تابلو برق ساختمان یا تابلو کنتور ها :
تابلو برق : هر محفظه فلزی یا غیر فلزی که تجهیزات برقی مثل کنتورها، کلیدهای مینیاتوری، کلید اتوماتیک، چراغ های سیگنال و … در آن نصب می شوند.
پس با این تعریف تابلوهای برق ساختمان سه نوع هستند.
اول از همه جعبه فیوز است که در داخل هر واحد ساختمانی و در ورودی آپارتمان نصب می شود، سرخط تمام مصرف کننده های یک واحد مسکونی از آن تغذیه می شود، و در نقشه های برق ساختمان آن را با علامت اختصاری DP نشان می دهند.
تا چند سال قبل در ساختمان های مسکونی خبری از جعبه فیوز نبود و به روش جعبه تقسیم سیمکشی منازل اجرا می شد. ولی از آنجا که جعبه فیوز مزیت های زیادی را با خود آورد. استفاده از آن فراگیر و حتی مقررات برق ساختمان استفاده از آن را الزامی کرد. بزرگترین مزیت جعبه فیوز این است که در صورت ایجاد مشکل در یک سرخط تنها آن مسیر از مدار خارج می شود و برق بقیه مسیرها قطع نمی شود.
در بحث جعبه فیوز کاملاً آن را به همراه نقشه های مربوطه تشریح کرده ایم. می توانید از لینک روبرو به مبحث آموزش نصب جعبه فیوز بروید. جعبه فیوز
دومین تابلوی که در برق ساختمان استفاده می شود. تابلو برق عمومی است. که در بعضی از ساختمان ها مجزاست و در خیلی از ساختمان برای آن باکس مجزا نصب نشده و در داخل تابلو برق کنتورها مقداری فضا برای آن در نظر می گیرند.
وظیفه این تابلو برق رسانی به قسمت های مشاعات یا عمومی ساختمان مثل آسانسور، روشنایی راه پله، روشنایی راهرو، حیاط، پشت بام، برق آنتن مرکزی، آیفون، اعلان حریق و هر وسیله برقی دیگری است که تمام اهالی ساختمان در پرداخت هزینه های آن شریک هستند. در نقشه های برق ساختمان آن را با علامت اختصاری GP نشان می دهند
در داخل این تابلو برای سرخط روشنایی ها از فیوز های ۱۰ آمپر و برای سرخط پریزها از فیوز ۱۶ آمپر استفاده می شود. برای آسانسور هم یک فیوز سه فاز نصب می شود. پس به نوعی می توان گفت که طرز سربندی و نصب فیوزهای داخل این باکس شبیه جعبه فیوزی است که در بخش قبلی آموزش داده شد.
این تابلو ها در نوع توکار و روکار در بازار موجود است. که تصویر یک نمونه از آنها را در پایین مشاهده میکنید. بسیاری از برقکارها به خاطر کاهش هزینه ها و افزایش سرعت کار این تابلو را نصب نمی کنند ، ولی در عوض فیوزهای آن را در تابلوی اصلی نصب می کنند.
سومین و مهمترین تابلو، تابلوی اصلی ساختمان یا تابلو کنتور هاست. این تابلو باید نزدیک درب ورودی اصلی ساختمان نصب شود. کابل اصلی برق ساختمان که توسط اداره برق از تیرهای چراغ برق وارد ساختمان می شود، اول باید وارد این تابلو شود و سپس در بین واحدها و مشاعات ساختمان تقسیم شود.
در تصاویر زیر چند نمونه از این تابلو برق ها را مشاهده می کنید. در نقشه های برق ساختمان این تابلوها را با علامت اختصاری MDP نشان می دهند.
اندازه این تابلوها بسته به تعداد کنتورهای برقی که قرار است در داخل آن نصب شود مشخص می شود. مثلاً برای یک ساختمان ۲۰ واحدی، تابلو کنتور را طوری می سازند که ” ۲۰ کنتور برق” بعلاوه “یک کنتور عمومی” در داخل آن نصب شود. که اگر ساختمان دارای آسانسور باشد برای کنتور عمومی از کنتور سه فاز و در غیر اینصورت از کنتور تک فاز استفاده می شود. این تابلو ها هم در دو نوع توکار و روکار در بازار موجود است.
همان طور که در تصویر پایین مشاهده می کنید. تابلوهای اصلی برق ساختمان دارای حداقل سه قسمت مجزا هستند که برای هر کدام از قسمت ها هم یک درب مجزا روی تابلو در نظر گرفته شده است.
در تصویر بالا قسمت های تابلو برق ساختمان را مشاهده می کنید.
