طراحی سیستم های جریان ضعیف – در نرم افزار اتوکد

سلام به دوستان عزیز سایت آموزش برق . در این مقاله میخواهیم به طراحی سیستم های جریان ضعیف بپردازیم. در ابتدا، این درس را با یک فیلم آموزشی در رابطه با طراحی سیستم های جریان ضعیف شروع می کنم و بعد به توضیح مقررات و استانداردهای مبحث ۱۳ در این رابطه می پردازم. در درس قبل طراحی پریزها را برای پارکینگ انجام دادیم. پس اگر درس قبل را ندیده‌اید از طریق لینک مقابل می توانید به آن دسترسی داشته باشید. طراحی پریزهای برق برای پارکینگ

فیلم طراحی سیستم های جریان ضعیف

این درس را با یک فیلم آموزشی شروع می کنم. البته چون فیلم ها در یوتیوب آپلود شده اند، نیاز است که با IP غیر ایرانی به اینترنت متصل شوید. در ضمن خوشحال می شویم عضو کانال یوتیوب ما شوید، ما هر هفته فیلم های جدیدی در کانال منتشر می کنیم. لینک ورود به کانال یوتیوب سایت آموزش برق

در ابتدا بگذارید ببینیم چه مواردی در گروه سیستم های جریان ضعیف قرار می گیرند؟ موارد زیادی در این دسته قرار می گیرند مثل سیستم آنتن مرکزی، تلفن ، آیفون، اعلام حریق ،شبکه کامپیوتری و دوربین مداربسته، سیستم های صوتی و احضار و … در گروه سیستم های جریان ضعیف قرار می گیرند.

سوال دیگر این است که چرا به آن ها سیستم های جریان ضعیف می گویند؟ چون ولتاژ مصرفی آنها کمتر از ۲۳۰ ولت است و معمولاً با ۱۲ولت یا ۲۴ ولت dc تغذیه می شوند.

سوال بعدی این است که از بین سیستم های جریان ضعیفی که اشاره کردیم کدام هایشان را باید برای ساختمانمان اجرا کنیم و مقررات ملی اجرای چه مواردی را برای ما ملزم کرده است؟

کتاب مبحث ۱۳ جدولی ارائه داده و در آن ما را راهنمایی کرده است، به این جدول دقت کنید دو سطر اول برای ساختمان های مسکونی و بقیه برای ساختمان های تجاری و عمومی است، گفته شده در ساختمان های مسکونی که کمتر از ۵ طبقه مسکونی دارند در دسته اول قرار می گیرد، و اجرای تلفن و دربازکن برای آن ها اجباری است و اجرای سیستم های احضار، صوت و آنتن مرکزی، شبکه های کامپیوتری و دوربین مداربسته اختیاری است و اعلام حریق را هم که جلویش ضربدر خورده، در پایین جدول توضیح داده شده که باید مطابق ضوابط سازمان آتش نشانی آن منطقه ای که زندگی می کنید اجرا شود، یعنی در منطقه ها و شهرهای مختلف ممکن است قانونش متفاوت باشد یعنی در یک شهر ممکن است نیاز به اجرای اعلام حریق داشته باشیم و در شهر دیگری نه. ولی در اکثر موارد اجرای اعلام حریق برای ساختمان هایی که کمتر از ۵ طبقه مسکونی دارند اختیاری است. اما برای ساختمان هایی که ۵طبقه مسکونی دارند و بیشتر ، اعلام حریق اجباری است. برای این ساختمان ها به سطر دوم جدول مراجعه می کنیم، گفته شده سیستم های تلفن، درباز کن، اعلام حریق و آنتن مرکزی اجباری است و بقیه موارد همانطور که می بینید اختیاری است. دوستان حتماً به کلمه ۵ طبقه مسکونی دقت داشته باشید، مثلا اگه ساختمانی ۶ طبقه باشد، ولی طبقه همکف آن پارکینگ و یک طبقه هم زیر زمین باشد و بعنوان انباری و پارکینگ استفاده شود و فقط ۴ طبقه آن قابل سکونت باشد در دسته اول قرار می گیرد و اجرای اعلام حریق و آنتن مرکزی برای آن اختیاری می شود. برای بقیه ساختمان های تجاری و عمومی نیز داخل جدول می بینید پس بگذارید دیگر آن ها رو مرور نکنیم.

