کلید بالابر ساختمان یکی از اجزای برقی بالابرهای ساختمانی ست که اپراتور به وسیله آن دستور چپگرد یا راستگرد را به الکتروموتور می دهد و الکتروموتور هم با چرخاندن یک گیربکس و یک قرقره بزرگ، عمل بالا یا پایین رفتن مصالح ساختمانی را انجام می دهد. از شما به عنوان یک تکنسین برق ساختمان انتظار میرود که با روش سیمکشی و نحوه عملکرد کلید بالابر و موتور آن آشنایی داشته باشید، زیرا مشتریهای زیادی از شما می خواهند که بالابر آنها را تعمیر کنید. پس در این مقاله از آموزش برق ساختمان به توضیح آن خواهیم پرداخت.
۹۰ درصد موتورهای بالابر که در ساختمان های شهر می بینید از نوع تکفاز هستند، یعنی موتور آنها با برق ۲۲۰ ولت کار می کند. و تعداد کمی از بالابرها هم هستند که موتورهای آنها با برق ۳ فاز کار می کند.
موتورهای بالابر تکفاز معمولاً قدرت جابجایی ۲۵۰ کیلوگرم و موتورهای ۳ فاز، ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم مصالح ساختمانی را می توانند جابجا کنند.
و در ابتدای این آموزش از شما می خواهم اگر این آموزش کارتان را راه انداخت برای سلامتی امام زمان مان ۳ تا صلوات بفرستین.
آموزش نصب کلید بالابر
تصویر یک کلید بالابر را در پایین مشاهده می کنید. به این کلیدها، کلید غلطکی یا کلید اهرمی هم گفته می شود. روی این کلید یک اهرم مشکی رنگ قرار گرفته که ۳ حالت می تواند داشته باشد. حالت بالا که یعنی بالابر به سمت بالا حرکت کند. حالت وسط که یعنی بالابر خاموش شود. حالت پایین که یعنی بالابر به سمت پایین حرکت کند. قیمت این کلیدها بسته به کیفیت آن، بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان است. و در نوع ۱۶ و ۲۵ آمپر در بازار موجودند.
پس در کل وظیفه کلید بالابر انتقال برق به الکتروموتور است به طوری که با تغییر وضعیت اهرم، الکتروموتور چپگرد و راستگرد (بالا-پایین) می شود. عکس یک کلید بالابر را در پایین مشاهده می کنید.
اگر ۲ عدد پیچ قسمت جلوی این کلید را باز کنید و قاب روی آن را بردارید با ۸ عدد ترمینال که محل اتصال سیم های برق هستند روبرو می شوید. تعداد زیاد این ترمینال ها می تواند گیج کننده باشد. ولی بعد از مطالعه این مطلب متوجه می شوید که نصب آنها چقدر راحت است. در تصویر زیر ما این ۸ ترمینال را از چپ به راست با اعداد ۱ تا ۸ شماره گذاری کرده ایم که بتوانیم مستقیم به هر ترمینال اشاره کنیم.
زمانی که اهرم بالابر در حالت وسط -قطع- قرار دارد. هیچ کدام از پیچ های داخل آن با یکدیگر در تماس نیستند.
ولی وقتی اهرم را به سمت بالا می چرخانیم:
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۲ با پیچ شماره ۵ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۳ با پیچ شماره ۶ تماس پیدا می کند.
و وقتی اهرم را به سمت پایین می چرخانیم:
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۵ با پیچ شماره ۷ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۶ با پیچ شماره ۸ تماس پیدا می کند.
زمانی که شما یک کلید بالابر نو می خرید، با استفاده از ۲ تکه سیم -که در تصویر بالا قرمز و مشکی رنگ هستند-، پیچ شماره ۸ به ۲ و پیچ شماره ۷ به ۳ متصل شده است. این ۲ تکه سیم همیشه باید در آنجا قرار گرفته باشند، چه موتور تکفاز باشد چه سه فاز.
