در این مطلب قصد داریم نقشه مدار مهتابی را به صورت تصویری شرح دهیم و روش سیمکشی با استفاده از ترانس های قدیمی و ترانس های جدید را آموزش دهیم. آنگاه در ادامه از فواید جایگزین کردن بالاست های الکترونیکی به جای بالاست های مغناطیسی بگوییم.
نقشه مدار مهتابی با بالاست مغناطیسی:
چک مغناطیسی، استارتر، بالاست القایی، بالاست مغناطیسی، ترانس مهتابی، اینها همه نامهایی است که در بازار برای بالاست های مغناطیسی استفاده می شود. در تصویر زیر یک نمونه بالاست مغناطیسی را مشاهده می کنید.
بالاست مغناطیسی
در کلیه مهتابی های قدیمی تک لامپ و دو لامپ از بالاست های مغناطیسی استفاده میشد که مدار سیمکشی آن به صورت زیر است.
روش سیمکشی و نصب مهتابی با بالاست مغناطیسی
در تصویر بالا مشاهده می کنید که سیم فاز وارد یکی از پایه های بالاست شده ( فرقی نمی کند، کدام پایه ) و از پایه دیگرِ خارج می شود و به یکی از پایه های مهتابی وصل می شود. و در ادامه پایه مقابل پایه قبلی به سیم نول و دو تا از پایه های باقی مانده به استارت وصل می شود. استارت یک قطعه الکترونیکی کوچک است که دو پایه دارد و تصویر آن را در شکل پایین می بینید.
استارت مهتابی
اتصال به پایه های سوزنی مهتابی از طریق پایه های مهتابی صورت می گیرد. یک نمونه از این پایه ها را در پایین مشاهده می کنید.
پایه مهتابی
این پایه ها دو ترمینال برای ورود سیم دارند. پس سیمی که از بالاست مغناطیسی آمده، باید به یکی از این ترمینال ها وصل شود.
آنگاه سیم نول را به یکی از پایه های مقابل وصل کنید و از دو پایه استارت به دو پایه باقی مانده وصل کنید.
برای مهتابی های دارای دو لامپ، همین نقشه دو بار تکرار می شود. یعنی در مهتابی های دو لامپ ما دو عدد بالاست مغناطیسی، دو عدد استارت و دو عدد لامپ مهتابی داریم. البته می توان با افزایش توان بالاست مغناطیسی، از یک بالاست همزمان برای دو لامپ هم استفاده کرد. که نقشه آن را در پایین برای شما ترسیم میکنم.
۲ مهتابی با یک ترانس مغناطیسی
این مهتابی ها، یا در واقع این بالاست ها مشکلات خاصی را به همراه دارند. از جمله اینکه:
- گرمای بسیار زیادی تولید می کنند، پس می توان گفت که پرت انرژی زیادی دارند.
- روشن شدن مهتابی همراه با دو سه ثانیه تاخیر اتفاق می افتد، و مهتابی قبل از روشن شدن چند بار چشمک می زند تا کاملاً روشن شود.
- این بالاست ها در هنگام کار دارای یک سروصدای ویز ویز هستند که شاید این صدا برای خیلی ها قابل تحمل نباشد.
- طول عمر لامپ مهتابی در این مدل کمتر است.
- استفاده از این بالاست ها سبب می شود که لامپ مهتابی در هر ثانیه ۱۰۰ بار خاموش و روشن شود، شاید چشم ما قادر به مشاهده آن نباشد. ولی این قضیه باعث خستگی چشم می شود.
- نیاز به وجود عنصری به نام استارت است.
- وزن این بالاست ها بیش از پنج برابر بالاست های الکترونیکی است.
روش سیمکشی و نصب مهتابی با بالاست الکترونیکی
بالاست های جدیدتر که به بالاست های الکترونیکی معروف هستند برعکس بالاست های قبلی، شش ترمینال دارد. که سیم فاز و نول وارد دو تا از ترمینال های آن شده و از چهار ترمینال بعدی، مطابق شکل زیر به مهتابی وصل می شود.
در نقشه بالا مشاهده می کنید که فاز و نول به صورت مستقیم وارد بالاست الکترونیکی شده و از بالاست چهار رشته سیم به لامپ مهتابی وصل شده است. در این بالاست ها نیازی به استارت نیست، پس استارت هم از مدار حذف شده است.
