشت پنل فقط یک ترمینال شماره ۱ می بینید. اگر پنل دو واحدی باشد دو تا ترمینال ۱ و ۲ می‌بینید. و اگر پنل سه واحدی باشد سه تا ترمینال ۱ ۲ ۳ می بینید و… . پس به تعداد هر شستی زنگی که روی پنل تعبیه شده یک ترمینال به اینجا اضافه می‌شود. چون این ترمینال ها از پشت شستی زنگ هر واحد می‌آید. در بعضی از مدلها حتی این ترمینال ها را حذف کرده‌اند و خودتان می‌توانید سیم شماره D هر واحد را به سیم پشت شستی زنگ آن واحد که آزاد است وصل کنید.

طبق شکل بالا یک ترمینال مثبت و یک ترمینال منفی در پشت پنل است، که این دو باید به مثبت و منفی ترانس متصل شوند. زیرا پنل برق مورد نیاز خودش را از این دو ترمینال تامین می‌کند (برق ۱۲ ولت DC). دقت کنید که جای سیم‌های مثبت و منفی را جابجا متصل نکنید.

پس تا اینجا از دست ۶ تا ترمینال پشت پنل راحت شدیم. حالا در پشت گوشی ترمینال E باقی مانده است که باید با یک رشته سیم به یکی از ترمینال‌های قفل بازکن متصل شود. البته چون ما در لوله گذاری مسیر مستقیمی از گوشی به قفل بازکن نداریم، این رشته سیم ابتدا به داخل قوطی پنل می‌آید و بعد از آنجا ادامه مسیر می‌دهد و به قفل بازکن می‌رود. یک ترمینال F هم پشت گوشی است که با استفاده از یک رشته سیم به یکی از ترمینال های AC ترانس متصل می شود. چون ما از گوشی به ترانس لوله گذاری مستقیم نداریم، پس این رشته سیم F اول به قوطی پنل می‌آید و بعد از قوطی پنل دور می‌زند و به ترانس می‌رود. یک ترمینال AC دیگر در ترانس باقی می‌ماند که به قفل بازکن وصل می‌شود.

همانطور که دیدید سیمکشی یک آیفون صوتی تابا مدل ۶ سیم کار بسیار ساده‌ای است.

حالا می‌خواهم توضیحی در مورد علمکرد رشته سیم ها بدهم تا بدانید که هر کدام از این سیم‌ها چه وظیفه‌ای برعهده دارند.

• سیم شماره A سیگنال صدا را از پنل به گوشی انتقال می‌دهد.
• سیم شماره B برعکس سیم A است یعنی سیگنال صدا را از گوشی به پنل انتقال می‌دهد.
• سیم شماره C منفی مشترک است و اگر وصل نباشد هیچ چیزی کار نخواهد کرد.
• سیم شماره D زنگ واحد هست، که در واقع وقتی کسی می آید و شستی زنگ منزل شما را فشار میدهد، سیگنال زنگ را که دائما در پنل تولید می‌شود به گوشی داخل منزل هدایت می‌کند.
• سیم‌های شماره E F هم مربوط به رفت و برگشت قفل بازکن هستند. و اگر یکی از آنها را قطع کنیم دیگر دربازکن کار نخواهد کرد.

پس موارد بالا را به خاطر بسپارید، زیرا اگر شما وظیفه‌ی هر سیم را بدانید اگر مشکلی در یکی از این عملکردها ایجاد شود، مستقیم می‌توانید همان سیم را تست و بررسی کنید و لازم نیست بقیه سیم ها را دستکاری کنید.

چون صحبت از سیمکشی شد می‌خواهم یک نکته از تجربیاتم را بیان کنم. چرا که می‌دانم توجه به این نکته هم می تواند سرعت کار شما را در عیب یابی و تعمیر آیفون‌ها بالا ببرد هم اینکه در زمان و مقدار دستمزد شما تاثیر دارد. اگر من ادعا کنم که برای تعمیرات آیفون به بیش از ۱۰۰۰ ساختمان مختلف سر زده‌ام، اغراق نکرده‌ام. چون مدت یکسال در خدمات پس از فروش یکی از شرکت‌های تولید کننده آیفون مشغول بکار بودم و بعد از آن هم نزدیک به ۹ سال در این کار بوده‌ام.

تجربه: طبق تجربه بر من ثابت شده که کمتر از ۱۰ درصد خرابی آیفون ها به مشکل قطعی سیم ها مربوط می شود.

به همین خاطر اگر برای تعمیرات به جایی مراجعه کنم، آخرین چیزی که چک میکنم مسیر سیمکشی هاست.

پس زمانی که برای تعمیرات به منزل یکی از مشتریان مراجعه می‌کنید و ایشان می‌گوید که همه سیستم درست کار می کند ولی صدای شخص مراجعه کننده از بیرون شنیده نمی شود، به آخرین چیزی که باید شک کنید مسیر سیم شماره A است. چرا که گفتیم احتمال قطع شدن سیم ها تنها ۱۰ درصد است. ولی بعضی از همکاران چک کردن مسیر سیمکشی را در مرحله اول قرار می‌دهند و وقت خود را بی خودی هدر می‌دهند. در حالی که باید ابتدا مواردی را تست و بررسی کنند که احتمال خرابی آنها بیشتر است.

این در صورتی است که قبل از شما کس دیگری سیم ها را دست کاری نکرده باشد. در غیر اینصورت اگر مالک از بدترین سیم هم استفاده کرده باشد و مدتی آیفون برایش کار کرده باشد و بعد خراب شده باشد شما باید کمتر به سیمکشی شک کنید، و مشکل بیشتر از قطعات الکترونیک و قسمت‌های متحرک سیستم است.