الزامات سیستم های جریان ضعیف

ما در این درس پریزهای تلفن و مانیتور آیفون را طراحی می کنیم در درس های بعدی به سراغ پریزهای آنتن و اعلام حریق می رویم. پس درس های بعدی را از دست ندهید. خوب پس برویم سراغ طراحی پریزهای تلفن.

طراحی پریزهای تلفن در ساختمان های مسکونی:

ابتدا لازم است که شما را با مسیر لوله گذاری پریزهای تلفن آشنا کنم به تصویر زیر دقت کنید، در واقع این تصویر رایزردیاگرام پریزهای تلفن است که یک طراح باید در ابتدای طراحی آن را در ذهن خود مجسم کند و مطابق آن طراحی اش را روی نقشه و داخل اتوکد پیاده کند. ما می خواهیم یک طرح مشابه این تصویر را داخل اتوکد پیاده کنیم.

طراحی پریزهای تلفن

فرض کنید ما یک ساختمان سه طبقه داریم و میخواییم طریقه سیم کشی ها و لوله گذاری های تلفن را برایش رسم کنیم. اول باید تعدادی پریز تلفن را در هر طبقه و داخل هر واحد مسکونی نصب کنیم. درمورد اینکه پریزهای تلفن بهتر است در چه مکان هایی از اتاق نصب شود در ادامه به آن می پردازیم و داخل اتوکد آن ها رو جانمایی می کنیم اما فرض کنید پریزها را جانمایی کرده ایم و داخل هر واحد آپارتمانی ۴ تا پریز تلفن را قرار داده ایم، در مرحله بعد این پریزها را به یکدیگر متصل میکنیم. همونطوری که میبینید باید هر تعداد پریز تلفنی که در هر واحد ساختمانی قرار دارند را به صورت سری و پشت سر هم، با استفاده از کابل تلفن به هم متصل کنید. یعنی برای اینکه مثلاً ۴ تا پریزی که داخل واحد ساختمانی ۳ هستند را به یکدیگر وصل کنیم ابتدا کابل تلفن را که در اینجا یک کابل تک زوج هست و شامل یه رشته سیم آبی رنگ و یک رشته سیم سفید با خطوط آبی هست(که به آن سیم سفید آبی می گویند) را به ترمینال های پشت پریز اول می بندیم، بعد آن سیم ها رو به سمت پریز بعدی هدایت می کنیم و مثل پریز اول به ترمینال های پشت پریز دوم متصل میکنیم و برای پریز بعدی از همان ترمینال ها انشعاب می گیریم و به سمت پریز سوم هدایت می کنیم ، به همین صورت هر تعداد پریز تلفنی که داشتید را به هم متصل می کنید. در انتها کابل تلفن را از طریق جعبه تقسیم هایی که در قسمت راه پله یا لابی بین واحدها نصب میشود به سمت طبقات پایین تر هدایت میکنیم تا اینکه این کابل ها به طبقه همکف و پارکینگ برسند، داخل پارکینگ یا حیاط جعبه تقسیم اصلی تلفن نصب شده و کابل های تلفنی که از هر طبقه می آیند در انتها به این جعبه تقسیم می رسند.(که ما محل جانمایی این جعبه تقسیم را در درس های قبلی داخل نقشه نشان دادیم و اسمش را MTJB گذاشتیم) کابلی که اداره مخابرات به ما تحویل میدهد نیز، وارد این جعبه تقسیم میشود و همه کابل های تلفن آنجا سربندی می شوند.

پس این هم از رایزر دیاگرام پریزهای تلفن که خیلی ساده بود. شما متناسب با اینکه ساختمانتان چند طبقه هست می تونید طرحی مشابه این طرح را بکشید.