راستی، کانال یوتیوب سایت آموزش برق هم مدت زیادی است که راه اندازی شده، و فیلم هایی را آنجا می بینید که در هیچ کجای دیگر منتشر نشدهاند. پس حتماً عضو کانال شوید تا جزو اولین نفراتی باشید که از مطالب جدید مطلع می شوید. کانال یوتیوب سایت آموزش برق
روش نصب کلید بالابر برای موتور تکفاز
شما با استفاده از یک مولتی متر می توانید سیم های اصلی و کمکی را از همدیگر تشخیص دهید. به این صورت که مولتی متر را در حالت بیزر قرار دهید و تست کنید که کدام ۲ سیم به یکدیگر راه دارند و بیزر بوق می زند. این ۲ سیم همان سیم های سیم پیچ اصلی هستند. ولی سیم های سیم پیچ کمکی چون به یکدیگر راه ندارند، بیزر روی آنها بوق نمی زند. روش دوم هم اینکه قاب روی تخته کلم را بردارید، در خیلی از الکتروموتورها روی ترمینال های تخته کلم باعلامت اختصاری مشخص کرده که هر سیم مربوط به چه چیزی است. روش سوم هم با آزمون و خطاست. یعنی ۲ تا از سیم های همرنگ را اصلی و ۲ تا را فرعی در نظر بگیرد، اگر خوش شانس باشید که در اولین مرحله موتور روشن خواهد شد، در غیر اینصورت باید چند بار سیم ها را جابجا کنید.
در موتورهای تکفاز برای تغییر جهت چرخش موتور -یعنی چپگرد و راستگرد کردن موتور- کافیست که ترتیب فاز و نول روی سیم پیچ کمکی جابجا شود. و کلید بالابر هم دقیقاً همین کار را برای ما می کند.
از این به بعد به ۲ رشته سیم های سیم پیچ اصلی U1 و U2 می گوییم و به ۲ رشته سیم های سیم پیچ کمکی Z1 و Z2 می گوییم.
در حالتی که کلید را برای یک موتور تکفاز نصب می کنید، ۲ رشته سیم فاز و نول از برق شهری وارد کلید می شود. و همانطور که شرح دادیم ۴ رشته سیم هم از الکتروموتور تکفاز به کلید وصل می شوند. پس در کل تعداد رشته سیم هایی که وارد کلید می شوند ۶ رشته است.
حالا ۲ روش متفاوت برای اتصال این ۶ رشته سیم به کلید بالابر را در پایین برای شما ترسیم می کنیم.
در هر دو نقشه بالا اگر جای U1 و U2 جابجا شود مشکلی پیش نمیآید. اگر جای Z1 و Z2 هم جابجا شود مشکلی پیش نمیآید. ولی حتماً دقت کنید که جای فاز و نول جابجا نشود، چون در صورتی که جابجا بسته شوند، زمانی که کلید در حالت قطع است و بالابر خاموش است، فاز به موتور می رود و این می تواند برای افرادی که آنجا کار می کنند خطرساز باشد.
همانطور که می بینید در روش اول:
- U1 به پیچ شماره ۱
- U2 و نول به پیچ شماره ۶
- Z1 به پیچ شماره ۷
- Z2 به پیچ شماره ۸
- و فاز به پیچ شماره ۵
- و با یک تکه سیم، پیچ شماره ۴ و ۵ اتصال کوتاه شده اند.
و در روش دوم:
- Z1 به پیچ شماره ۷
- Z2 به پیچ شماره ۸
- U1 به پیچ شماره ۴
- U2 و نول به پیچ شماره ۵
- فاز به پیچ شماره ۱
- و با یک تکه سیم، پیچ شماره ۴ و ۶ اتصال کوتاه شدهاند.
هر دو روش بالا برای سربندی کلید قابل اجراست و هیچ کدام برتری نسبت به دیگری ندارد. احتمالاً روش ها و مدلهای دیگری هم برای اتصال سیم ها به کلید وجود دارد که از شما دوستان می خواهیم اگر بلد هستید آن را از قسمت پایین برای ما ارسال کنید تا به اسم شما در سایت قرار دهیم.