پس مجدد تکرار می‌کنم، طبق تجربه‌ی بنده احتمال اینکه مشکل از قطع شدن سیم ها باشد تنها ۱۰ درصد هست. پس در زمان تعمیرات آخرین چیزی که چک می‌کنید مسیر سیمکشی باشد، مگر اینکه مطمئن باشید قبل از شما مالک کنجکاوی کرده یا یک تعمیرکار ناوارد قبل از شما سیم ها را دستکاری کرده یا طبق مشاهدات خودتان ببیینید که کابل آیفون دچار ضربه و آسیب شده، در اینصورت عاقلانه است که اول به سراغ سیم ها بروید. یک تعمیرکار ماهر تعمیرکاری است که در کوتاه‌ترین زمان پی به مشکل ببرد.

پس ۹۰ درصد خرابی آیفون ها برمی‌گردد به چیزهای دیگری که در درس‌های بعدی به آنها اشاره خواهیم کرد. پس آموزش ها و فیلم های بعدی که در کانال یوتیوب ما منتشر می‌شود را حتما دنبال کنید و اگر علاقه مند به بحث آیفون صوتی و تصویری هستید، کتاب آموزش آیفون های صوتی و تصویری را که شامل تجربیات چندین ساله بنده است تهیه کنید و چندین بار آن کتاب را بخوانید. چون دوستان زیادی پیام فرستاده‌اند که ما تازه دور دوم که کتاب را خواندیم، اون موقع تازه اصل داستان رو درک کردیم.

نوشته آموزش نصب آیفون صوتی تابا – مدل ۶ سیم قدیمی اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

فیلم مربوط به تاریخچه ارتینگ

این درس را با یک فیلم آموزشی شروع می کنم. البته چون فیلم ها در یوتیوب آپلود شده اند، نیاز است که با IP غیر ایرانی به اینترنت متصل شوید. در ضمن خوشحال می شویم عضو کانال یوتیوب ما شوید، ما هر هفته فیلم های جدیدی در کانال منتشر می کنیم. لینک ورود به کانال یوتیوب سایت آموزش برق

تاریخچه ارتینگ را با هم شروع می کنیم. ۱۵۰ سال قبل در اوایل سال های ۱۸۸۰ میلادی سیستم ارتینگ اصلاً وجود نداشت و بین انسان ها تعریف شده نبود. همانطور که در تصویر زیر می بینید ما فقط یک منبع داشتیم که برق تولید می کرد و در این قسمت هم مصرف کننده ها را داشتیم که هر چیزی می تواند باشد مثل یک لامپ یا یخچال و لباسشویی، در اینجا یک لامپ قرار گرفته است. بعد دو سیم داشتیم که کار تغذیه لامپ را به عهده داشتند و مثل تصویر زیر یک مدار بسته را ایجاد می کردند تا لامپ روشن شود. حتی این سیم ها اسم فاز و نول را هم نداشتند و بعداً به این اسم ها شناخته شدند. البته در این تصویر یک مدار تک فاز رسم شده است اما می تواند سه فاز هم باشد و در ویدئویی که انتهای این مقاله است، مدارات سه فاز آن را هم بررسی کرده ایم. این سیستم همانطور که فایده هایی داشت ایراداتی هم داشت. مثالاً خوبی این مدار این است که اگر ، شخصی بیاید و مستقیماً به سیم فاز دست بزند برق او را  نمی گیرد یا اینکه اگر به وسیله ی برقی که اتصالی کرده و برقدار شده دست بزند باز هم برق او را نمی گیرد، خیلی جالب است نه، اینکه ما یک مداری داشته باشیم که اگر مستقیم هم به سیم فاز دست بزنیم و برق ما رو نگیرد خیلی عالی است دلیلش هم این است که وقتی برق می آید و وارد بدن شخص می شود و بعد از آنجا وارد زمین می شود، وقتی می خواهد از زمین خارج شود مسیری برای خارج شدن پیدا نمی کند چون ما منبع را زمین نکرده ایم و اصلاً هیچ قسمتی از این مدار به زمین وصل نیست و زمانی هم که جریان برق نتواند مدار خودش رو ببندد و یک حلقه تشکیل بدهد جریان نمی تواند در آن حرکت کند و برق گرفتگی به وجود نمی آید.