- قسمت سمت چپ، قسمت ورودی ست که وقتی کابل اصلی از تیرهای برق به تابلو برق وارد می شود ابتدا به این بخش ورود پیدا می کند. در این قسمت یک کلید اتوماتیک، تعدادی کلید مینیاتوری و تعدادی شینه و ترمینال قرار می گیرد.
- قسمت سمت راست بالا، که مربوط به محل نصب کنتورهای تکفاز و سه فاز است.
- قسمت سمت راست پایین، که مربوط به محل نصب کلیدهای مینیاتوری خروجی از تابلوست،
اگر درب قسمت ورودی را باز کنید، مشاهده می کنید که کابل اصلی ابتدا وارد یک کلید اتوماتیک شده، آنگاه به داخل تعدادی کلید مینیاتوری رفته است. و از کلیدهای مینیاتوری هم یک سیم به داخل هر یک از کنتورها رفته است.
در قسمت کنتورها، کنتورها با ترتیب خاصی قرار می گیرند، به این صورت که از بالا سمت چپ اولین کنتور قرار می گیرد تا آن ردیف پر شود. آنگاه ردیف پایین دوباره از سمت چپ پر می شود.
در قسمت خروجی هم مشاهده می کنید که از هر کنتور یک سیم به داخل یک کلید مینیاتوری آمده ، که این کلیدهای مینیاتوری در سر راه کابل اصلی هر واحد قرار دارد. تصویر قسمت خروجی این تابلو برق را در پایین مشاهده می کنید.
خروجی تابلو برق ساختمان
چند نکته:
- ارتفاع نصب “کنتورهای برق تکی” از کف تمام شده، بین ۱۸۰ سانتی متر تا ۲ متر است.
- ارتفاع نصب تابلوهای کنتور برای مجتمع های بزرگ (مانند چیزی که در تصویر بالا دیدید) باید به گونه ای انتخاب شود که ارتفاع بالاترین کنتور حداکثر ۲۲۰ سانتی متر باشد. و ارتفاع زیر تابلو هم حدوداً هشتاد سانتی متر از کف تمام شده باشد.
- فضای جبهه جلوی تابلو باید حداقل یک متر باشد تا انجام کارهای عملیاتی و تعمیراتی به راحتی امکان پذیر باشد.
- تابلو کنتور باید نزدیک ترین محل به درب خروجی ساختمان نصب شود، طوری که وقتی در باز می شود با کنتور برخورد نکند.
- در تابلوهای کنتور فلزی، بدنه تابلو هم باید به سیم ارت وصل شود.
- ورقی که تابلوی کنتور با آن ساخته می شود نباید قطر آن از ۱.۵ میلی متر کمتر باشد.
- در صورتی که قرار است از تابلو برق، برای جعبه تقسیم تلفن واحدها یا محل نصب ترانس آیفون و سربندی سیم های آیفون یا کنترل برق حیاط و قسمت مشاعات استفاده گردد. باید یک پنل جدا (از سه قسمت اصلی که توضیح داده شد) در تابلو برق ایجاد شود.
- باید فاصله تابلو برق کنتورها از لوله های آب و لوله های تاسیسات حداقل ۳۰ سانتی متر باشد.
- باید فاصله تابلو برق کنتورها از کنتور گاز حداقل ۵۰ سانتی متر باشد.
اگر از علاقه مندان برق ساختمان هستید و می خواهید آن را به عنوان شغل آینده خود انتخاب کنید، پیشنهاد می کنیم کتاب آموزش برق ساختمان و سیستم های اعلان حریق را از همین لینک دانلود کنید. نسخه pdf این کتاب با مطالبی جذاب تازه به روز شده است.
اگر در حین خواندن این کتاب یا هر کدام از مطالب سایت سوالی برایتان پیش آمد. ما همیشه با شماییم. فقط کافیست در لینک پایین آن را مطرح بفرمایید و روز بعد جواب آن را دریافت کنید.
باسلام در محوطه مجتمع ما ۲ جعبه برق فلزی خاکستری رنگ حدودا در ابعاد ۱×۱/۵ متر وجود دارد و مربوط به برق محوطه مجتمع میباشد،یکی از این جعبه های برق حدود۴متر از پنجره واحد ما فاصله دارد خواستم بدونم از نظر سلامتی مشکلی نداره؟و تو این مورد حریم چقدر باید باشه
۸
سلام وقت بخیر، جدیداً نقل و مکان کرده ام و توی ساختمونی که اعلان مستقر شده ام ۱۵ واحد در پنج طبقه هست. و اینکه برای تشخیص کنتور برق واحدم به مشکل خورده ام . و توی تابلوی برق ۱۶ کنتور دیجتال موجود هست. و مشخص نکرده اند که کدام کنتور مال کدام واحد هست. و کلید های مانیتور هم که گذاشته اند هم مشخص نیست. لطفا راهنمایی بفرمایید جهت تشخیص کنتور برق واحدم چه کار کنم. برق کار هم بخوام بیارم ۴۰۰ توامن برام آب میخوره. منتظر پاسخ شما هستم ممنون.