توجه: اگر اولین بار است که به سایت آموزش برق سر میزنید و قبلاً عضو خبرنامه سایت نبودهاید، حتما عضو شوید تا از این به بعد آموزشهای جدیدی که مرتبط با برق ساختمان و سیستم های حفاظتی در سایت قرار می گیرد به ایمیل شما هم ارسال شود، و جزو اولین نفراتی باشید که از مطالب جدید باخبر میشوید. لینک عضویت در خبرنامه
روش نصب کلید بالابر برای موتور سه فاز
روش کار در الکتروموتورهای سه فاز بسیار راحتتر از الکتروموتورهای تکفاز است. زیرا در الکتروموتورهای ۳ فاز برای اینکه جهت چرخش موتور را عوض کنید کافیست که جای دو فاز را عوض کنید. یعنی از ۳ رشته سیمی که به الکتروموتور وصل شده است، اگر جای ۲ تا از فازها جابجا شود جهت چرخش الکتروموتور هم عوض می شود.
اگر سیم های برق سه فاز را R و S و T بنامیم. حالا به نحوه سربندی سیم ها به کلید بالابر نگاه کنید.
توجه: در نقشه بالا اگر بین ترمینال های R و S و T جابجایی صورت گیرد و یا جای ۳ رشته سیمی که به موتور می رود جابجا شود، مشکلی پیش نمی آید. ولی اگر بعد از نصب کلید متوجه شدید که جهت حرکت بالابر برعکس شده بود، کافیست جای ۲ تا از فازها را جابجا کنید.
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا کرد.
- و پیچ شماره ۲ با پیچ شماره ۵ تماس پیدا کرد.
- و پیچ شماره ۳ با پیچ شماره ۶ تماس پیدا کرد.
و وقتی اهرم را به سمت پایین چرخاندید.
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا کرد
- و پیچ شماره ۵ با پیچ شماره ۷ تماس پیدا کرد
- و پیچ شماره ۶ با پیچ شماره ۸ تماس پیدا کرد
یعنی اینکه کلید شما سالم است.
مهندس مرادی، بهمن ۱۳۹۶
سلام خسته نباشید.. من کلیدبالابر تک فاز رو درست بستم وهمه چیزشم درست کار میکنه ولی تند تند کنتر میپره.ممنون میشم جواب بدین
۲
سلام. مرسی. شاید آمپراژ کنتور پایینه. اگر کنتور ۱۵ آمپر قدیمی باشه معمولاً این مشکل پیش میاد.
فیوز رو هم چک کنید که سالم باشه. مستهلک شدن فیوز یکی از دلایل هستش
و درآخر اینکه از فیوز نوع c استفاده کنید نه نوع B
۲
با سلام ، برای کلیدهای بالابر تک فاز و سه فاز ، سطح مقطع کابل های مورد نیاز متناسب با کلیدهای بالابر ۱۶ و ۲۵ آمپری و موتورها چیست ؟ مثلا برای موتور تک فاز بهتر است از سطح مقطع ۲.۵ برای ۱۶ آمپر و مقطع ۴ برای ۲۵ آمپر استفاده کنیم ؟
۴
سلام. سیم نمره ۲/۵ مناسب هستش.
ولی اگر طول مسیر بیشتر از ۲۰ متر بود برای ۲۵ امپر بهتره از نمره ۴ استفاده کنید.
۳
با سلام ، در روش اول اتصال تکفاز کلید بالابر نحوه اتصال سیم ها به پیچ ها در شکل و نوشته نمیخونن ، در شکل z1 به پیچ شماره ۷ رفته ولی شما نوشتین پیچ شماره ۱ ؟
۲
سلام. مرسی. ما یکبار شکل رو تغییر دادیم و فراموش کردیم که متن رو اصلاح کنیم. مرسی بابت یادآوری
لایک
سلام و وقت بخیر
موضوع نصب کلید بالابر – روش اول
آیا جای u و z عوض شود ایراد دارد؟
مثلا پیج ۶ کلید که نول به آن می رود از آنجا به Z1 یا z2 وصل شود مشکلی پیش می آید؟
یا حتما باید به u1 یا u2 وصل شود؟
در کل منظور اینکه ترتیب سیم ها در قسمت پیچ های موتور الزامی است؟
۲
سلام. بله ترتیب سیم ها در قسمت پیچ های موتور الزامیست و حتماً باید طبق نقشه های بالا سربندی رو انجام بدید.