اولین سیستم برق رسانی

اما همین مزیت باعث نقطه ضعف این سیستم شد چون به همین دلیل هم اگر اتصالی در مدار به وجود بیاید این اتصالی تشخیص داده نمی شود. مثلاً اگر مثل تصویر زیر قسمتی از این مدار به طور ناخواسته به زمین اتصالی کند مثلاً سیم فاز یا نول زخمی بشوند و روی زمین بیفتند یا یک قسمت از سیم که زخمی شده به چارچوب در یا پنجره یا نرده ها برخورد کند در اینصورت یک قسمت از سیستم به طور ناخواسته زمین شده می شود. در این شرایط این اتصالی اصلاً تشخیص داده نمی شود. دلیل آن هم دوباره بخاطر این است که جریان وقتی از طریق این اتصالی به زمین می رسد وقتی می خواهد از زمین خارج شود، هیچ مسیری پیدا نمی کند و نمیتواند حلقه بسته ایجاد کند. برای همین هیچ حفاظتی نمی تواند آن را تشخیص دهد حتی اگر حساس ترین حفاظت ها را نیز قرار دهیم مثل کلید مینیاتوری یا فیوز یا RCD هیچ کدامشان نمی توانند این اتصالی را تشخیص دهند. حالا چه اتفاقی می افتد؟ این اتصالی ممکن است روزها یا ماه ها به همین صورت باقی بماند تا اینکه شخصی بیاید و به سیم فاز(یا سیم حامل جریان) دست بزند، چون قبلاً این را شنیده بود که اگر به سیم فاز دست بزند اتفاقی برایش نمی افتد اما این بار فرد دچار برق گرفتگی می شود، چون وقتی جریان وارد بدن شخص می شود این بار دیگر جریان می تواند از طریق سیم نولی که روی زمین افتاده حلقه خود را ببندد و به این صورت جریان بین بدن شخص و زمین به حرکت در می آید( مسیر حلقه اتصال کوتاه را که بصورت نقطه چین زرد رنگ هست می توانید در تصویر زیر ببینید). پس در این حالت اگر فرد به طور مستقیم به سیم فاز دست بزند دچار برق گرفتگی می شود یا اینکه اگر سیم فاز یا سیم حامل جریان به بدنه دستگاه اتصالی کند و شخص به دستگاه معیوب دست بزند باز هم دچار برق گرفتگی می شود. جدای از برق گرفتگی ، به خود دستگاه آسیب می رسد و دستگاه می سوزد. تا مدت حدود ۴۵ سال بشر به همین صورت از برق استفاده می کرد و به همین صورت به مردم برق می رسید بدون اینکه از هیچ اتصال زمینی استفاده شود. ( از سال ۱۸۸۰ تا ۱۹۲۴ برق رسانی بدون زمین کردن شبکه و تجهیزات انجام می شد که اولین مرحله از تاریخچه ارتینگ محسوب میشود. )

معایب اولین سیستم برق رسانی

کم کم وقتی این برق گرفتگی ها و آتیش سوزی ها بالا رفت بر آن شدند که چاره ای بیندیشند.

یک راهکار پیشنهاد دادند، این بار بدنه وسیله های برقی را زمین کردند و آن ها را مانند تصویر زیر به زمین وصل کردند. این سیستم به سیستم IT معروف شد چون در سیستم IT بدنه دستگاه ها به زمین وصل می شود اما هیچ قسمتی از منبع به زمین وصل نمی شود. ( در سال ۱۹۲۴ اتصال بدنه تجهیزات به زمین توسط انجمن مهندسان برق(IEE) اجباری شد که دومین مرحله از تاریخچه ارتینگ محسوب میشود. )

این بار اگر شخص به وسیله معیوب دست بزند، هم پاهای او روی زمین است و هم دستش از طریق این الکترود زمین به زمین وصل است و به این روش خواستند که اختلاف ولتاژ را بین دست و پای شخص از بین ببرند. اما اینجا باز هم همانطور که در تصویر می بینید یک حلقه کوچیک(نقطه چین زرد رنگ ) درست می شود و یک اختلاف ولتاژ کمی بین دست و پای شخص به وجود می آید. بعضی موقع ها که این اختلاف ولتاژ زیاد بود فرد دچار برق گرفتگی میشد. پس با این روش گاهی موقع ها شخص نجات پیدا می کرد و گاهی موقع ها هم دچار برق گرفتگی میشد.

سیستم برق رسانی IT در حالت تکفاز

مجدداً برای آن راهکار دیگری اندیشیدند، این بار سیستم برق رسانی زیر را پیشنهاد دادند که سومین مرحله از تاریخچه ارتینگ محسوب می شود. یعنی هم یک نقطه از منبع به زمین وصل شد و هم بدنه دستگاه ها را به زمین وصل کردند که اسم این سیستم، سیستم TT است. البته در حالت تکفاز به این صورت است در ویدئویی که انتهای این مقاله قرار دارد، حالت سه فاز آن را نیز بررسی می کنیم. (زمین کردن نول ترانس ها در سال ۱۹۲۷ اجباری شد.)

در این دوران بود که سیم های فاز و نول تعریف شدند و ما دیگر آنها را با این اسم ها می شناسیم. سیم فاز سیم حامل جریان است و سیم نول سیمی است که از همان ابتدا و از منبع به زمین وصل شده و با زمین هم پتانسیل شده است. خوب حالا در این حالت اگه اتصالی در وسیله برقی به وجود بیاید جریان بصورت حلقه زرد رنگی که در تصویر میبینید مسیرش را می بندد یعنی الکترود اول وارد زمین می شود و از طریق الکترود دیگر، از زمین خارج می شود.

اما حالا باید ببینیم که حفاظتی که در تصویر می بینیم و در مسیر سیم فاز قرار گرفته است میتواند این اتصالی را تشخیص دهد و مدار را قطع کند؟  اگه بتواند مدار را قطع کند و جان فرد را  نجات دهد و فرد دچار برق گرفتگی نشود، این سیستم برق رسانی درست کار میکند و می توانیم از آن استفاده کنیم. پس بیایید این موضوع را بررسی کنیم.

سیستم برق رسانی TT در حالت تکفاز

فرض کنید از کلید مینیاتوری ۱۶ آمپر تایپ C استفاده کنیم که نوع مرسومی هست و همه جا استفاده می شود. در اینصورت برای اینکه این مینیاتوری جریان را قطع کند باید ۱۰ برابر حالت عادی از آن جریان عبور کند تا بتواند بصورت آنی وارد عمل شود و مدار را ظرف مدت ۰.۰۱ ثانیه قطع کند، همانطور که میدانید مینیاتوری های تایپ C به این صورت هستند و برای تایپ B باید ۵ برابر جریان نامی از مینیاتوری عبور کند تا کلید آنی قطع کند. پس برای کلید تایپ C باید ۱۰ را ضربدر ۱۶ آمپر کنیم و ۱۶۰ آمپر به دست می آید. پس اگر ۱۶۰ آمپر از مینیاتوری عبور کند، اتصالی تشخیص داده می شود و مدار قطع می شود. حالا اگر ۲۳۰ ولت را تقسیم بر ۱۶۰ آمپر کنیم. عدد ۱.۴ اهم به دست می آید.