برای تلفن از این سیم های مفتولی با نمره ی ۰.۶ استفاده می شود. در این تصویر یک کابل تلفن ۲ زوج را می بینید، که ۴ رشته سیم دارد و دو به دو به دور یکدیگر تابیده شده اند، علت تابیده شدن آن ها به دور هم، کاهش نویز و تاثیر اختلالات الکترومغناطیسی حاصل از منابع خارجی هست. برای هر واحد ساختمانی حداقل از سیم های دو زوج استفاده کنید تا هر واحد بتونه حداقل دو تا خط تلفن را بعداً برای خودش داشته باشد. پیشنهاد من این است که برای واحدهای مسکونی از کابل ۲ زوج و برای ساختمان های تجاری از کابل ۴ زوج استفاده کنید. با این توضیحات می توانیم وارد اتوکد شویم و طراحیمان را شروع کنیم.

کابل تلفن

طراحی سیستم های جریان ضعیف در اتوکد

علامت های اختصاری تجهیزات برقی که در طراحی این پلان به آن ها احتیاج داریم و از آنها استفاده می کنیم به این صورت است:

علامت های اختصاری سیستم های جریان ضعیف

پس معنی و مفهوم هر کدام از این علامت ها را که بعداً در نقشه استفاده می کنیم به صورت بالاست.

اولین نکته ای که در جانمایی پریزهای تلفن باید دقت کنیم این است که هر پریز تلفن باید در کنار پریز برق قرار بگیرد چون امروزه اکثر تلفن ها بی سیم هستند و نیاز به شارژ دارند پس ما باید به پلان پریزهای برق مراجعه کنید و مکان نصب پریزها را در نظر بگیریم. در تصویر زیر مکان جانمایی پریزهای برق را میتوانید ببینید به شما توصیه میکنم اگر درس طراحی پریزهای برق را ندیده اید از طریق لینک مقابل آن را مشاهده کنید. طراحی پریزهای برق برای پذیرایی و اتاق خواب ها

برای شروع از اتاق خواب ها شروع میکنم. برای هر اتاق خواب دو پریز تلفن قرار می دهم. البته میتوانید یک پریز تلفن نیز قرار دهید که توصیه من این است که ۲ عدد پریز تلفن قرار دهید تا ساکنین بعدا با مشکل کمبود پریز تلفن مواجه نشوند.

یک پریز تلفن بالای پاتختی در نظر بگیرید چون احتمال استفاده از تلفن در آن قسمت خیلی زیاد است. پریز تلفن بعدی را تا جای ممکن دور از پریز قبلی قرار دهید. برای هر سه اتاق خواب به همین صورت پریزهای تلفن را جانمایی می کنیم.

اگر پلان مبلمان را دارید و می دانید که تخت خواب، مبل، میز نهارخوری و … کجا قرار میگیرند،بر اساس آن ها پریز تلفن را قرار دهید اما اگر پلان مبلمان را ندارید هر جایی که احساس میکنید احتمال استفاده از تلفن در آن قسمت وجود دارد یک پریز تلفن قرار دهید.

مطابق شکل زیر برای پذیرایی نیز ۳ عدد پریز تلفن قرار داده ایم.

معمولاً برای روی پیشخوان آشپزخانه هم یک پریز تلفن نصب میکنند تا خانم ها موقع آشپزی بتوانند از این پریز استفاده کنند. اگر آشپزخانه کوچک نیست و معماری آن این اجازه را به شما میدهد یک پریز تلفن هم در آنجا نصب کنید.

ارتفاع نصب پریزهای تلفن هم مشابه پریزهای برق است. یعنی در اتاق خواب ها و پذیرایی در ارتفاع حداقل ۳۰ سانتی و در آشپزخانه در ارتفاع ۱۲۰ سانتی متری نصب می شود.

در انتها باید تمام پریزهای تلفن را به یکدیگر متصل کنیم برای این کار از ابزار line که در سربرگ home قرار دارد استفاده میکنیم. فقط نکته ای که وجود دارد این است که لوله های ارتباط دهنده بین پریزهای تلفن را باید بصورت خط نقطه نشان دهیم در درس های قبلی ما لوله های بین پریزهای برق و روشنایی را با خط ممتد نشان می دادیم ولی اینجا باید از خط نقطه استفاده کنیم مانند تصویر زیر.