لایک
جهت سیار نمودن کلید بالابر برای استفاده در۴ طبقه ساختمان موتورتک فاز کابل چند در چند مناسبه (کابل چند رشته با چه ضخامت )
لایک
سلام. دوست عزیز ابتدا مشخص کتید که بالابرتون چند کیلو وات است. سپس کیلووات را بر عدد ۲۲۰ تقسیم کنید تا جریان موتور به دست آید. با توجه به جریان می توانید کابلتون رو انتخاب کنید.
لایک
جعبه برق بالا بر را جابجا كردم (سيم هاي اصلي را قطع كردم) حالا كه آن را وصل ميكنم از داخل جعبه حركت ميكند ولي با كليد كنترل حركت نميكند
لایک
سلام. باید از نزدیک همه موارد چک بشن. اینطوری نمیشه جواب داد.
۲
سلام
من یک موتور تک فاز دارم که میخوام کلید چپ گرد راستگرد بهش وصل کنم اما ۲ رشته سیم از داخل موتور دراومده بیرون
توی توضیحاتتون گفتید که ۴ رشته سیم باید از موتور به کلید بره
موتور من ۲ تا خازن داره که توی جعبه تقسیم خوده موتور وصل هس
من همون دو سیم رو وصل کلید کردم اما در دو حالت کلید موتور به یک طرف گردش داره
کمکم کنید ممنون
۲
سلام. این مطلب رو مطالعه بفرمایید.
راه اندازی موتورهای تکفاز و سه فاز
۲
سلام روش نصب دوکلید برای یک بالابر بدون کنتاکتور چگونه است ممنون
۲
سلام. امکان پذیر نیست.
۲
سلام و وقت بخیر خدمت مهندس عزیز
مهندس ایا امکان تغییر جهت چرخش موتور در پنکه و جاروبرقی یا فن حموم هست طوری که اگه فن(حمام) مکنده است به دمنده تغییر حالت بده و بلعکس؟؟؟
۲
سلام. مرسی از شما. در جاروبرقی رو نمی دونم. ولی پنکه هایی که هم حالت تابستان داره و هم حالت زمستان، شما می تونید با زدن یک کلید روی بدنه پنکه جهت چرخش پنکه رو عوض کنید. و در بعضی از مدل های فن حمام که ۳ رشته سیم دارند. یک رشته سیم مربوط به حالت ساعتگرد و یک رشته سیم مربوط به حالت پادساعتگرد است که بسته به نیازتون باید از یکی از سیم ها استفاده کنید.
ولی اگر فن حموم شما این قابلیت رو نداره و می خواهید جهت دمنده رو به مکنده تغییر بدید کافیه فن رو باز کنید و برعکس ببندید.
دوستان عزیز ممنون میشم از این به بعد هر سوال رو در جای مناسب خودش مطرح کنید، این مطلب مربوط به کلید بالابر هستش.
لایک
ممنون عالی بود
۲
?
لایک
با تشکر از رهنمای و آموزش شما .
نحوه نصب سه فاز نمیدونستم. برای نصب بالابر ۲ روز منتظر نصاب هستیم
باز هم تشکر از شما
۲
? ? ?
لایک
روش سوم
طبق شماره گذاری ک شما انجام دادید شرح میدهم چون امکان ترسیم نقشه نیست ب طور اختصاری شرح داده میشود
z1ب پیچ شماره۷
z2ب پیچ شماره ۸
u1 ب پیچ شماره ۵
u2ب پیچ شماره ۶
Pب پیچ شماره۶
Nب پیچ شماره۱
و پیچ های ۵و ۴نیز جمپر (اتصال کوتاه)میشوند
باتشکر از شما
۲
با تشکر از آقای حیدری عزیز.