محاسبه مقاومت الکترودها

یعنی مقاومت دو الکترود بالا با هم، باید ۱.۴ اهم باشد تا جریان ۱۶۰ آمپر بتواند در این حلقه به گردش در آید . پس باید هر الکترود ۰.۷ اهم مقاومت داشته باشد که مقاومت خیلی پایینی است و اگر بخواهیم چنین مقاومتی را بدست آوریم هزینه خیلی بالایی را باید صرف کنیم و الکترود زمین گران قیمتی را باید بخریم و اصلا مقرون بصرفه نخواهد بود. در ضمن اگر بجای مینیاتوری ۱۶ آمپر از ۲۵آمپر یا ۳۲ آمپر استفاده کنیم که شرایط خیلی بدتر میشود و مقاومت الکترودهای زمین باید از این هم کمتر باشد. بنابراین فهمیدند که این روش هم کارامد نیست و باید چاره ی دیگری اندیشید.

این بار سیستم برقرسانی پایین را پیشنهاد دادند. همان سیستم قبلی است فقط همبندی همپتانسیل کننده را نیز اجرا کردند. یعنی هر جسم فلزی که وجود دارد مثل کف زمین، در و پنجره فلزی، بدنه یخچال، لباسشویی، لوله های فلزی آب و گاز و هر چیز فلزی که وجود دارد و احتمال دست زدن به آن ها وجود دارد را با سیم همبندی به یکدیگر متصل می کنیم و در آخر به شینه زمین وصل می کنیم. این کار باعث میشود که اگر اتصالی به وجود بیاد و شخص به وسیله معیوب دست بزند، دست و پای این شخص یک ولتاژ را ببینند یعنی اختلاف ولتاژی بین دست و پای این شخص وجود نداشته باشد. چون عامل برقراری جریان و برق گرفتگی اختلاف ولتاژ است. پس خیلی ساده توانستند این شخص را از برق گرفتگی نجات دهند. این وضعیت مثل همان پرنده هایی می ماند که روی سیم برق می نشینند اما چون هر دو پای پرنده روی یک سیم است پس اختلاف ولتاژی بین پاهای پرنده وجود ندارد و دچار برق گرفتگی نمی شوند. (در سال ۱۹۳۵ استانداردهای جامع حفاظت اشخاص و تجهیزات نوشته شدند که این مرحله، مرحله چهارم از تاریخچه ارتینگ بود.)

سیستم برق رسانی TT به همراه همبندی

پس ما در این روش توانستیم جان این شخص را نجات دهیم و فرد دیگر دچار برق گرفتگی نمی شود اما اتصالی که برای این وسیله برقی به وجود آمده ممکن است تشخیص داده نشود و اتصالی باقی بماند و ممکن است حفاظت این مدار نتواند مدار را قطع کند. چون گفتیم که حلقه اتصال کوتاهی که اینجا تشکیل شده، بخشی از مسیر خودش را داخل زمین می بندد و در مسیرش از دو الکترود زمین عبور می کند بنابراین ۲  مقاومت را سر راه خودش می بیند، بنابراین جریان اتصال کوتاه افت میکند و هر چقدر جریان کمتر شود تشخیص آن برای حفاظت ها سخت تر میشود و مینیاتوری نمی تواند آن را تشخیص دهد و ممکن است بعضی مواقع مدار قطع شود و بعضی مواقع نه.

آخرین مرحله از تاریخچه ارتینگ و آخرین کاری که بشر انجام داد استفاده از این سیستم برقرسانی بود که در سمت فشار ضعیف استفاده میشود و امروزه داریم از این همین روش استفاده میکنیم و برق فشار ضعیف به این صورت در دسترس مصرف کننده ها و منازل مسکونی قرار می گیرد و به این صورت توزیع میشود. این همان سیستم TN است که ما هم در کشورمان از همین روش استفاده می کنیم. تفاوت این سیستم با قبلی در این است که هادی حفاظتی به این مدار اضافه شده است (هادی حفاظتی یا سیم ارت). همانطور که در تصویر زیر می بینید بخشی از مسیر هادی PEN را داریم و از قسمتی به بعد هادی های نول و حفاظتی از هم تفکیک شده اند و ما دیگر هادی های فاز، نول و حفاظتی داریم. این هادی به بدنه وسیله های برقی متصل میشود و در انتها به شینه ارت متصل می شود. کاری که این هادی حفاظتی انجام میدهد خیلی مهم است، در طرح قبلی اگر اتصالی داشتیم جریان بخشی از حلقه خودش را داخل زمین می بست بنابراین مقاومت زمین روی جریان تاثیر می گذاشت. اما اینجا اگه اتصالی به وجود بیاید این اتصالی مانند نقطه چین های زرد رنگی که در تصویر می بینید، حلقه خودش را از طریق هادی حفاظتی یا PE میبندد و از زمین عبور نمی کند، و چون این سیم ها مقاومتی ندارند و مقاومتشان ناچیز است بنابراین جریان زیادی در این حلقه به گردش در می آید و حفاظت را تحریک می کند و به عکس العمل وامیدارد و مدار را قطع می کند. پس در این سیستم هم توانستیم شخص را از برق گرفتگی نجات دهیم و هم اتصالی به وجود آمده در سیستم را تشخیص داده و مدار را قطع کنیم.