۱۲
سلام، این تست تا حدود زیادی شما رو به هدف نزدیک میکنه ولی دقیق دقیق نیست.
صبح زود، که میدونید همسایه های دیگر خواب هستند و لامپ هاشون خاموش هست و وسایل برقی پرمصرف رو روشن نمی کنن. شما یک سشوار رو به برق بزنید و روی دور تند روشنش کنید تا برق زیادی مصرف کنه. بعدش برید پای تابلوی کنتورها و شستی کنار صفحه نمایش هر کنتور رو چند بار فشار بدید، هر شستی رو اونقدر فشار بدید تا حرف انگلیسی A نشون داده بشه. کنار حرف A یک عدد هم هست که برای واحد شما حدودا ۶ تا ۸ آمپر هست ولی برای کنتور همسایه ها این عدد کمتر از ۳ آمپر است. هر ۱۵ تا کنتور رو باید به این صورت تست کنید تا ببینید کدوم کنتور عدد ۶ تا ۸ رو نشون میده. اون کنتورهایی که در این بازه هستند احتمالا کنتور شما هستند.
فرض میکنیم حالا به ۲ تا کنتور مشکوک هستید. حالا دیگه باید تاس بندازید و فیوز یکی از کنتورها رو پایین بزنید، اگر برق واحد شما قطع شد متوجه میشید که اون مربوط به کنتور شماست. ولی اگر برق یکی از همسایه ها قطع شد، خودتون رو بزنید به اون راه و خیلی آهسته از محل دور بشید.😉😁
۱۲
اگه به دوتا مشکوک شد سشوار رو خاموش کنه اونی که آمپرش کم شد همون کنتورشه😏
۱۷
مرسی از پاسخ شما، چرا به فکر خودم نرسیده بود. 🥰💖
۹
سلام وقتتون بخیر باشه ،ممنون از مطالب مفیدتون ، خواستم بدونم که کنتور ها در همه جا به ترتیب طبقات ساختمان در تابلوی برق نصب میشن؟ چه طور میشه متوجه شد که کدوم کنتور برای کدوم طبقه هستش ؟
۲۲
باسلام خدمت شما
سوالی داشتم برای یک واحد دوبلکس معمولا یک کنتور قرار می دهند؟
و اینکه اگر ساختمانی دارای بهار خواب باشد برای بهار خواب کنتور جداگانه قرار داده میشود؟
۱۷
سلام، برای کل این واحد دوبلکس تنها یک کنتور نصب خواهد شد.
۱۷
سلام ببخشید یک ساختمان چهار واحده با چهار کنتر.برقی که از کوچه میگیره چند فاز است.
۱۳
سلام جناب عباسی، سوالتون خیلی واضح نیست، ولی یک توضیحی میدم شاید منظرتون همین بوده باشه.
برای یک ساختمان ۴ واحدی، اداره برق یک کابل ۴ در ۶ (یا شاید ۴ در ۱۰) از تیر برق تا تابلوی کنتورها میاره، که ۳ رشته اش فاز هست و یک رشته PEN (یا به قول برقکارها نول شبکه) و هر فاز رو به یکی از کنتورها وصل میکنه. کنتور دیگه رو هم بصورت تصادفی به یکی دیگه از فازها وصل میکنه، یعنی بی شک روی یکی از فازها دو تا کنتور قرار میگیره. کابل های روی تیر برق هم حتماً ۳ فاز هستند.
۲۰
سلام عرض ادب
یه سوال داشتم مهندس جان، سیمی که از هر واحد به جعبه کنتور اصلی میاد چقدر باید بیرون باشه، مثلاً تو ساختمون ما حدود یک متر از این سیم اضافه بیرون هست، و دلیل این اضافات چی هست؟
با تشکر از مقاله خوبتون.
۱۸
سلام امیر جان، اگر تعداد کنتورها زیاده و قراره کنتورها داخل تابلویی نصب بشن، باید طول کابل شما طوری باشه حدوداً از سقف تا کف پارکینگ برسه. ولی اگر تنها یک کنتور در پارکینگ دارید بدونید که کنتورها رو معمولاً در ارتفاع ۱۷۰ سانتی نصب میکنن، پس کابل شما باید تا اون حدودا برسه. از من به شما نصیحت، همیشه کابل اصلی رو یک متر از اون چیزی که فکر میکنید بلندتر در نظر بگیرید، چرا که اگر کوتاه بیاد مکافاته و باید همه رو جمع کنید و مجدد یک کابل یک دست و یک تکه رو جایگزین کنید.
۱۹