لایک
سلام خسته نباشید
ایا راهی وجود نداره بالابر رو از راه دورکنترل کنیم منظورم اینه که ریموتی نیست ک جای کلید اهرمی استفاده بشه ؟اینجور هم راحت تره هم کارگر از خطرات سقوط مصالح محافظت میشه
۲
سلام. شما می تونید کلید اهرمی بالابر رو باز کنید و انتقال بدید به طبقه همکف تا کارگری که در پایین بالابر رو پر می کنه، بالابر رو کنترل کنه.
۲
مهندس منظور من ریموت کنترل بود
لایک
سلام. بله میشه. شما می تونید از برد ریموت بتا استفاده کنید. که تصویرش رو در پایین مشاهده می کنید.
برد ریموت بتا
فقط این ریموت ها یک مشکل دارند. و اون هم اینکه وقتی کارگرها دکمه های ریموت رو فشار میدن چون دستشون خاکی هستش بعد از دو سه روز دکمه های ریموت خراب میشه.
که می تونید از ریموت های زیر هم استفاده کنید، این ریموت ها تحملشون در جاهای کثیف بیشتره.
http://saba82.com/new/fa/panel/pic/aks_agahi/113054875-1822-1391-11-25-20121112146.jpg
۲
مهندس امکانش هست نقشه این مدار رو با ریموت بتا در سایت قرار بدید چون از بالابر همزمان هم برق واسه سیم پیچ کمکی میره هم موتور ولی ریموت فقط نقش یک کلید رو داره لطفا اگه میشه راهنمایی کنید,مرسی
۲
برد ریموت بتا حتماً باید در کنار ۲ عدد کنتاکتور نصب بشه. یک کنتاکتور برای کنترل جهت بالا و یک کنتاکتور برای کنترل جهت پایین. الان دارم از تبلتم پاسخ شما رو ارسال می کنم و امکان ترسیم نقشه رو ندارم. خودتون اگر مطلب آموزش نصب کنتاکتور رو در سایت آموزش برق مطالعه کنید متوجه میشید.
۲
با عرض سلام وادب علت یکطرفه شدن کلید بالابر چیست؟کلید زمان بالا رفتن بالابر کارمیکنداما زمان پایین آمدن کار نمیکند وتنها با صدای وزوز همراه است
۲
سلام وخداقوت خیلی ممنونم از این نقشه کلید که جامع و کامل بود فقط هنوز دنبال مطالب کامل در مورد موتورهای تک فاز میگردم با نقشه کامل
۲
سلام.مرسی. در انتهای مطلب بالا در قسمت پیوست لینک سایت فنی و حرفه ای رو گذاشتیم که می تونیم توضیحات کامل در مورد موتورهای تکفاز رو از اون سایت دانلود کنید.
۴
سلام وقت بخیر خسته نباشیممنون از زحتماتت
کتاب برق صنعتی آقا شعبانی تبار از کجا تهیه کنم
۳
اگر تویه کتاب فروشی ها پیدا نکردید. می تونید یک سرچ تو گوگل بزنید وبصورت اینترنتی سفارش بدید.
۲
ممنونم مهندس لطف کردید.
۲
? ? ?
لایک
سلام خسته نباشید.
خواستم بدونم برای موتور تک فاز دوخازنه،چرا تو نقشتون هیچ علامتی یا نشانی از خازن نیست.اگه میشه نقشه رو با وجود خازن توضیح دهید.خیلی ممنونم
۲
سلام آقا رسول. در انتهای آموزش (قسمت پیوست) لینک کتابی رو قرار دادم . دانلود و مطالعه کنید. همه رو با نقشه توضیح داده.
۲
با عرض سلام و خسته نباشید
سوالی از خدمتتان داشتم که آیا همه الکتروموتور های تکفاز سیم پیچ کمکی دارند؟
و اینکه آیا با کلید بالابر میتوان جهت حرکت هر الکتروموتور تکفاز رو تغییر داد و اگر نه با چه روشی میتوان جهت حرکت را عوض کرد؟
۲
سلام. هر الکتروموتور تکفازی که دیدم سیم پیچ کمکی داشته. دوستان اگر کسی بدون سیم پیچ کمکی دیده یک توضیحی بده.
۲- بله میشه.
۲