سیستم برقرسانی TN در حالت تکفاز

خوب این هم ازتاریخچه ارتینگ که آن را مرور کردیم. اکنون می توانید در ویدئو زیر انواع سیستم های برق رسانی را در حالت سه فاز نیز مشاهده کنید. در این ویدئو سیستم های IT,TT,TNC,TNS,TNCS در حالت سه فاز توضیح داده شده است.

نوشته تاریخچه ارتینگ اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

کولر آبی یا تبخیری، کولری است که بر پایه و اساس تبرید تبخیری دمای هوا را کاهش می دهد. در فرایند سرمایش تبخیری رطوبت به هوا اضافه می شود اما در فرایند سرمایش تراکمی (مثل کولرهای گازی) رطوبت از هوا زدوده و حذف می شود، بنابرین در کشور ما در مناطق مرکزی از کولر آبی و در مناطق ساحلی و شرجی از کولرهای گازی استفاده می‌شود. اکثر ساختمان‌ها با توجه به اقلیم معتدل در کشور ما مجهز به کولر‌های آبی هستند، بنابرین سرویس صحیح و به موقع این کولرها از اهمیت فراوانی برخوردار است.

متاسفانه بسیاری از مردم به سرویس کولر آبی خود اهمیت کمی می‌دهند و به درستی و در زمان مناسب کولر را سرویس نمی‌کنند، این سبب می‌شود که هم عمر مفید کولر آبی و هم سلامتی ساکنین مکان مورد خطر قرار گیرد. در زیر مواردی از آسیب‌های ناشی از عدم سرویس کولر آبی را ذکر می‌کنیم‌:

پیامد های عدم سرویس مناسب و به موقع کولر آبی

۱. کولر آبی دارای قطعات چرخنده و ثابت نسبتا حساسی مثل الکتروموتور، واترپمپ، شفت، پولی، یاتاقان، بلبرینگ و … است که اگر به موقع سرویس و بازبینی و روغن کاری نشوند عمر مفیدشان به شدت کاهش یافته و خیلی زود خراب می‌شوند.

۲. به دلیل سختی آب در بیشتر مناطق، اگر پدهای تبخیری (پوشال یا پد سلولزی)، تشتک ذخیره آب، مسیرهای آبرسانی، شناور و پمپ و مابقی قطعاتی که در معرض آب و رطوبت هستند به موقع سرویس و تمیزکاری نشوند دچار رسوب گیری شدید خواهند شد و پوسیده و از کار افتاده می‌شوند.

۳. مسیرهای انتقال جریان هوا مثل فن و پد های تبخیری به مرور زمان دچار ریزگرد‌ها و آلودگی‌های مختلف می‌شوند که اگر به موقع نظافت نشوند سبب پخش شدن ریزگرد‌ها در محیط ساختمان و ایجاد ناراحتی‌های تنفسی و آلرژی برای ساکنین و آلودگی محل به گرد و خاک بیش از حد خواهند شد.

۴. کولر آبی به دلیل وجود رطوبت بالا و عدم تابش مستقیم نور آفتاب به اجزای داخلی آن، محل مناسبی برای رشد انواع باکتری، قارچ، ویروس و … هستند که در صورت عدم سرویس و ضد عفونی به موقع رشد خواهند کرد و برای سلامتی افراد بسیار خطرناک خواهند بود.

۵. اگر کولر های آبی به موقع سرویس نشوند و سرویسکار قطعاتی مثل شناور، شیر تخلیه آب، آبریز پدهای تبخیری و یا حتی الکتروموتور، یاتاقان‌ها، تسمه و … را به موقع بازبینی ، سرویس یا در صورت نیاز تعویض ننماید، مصرف آب و انرژی برق به دلیل تنظیم نبودن قطعات نامبرده افزایش یافته و سبب هدر رفت آب و انرژی می شود؛ علاوه بر آنکه بازدهی دستگاه به حد زیادی افت خواهد کرد و هوا به درستی خنک نخواهد شد.

۶. اگر قطعات چرخنده به موقع سرویس نشوند موجب ایجاد سر و صداهای زیاد و آزار دهنده توسط کولر می‌شود و آرامش ساکنین را دچار اختلال می کند.

خب موارد بالا ۶ مورد از پیامدهای عدم سرویس اصولی و به موقع کولر است که ممکن است بیشتر از این هم باشد اما برای اینکه مقاله خسته کننده نشود و از موضوع زیاد منحرف نشویم به همین موارد بسنده می‌کنیم؛ اما خب به حتم به اهمیت سرویس کولر آبی پی برده‌اید و متوجه شدید که سرویس نکردن کولر آبی چه نتایجی به همراه دارد و سبب می‌شود بجای لذت بردن از هوای خنک دستگاه، همواره دچار آزار و اذیت شوید و سلامتی‌تان نیز به خطر بیفتد. خب در ادامه انواع سرویس کولر آبی و چگونگی آنها را خواهیم گفت.

انواع سرویس کولر آبی

سرویس کولر آبی تنها به آغاز فصل تابستان محدود نمی‌شود و ما سه نوع سرویسکاری داریم:

۱.سرویس آغاز فصل گرما

۲.سرویس و بازبینی ماهیانه در طول فصل گرما

۳.سرویس و جمع آوری پایان فصل گرما

که البته می‌دانید سرویس ابتدای تابستان مهم ترین مرحله سرویس کاری کولر آبی است.