نقشه طراحی پریزهای تلفن

برای تنظیم نوع خط، در سربرگ home به قسمت properties بروید و در قسمت linetype نوع خط را تنظیم کنید:

لوله گذاری پریزهای تلفن

بعد از اینکه پریزهای تلفن را بصورت پشت سر هم به هم وصل کردیم از آخرین پریز تلفن که به در ورودی واحد نزدیک تر است یک لوله برق به سمت جعبه تقسیم جریان ضعیف (به اسم JB) که در قسمت راه پله قرار دارد می بریم.البته این لوله برق را در نقشه ترسیم نمیکنیم و بجای آن از لیدر (فلش)استفاده میکنیم و می نویسیم:TO JB: JY(ST)Y: A=0.6mm2: 2P:ARES: IN PG-13.5

این نوشته به این معنی است که کابل ما از نوع کابل تلفن ۲ زوج است با سطح مقطع ۰.۶ میلیمتر مربع و سایز لوله مورد استفاده ۱۳.۵ است و به سمت جعبه تقسیم جریان ضعیف هدایت میشود.

تا اینجای کار پریزهای تلفن را جانمایی کردیم حالا نوبت به قرار دادن مانیتور آیفون تصویری است. مانیتور آیفون باید کنار درب ورودی واحد قرار بگیرد. در نقشه ما نیز همانطور که مشاهده میکنید مانیتور ایفون داخل پذیرایی و نزدیک درب ورودی نصب شده است. کابلی که مانیتور آیفون تصویری را به پنل دم در(درب ورودی حیاط) متصل می کند، یک کابل تلفن ۴ زوج است.

خود این مانیتور نیز باید برق خودش را از جایی تامین کند، برای تامین برق آم طبق چیزی که من داخل کاتالوگ شرکت های سازنده آیفون مطالعه کردم باید یک سرخط جدا با کلید مینیاتوری B4یا B2 برای آیفون تصویری نصب شود. ولی چون این کلیدها در بازار به سختی پیدا میشوند بعضی ها برق آن را از پریزهای پذیرایی می گیرند. یعنی به این صورت که اگر پریز برقی در آن نزدیکی وجود دارد یک لوله از پریز برق به مانیتور می برند و اگر هم پریز نبود یک لوله مستقیماً از مانیتور به جعبه فیوز می کشند و داخلش ۳ رشته سیم ۲.۵  رد می کنند و سیم های آن را به کلید مینیاتوری که سرخط مدار پریزهای برق پذیرایی روی آن قرار دارد وصل می کنند. به این روش هم می توانیم برق آیفون تصویری را تامین کنیم. اما من در اینجا برای آن یک سرخط جدا در نظر میگیرم  و آن را به L10/DP1 وصل می کنم(کلید مینیاتوری شماره ۱۰ از جعبه فیوز). اگر درس های قبل را دیده باشید مینیاتوری های یکم تا نهم برای روشنایی و پریزهای برق استفاده شدند.

در درس رایزر دیاگرام ها خیلی کامل درمورد رایزر آیفون توضیح خواهیم داد در این درس فقط نیاز به جانمایی مانیتور آیفون داریم.

تا این مرحله موفق شدیم پریزهای تلفن و مانیتور آیفون را در اتوکد طراحی کنیم اما برای تکمیل این پلان، که طراحی سیستم های جریان ضعیف است نیاز داریم تا پریزهای آنتن را نیز در نقشه جانمایی کنیم. در درس بعد به طراحی آنها می پردازیم.

در انتها، اگر به نقشه کشی برق ساختمان در اتوکد علاقه دارید ما یک دوره آموزشی فوق العاده در سایت آموزش برق داریم که می توانید آن را تهیه کنید. برای توضیحات بیشتر روی عکس زیر کلیک کنید.

آموزش نقشه کشي برق ساختمان در اتوکد