سرویس ابتدای فصل گرما

در این مرحله، باید به این توجه کنید که کولر آبی شما حدود ۹ الی ۱۰ ماه خاموش و در معرض آلودگی های مختلف بوده است و انواع عوامل آسیب زا دستگاه شما را درگیر کرده است، که در سرویس آغاز فصل گرما باید همه این عوامل را شناسایی کرده و از میان بردارید. البته اگر در ابتدای پاییز سال قبل سرویس پایان فصل را به خوبی انجام داده باشید کار شما در اینجا اندکی راحت تر خواهد بود، اما خب بهرحال ما بدترین حالت را متصور می شویم که در آن با کولری کثیف و آسیب دیده و سرویس نشده مواجه هستیم و حالا شما عزیزان باید یک سرویس حرفه‌ای را آموزش ببینید.

۱. ایجاد شرایط اولیه برای شروع سرویس

برای شروع سرویس کولر آبی، ابتدا نیاز به یک سری ابزارهای مخصوص دارید که این ابزارها تقریبا در جعبه ابزار هر برقکار ساختمان یا سرویس کار کولر یافت می‌شوند و نیاز نیست ابزار خاص و جدیدی بخرید. یک سرویسکار کولر آبی باید در جعبه ابزارش فازمتر با چراغ سالم، سیم چین، پیچ گوشتی دوسو و چهارسو، آچار فرانسه، انبردست، نوار تفلون، نوارچسب برق، شیلنگ آب، فرچه کوچک و نرم، دستمال نظافت، انبر قفلی و روغندان حاوی روغن مخصوص کولر آبی (روغن توربینی ۲۰۰) داشته باشد.

سپس اگر به محل جدیدی رفته‌اید که تعداد زیادی کولر روی بام است و نمی‌دانید کدامیک را باید سرویسکاری نمایید، در ابتدا باید از اشخاصی که مطلع و در دسترس هستند در این مورد سوال کنید، اگر شخص مطلعی پیدا نشد ابتدا دریچه‌های انتقال هوا در محل مورد نظر را کامل ببندید و از شخصی دیگر بخواهید که فن کولر آن نقطه یا طبقه را برای لحظه‌ای کوتاه روشن و خاموش کند و از آن بالا ببینید کدامیک از کولر‌ها همان لحظه روشن و خاموش می‌شود، آن مورد کولری است که شما باید سرویسکاری نمایید.

۲.قطع کردن جریان برق کولر آبی یا کلید ایزولاتور:

بسیار دقت فرمایید که بیشترین آمار برق گرفتگی و حوادث مربوط به سرویس کولر آبی مربوط به همین قسمت از کار است که برق کولر وصل بوده و در سیستم آن نیز برق وجود دارد و موجب بروز حادثه برق گرفتگی برای شخص سرویسکار می شود (البته این مورد برای کولر های مجهز به کلید محافظ جان و قطع دوقطب یا مجهز به کلید ایزولاتور رخ نمی دهد)، پس ابتدا یا کلید ایزولاتور که در محل نصب کنار دستگاه واقع شده را قطع کنید و اگر هم کلید ایزولاتور وجود نداشت برق کولر را از داخل جعبه فیوز طبقه قطع نمایید. بد نیست در پایان مطالعه این مقاله، سری هم به آموزش نصب کلید کولر آبی بزنید.

۳.باز کردن درب های جانبی کولر و بررسی قطعات آن

پس از آنکه اطمینان حاصل کردید که کولر شما از شبکه برق ساختمان جدا است، درب‌های جانبی آن را باز کنید و از حضور و سالم بودن تمامی قطعات آن اطمینان حاصل کنید، سپس اگر کولر پوشالی بود یک دست پوشال متناسب با حجم آن تهیه نموده و حتما آنها را عوض کنید، اگر هم سلولزی است و هنوز عمر پد های سلولزی به ۵ سال نرسیده است، لازم نیست آنها را تعویض کنید، تنها کافیست یک محلول ضد عفونی کننده مخصوص پد های سلولزی تهیه کرده و آنها را ضد عفونی نمایید، قطعات دیگر نظیر پمپ، شناور، شیر تخلیه، صافی پمپ، تسمه و … را نیز بررسی کنید و در صورت فرسوده بودن حتما یک نمونه مشابه و مناسب بخرید و تعویض نمایید (برای خرید تسمه جدید باید سایز تسمه قبلی را داشته باشید).

نکته : اگر پمپ شما سوخته یا فرسوده بود برای خرید پمپ جدید حتما از برندهای معتبر و اورجینال با ضمانت و گارانتی خرید کنید.

۴.تعویض پوشال یا پد سلولزی

همانطور که گفتیم اگر کولر پوشالی بود باید حتما پوشال ها را سالیانه تعویض کنید، اگر هم سلولزی بود نیاز به تعویض سالیانه نیست زیرا این پدهای سلولزی تا ۵ سال می توانند کار کنند و بعد باید آنها را تعویض کرد.

برای تعویض پوشال ابتدا زبانه‌های پوشالگیر را به داخل خم کنید، سپس آنها را از درب های مشبک جدا کنید تا پوشال‌ها آزاد شوند و سپس پوشال‌های فرسوده را خارج کنید و دور بیندازید.

برای تعویض پد سلولزی نیز باید پیچ های اطراف گیرنده های پد را باز کنید و گیرنده ها را جدا کنید، سپس سلولزهای فرسوده را خارج کرده و دور بیندازید.

سپس با آب و پودر شست و شو، محلولی درست کنید و درب ها را با فرچه نرم و آب و کف بشویید و سعی کنید رسوبات آب را به خوبی برطرف کنید. سپس پوشال یا پد سلولزی جدید را درون درب‌ها قرار دهید و گیره‌ها را برعکس موارد فوق مجدداً روی آنها سوار کنید. سپس آنها را اندکی با آب بشویید تا خیس بخورند.

برای اینکه حوصله تان سر نرود، پیشنهاد میکنم این فیلم را مشاهده کنید.

۵.باز کردن قطعات و رسوب زدایی کولر

ابتدا پمپ آب را از کولر جدا کنید، ابتدا سیم های فاز و نول و ارت آن را از داخل جعبه تقسیم کولر خارج کنید و شیلنگ آب آنرا جدا کنید. سپس پیچ کلاهک آن را باز کرده و با آزاد کردن قفل زیرین کلاهک، پمپ را به طرف بالا و سپس به طرف عقب بکشید تا قفل های بالایی نیز جدا شده و پمپ آزاد شود و آن را بیرون بیاورید.

شیر تخلیه کولر را نیز اگر در جای خود است باز کنید، بدین صورت که ابتدا مهره زیرین را بپیچانید تا باز شود و سپس شیر تخلیه را از بالا بیرون بیاورید.

شیر شناور را نیز باز کنید، ابتدا مهره شیلنگ آن را بپیچانید تا شیلنگ جدا شود، سپس مهره نگه دارنده را از بیرون کولر با آچار فرانسه باز کنید و بیرون بیاورید، در نهایت شناور را از درون کولر از بدنه جدا کنید (مواظب باشید قطعات جدا شده گم نشوند)

تسمه کولر را نیز به آرامی ابتدا از پولکی کوچک و سپس از پولکی بزرگ جدا نمایید.

اکنون تشتک ذخیره آب کولر را با سمباده یا کاردک به گونه‌ای که ضربه‌ای به آن وارد نشود رسوب زدایی کنید، سپس قطعاتی که جدا کرده‌اید را نیز توسط فرچه بسیار نرم و دستمال از هرگونه رسوب و سختی آب به آرامی پاک کنید.

نکته ۱ : سبد پمپ آب، شیر شناور و شیر تخلیه کولر اگر فرسوده شده و پوسیده‌اند باید حتما تعویض شوند، هنگام تعویض از محصولات مرغوب استفاده کنید.

نکته ۲ : تسمه کولر اگر نخ زده یا از حالت نرم به حالت خشک تغییر پیدا کرده است باید با یک نمونه هم سایز تعویض شود، همچنین به هیچ عنوان تسمه را با آب نشویید بلکه با یک پارچه نیمه مرطوب به آرامی تمیز کنید.

نکته ۳ : به هیچ عنوان با اشیاء تیز و برنده مثل برس سیمی و تیغ و یا مواد حلال و خورنده مثل تینر و اسید اقدام به رسوب زدایی کولر آبی ننمایید، از فرچه نرم و دستمال پارچه‌ای و همچنین شوینده‌هایی مثل پودر تاید و الکل غیر صنعتی و سانوسیل جهت تحقق این امر استفاده نمایید.

۶.شست و شوی کولر و قطعات باز شده آن

پس از آنکه تشتک آب کولر و قطعات باز شده را رسوب زدایی کردید باید با آب و ماده شوینده شست و شو دهید، ابتدا فن حلزونی و محل ذخیره آب را خیس نمایید و سپس به ماده شوینده مناسب (پودر شست و شو) آغشته کرده و با فرچه نرم بسایید، سپس با آب، کف های مالیده شده را بشویید تا داخل کولر به خوبی تمیز شود، سپس به سراغ قطعات پمپ، سبد، شناور و شیر تخلیه آب بروید و در صورتی که نیاز به تعویض نداشتند با آب و مواد شوینده شست و شو دهید.

سپس ناودانی‌های آب که در قسمت فوقانی پوشال‌ها قرار دارند را نیز با آب شست و شو دهید، سپس شیلنگ آبی که در دستتان هست را روی دهانه شیلنگ پمپ (قسمتی که به پمپ متصل می شود) بگذارید تا آب وارد مدار آبرسانی شده و از ناودانی ها بریزد تا شست و شو داده شود، اگر شیلنگ آبرسان یا چندراهی تقسیم آب نشتی داشتند یا در قسمتی از مدار انسداد رخ داده بود اقدام به رفع آن نمایید.

نکته مهم ۱ : بسیار احتیاط کنید که آب و یا مواد شوینده وارد الکتروموتور، جعبه تقسیم، برد الکترونیک (در صورت وجود)، سیم کشی ها و سایر اجزای الکتریکی داخل کولر نشود.

نکته مهم ۲ : در هنگام شست و شوی پمپ آب دقت نمایید که آب و مواد شوینده وارد سیم ها یا قسمت الکتروموتور آن نشود.

نکته مهم ۳ : اگر آب وارد بخشی الکتریکی شد هرگز کولر را به برق نزنید و به رفع رطوبت آن به روش های درست اقدام کنید.

نکته مهم ۴ : در کولر هایی که تسمه ای نیستند و الکتروموتور به صورت کوپل مستقیم یا direct drive به فن آکسیال یا سانتریفیوژ کولر متصل شده است، هنگام شستن فن بسیار دقت کنید و در صورت امکان فن را جدا کرده و جداگانه شست و شو دهید.

۷. روغنکاری اجزای روغن خور

روغنکاری از بخش های مهم سرویس هر کولر است که نقش زیادی در روان کار کردن، کاهش فشار و استهلاک، کاهش مصرف برق و افزایش بازدهی و همچنین از بین رفتن سر و صداهای اضافه می‌شود. در کولر تسمه ای دو عدد بلبرینگ یاتاقان در دو طرف شفت فن سانتریفیوژ قرار دارد که باید درپوش آنها را به طرف بالا بکشید و توسط روغن مخصوص کولر پر از روغن نمایید، اما کولرهای بدون تسمه یا direct drive اجزای روغن خور روی فن خود ندارند. اگر پمپ یا الکتروموتور فن شما محل تزریق روغن داشتند باید به میزان کافی روغنکاری شوند.

نکته مهم : دقت فرمایید که هنگام روغنکاری روغن به داخل اجزای الکتریکی نریزد و یا به جای نامناسب دیگری نشت نکند، از تزریق روغن بیش از اندازه بپرهیزید.

۸.نصب مجدد قطعات باز شده

قطعاتی مثل پمپ آب، سبد پمپ، شناور و تسمه که برای تمیزکاری و سرویس باز کردیم اکنون در این مرحله باید مجددا سوار شوند؛ پمپ را درون سبد قرار داده و در محل خود قفل کنید، بدین صورت که ابتدا آنرا از کلاهک بگیرید و قفل های فوقانی را وارد سوراخ‌های بدنه کنید، سپس تا انتها پایین و به سمت جلو بکشید و قفل پایینی را نیز جا بیندازید، سپس پیچ قفل کلاهک را در جای خود محکم کنید، در آخر نیز سیم های فاز و نول و ارت آن را در جعبه تقسیم به ترمینال‌های مرتبط بزنید (سیم آبی رنگ نول و سیم ترکیب سبز و زرد ارت و سیم سوم باقیمانده نیز فاز پمپ است)، شیلنگ و زانویی را نیز به آن به درستی متصل کنید.

برای نصب شناور نیز انتهای آنرا وارد سوراخ روی بدنه کنید و مهره نگه دارنده را از سمت بیرون به آن ببندید، در نهایت نیز شیلنگ را توسط مهره پلاستیکی به آن وصل کنید و آب بندی نمایید.

اجازه بدهید تا اگر آلایندگی ای در کف تشتک باقی مانده تخلیه شود و هنگامی که آب تمیز و زلال بود شیر تخلیه را نصب کرده و آب بندی نمایید، سپس تشتک را تا نیم سانتی متر زیر سرریز شیر تخلیه پر نمایید.

اکنون شیر آب کولر را باز کنید تا آب وارد شناور شود، سپس با پیچاندن قسمت دایره‌ای شناور سطح آب را در همان محدوده‌ای که گفته شد تنظیم کنید.

در کولرهای تسمه ای ابتدا تسمه را روی پولی کوچک و سپس روی پولی بزرگ بیندازید و با دست دو طرف آنرا فشار دهید، هنگام فشردن فاصله بین دو طرف تسمه باید دو بند انگشت باشد، آنرا از شل یا سفت بودن بیش از حد کنترل نمایید تا مکانیزم چرخش فن کولر آسیب نبیند، سپس فن را مقداری با دست بچرخانید تا روغن در تمام سطح بلبرینگ‌ها پخش شود.

۹.راه اندازی کولر

اکنون نوبت به تست کولر رسیده است، فیوز برق و کلیدهای ایزولاتور را وصل کنید، محافظ جان کلید کولر را اکتیو کنید (در صورت وجود) و پمپ را روشن کنید، از تقسیم آب به میزان یکسان روی هر سه درب های مشبک و عدم نشتی آب و صحیح کار کردن پمپ مطمئن شوید و پمپ را خاموش کنید.

درب ها را بیاورید و پد های تبخیری را مجددا خیس کنید و در جای خود قرار دهید (البته اگر شخصی به همراه خود دارید از او بخواهید تا در حین سرویسکاری شما پد ها را خیس کند)، سپس هر درب را از همانجایی که باز کرده‌اید دوباره در همانجا مستقر کنید (زیرا درب ها قبلا ریگلاژ شده اند) و دوباره پمپ را روشن کنید و به شبکه های آب پخش کن بالای هر پوشال دقت کنید که آب را به طور یکنواخت روی پد‌ها تقسیم کند، اگر این مورد تنظیم نبود با شل کردن پیچ های آب پخش کن ها و تراز مجدد آنها این مورد را تنظیم کنید.

اکنون به پایین بروید و یکی از دریچه های خروجی هوا را باز نمایید و از شخصی بخواهید تا پارچه ای مرطوب را درون آن دریچه نگه دارد، سپس فن کولر را بزنید، سرعت را زیاد کنید و اجازه دهید کانال ها از گرد و غبار پاک شوند و از آن شخص بخواهید تا پارچه را جمع کند، سپس مابقی دریچه ها را نیز باز نموده و روی حالت دلخواه تنظیم نمایید.

۱۰.تعویض کلید کولر در صورت غیر استاندارد بودن

شاید اصلا انتظار این را نداشتید که با این مورد برخورد کنید و تصور کردید کارتان تمام شده است، اما خیر! قرارمان بر این شد که همانند یک سرویسکار حرفه ای عمل کنیم و روی مقررات کار را پیش ببریم، اگر کلید کولر از نوع قدیمی است و مجهز به سیستم دوقطبی و محافظ جان نیست حتما باید تعویض شود، یک کلید کولر محافظ دار دوقطبی یا هوشمند دیجیتال (کلید های هوشمند مجهز به سیستم دوقطبی و محافظ جان هستند در کنار امکانات زیادی که دارند) خریداری کنید و جایگزین کلید قبلی کنید؛ شاید بگویید که در این وضعیت اقتصادی این دیگر چه خرج اضافه ای است، اما باید بگوییم که این خرج اضافه ضامن ایمنی شما در مواقع سرویس یا تعمیر کولر است.

نوشته آموزش کامل سرویس کولر آبی | نصب و راه اندازی اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.