فواید بالاست های الکترونیکی نسبت به بالاست های مغناطیسی در این است که:
- حذف استارت از مدار مهتابی
- کاهش مصرف برق به میزان ۴۰ درصد
- حذف چشمک زدن لامپ مهتابی در زمان روشن شدن و پس از آن
- خلاصی از سر و صدای ویز ویز در مهتابی
- تولید گرمای بسیار پایین
- افزایش چشمگیر طول عمر لامپ مهتابی
- جلوگیری از سیاه شدن دو سر مهتابی
بالاست های الکترونیکی در نوع ۲ لامپ و ۳ لامپ هم موجودند. نقشه سیم کشی یک بالاست با ۲ لامپ را در پایین مشاهده می کنید. همانطور که می بینید این بالاست دارای ۱۰ ترمینال است. ۲ از ترمینال ها به فاز و نول متصل می شود و ۸ تای بعدی به لامپ ها.
نقشه سیمکشی بالاست مغناطیسی مهتابی
در مهتابی های فلورسنت یوشکل هم از بالاست الکترونیکی استفاده می شود ولی ظاهر این بالاست به گونه دیگری طراحی شده و در آنجا بالاست خود دارای پایه هایی است که مهتابی داخل آن قرار می گیرد. همیشه در زمان خرید، این مهتابی های یوشکل به صورت مونتاژ شده تحویل مشتری می گردد و شما فقط باید به دو سیم خارج شده از آن، فاز و نول وصل کنید (البته نول را مستقیم و فاز را از طریق کلید برق). طبق این نکته شما می توانید از بالاست های بالا بجای بالاست مهتابی های یوشکل هم استفاده کنید. فیلم روش سیمکشی و نصب مهتابی را در قسمت بالا هم می توانید مشاهده کنید. در این فیلم ما در مورد روش نصب و تعمیر مهتابی های LED هم صحبت کردهایم.
مهتابی فلورسنت یو شکل
سلام من یک عدد مهتابی ۱۸ وات دارم اونو با یه ترانس الکترونیکی ۳۶ وات روشن کردم بعد از یک روز ترانس سوخت دلیلش بالا بودن وات ترانس؟
۲
سلام.خیر ترانس خودش مشکل داشته.
۱۳
دوباره سلام نمیشه از همین لامپها رو به پایه وصل کرد مثل چراغ مطالعه؟خیلی ممنون میشم راهنماییم کنید همه جا رو تو اینترنت زیر رو کردم ولی نتیجه نداد
۶
سلام به من گفتن لامپ مهتابی استارتی برای گل و گیاه خوبه نصبشون با این ترانس مغناطیسی روی دیوار سخته؟
۱۰
سلام نصبشون خیلی راحته. کل هزینه اش هم با لامپش حدود ۶۰ هزارتومنه.
یه سوال
برای چه گیاهانی راهنماییتون کردن من خودم قصدم استفاده برای گیاه هست اما مطمئن نیستم جواب بده بازار ال ای دی ها هم خیلی گیج کننده هست برای گیاه
۱۳
سلام میشه ترانس مهتابی رو تعمیر کرد
۱۲
سلام خسته نباشید،مهتابی نوریس مدل۴×۳۶ازهرطرف یدونه سیم آبی ویدونه قرمز دارد برای تک پل دوتا آبی ودوتا قرمز پایه مهتابی را به فاز ونول باید وصل کنیم چ رنگی فازه
۱۰
ترانس مدل VOSSLOH SCHWABW هم تعمیر میشه
۷
سلام دوست عزیز.این ترانس ها قیمتی نداره که بخواهید تعمیرشون کنید. ولی هر ترانسی تعمیر میشه.
۶
میشه با یه ترانس قدرت بالا ۵ عدد مهتابی رو ب هم وصل کرد و روشن کرد؟؟؟
ینی ۵ تا لامپمهتابی با یه ترانس روشن شه؟؟؟؟
ممنون میشم زودتر جواب بدید برا هییت مذهبیه
۱۱
سلام. ترانس های مهتابی حداکثر برای ۲ تا لامپ جواب میده. یعنی اگر لامپ هاتون ۲۰ وات باشه یک ترانس ۴۰ وات می تونید نصب کنید.
۵
سلام خسته نباشید میخواستم بدونم میشه با یک ترانس مغناطیسی دوتا مهتابی ۲۰ وات را روشن کرد؟
۹
سلام. اگر ترانس شما ۴۰ وات باشه، بله میشه این کار رو انجام داد.
۴
ممنون که ار کار و کارگر حمایت میکنین
ما هم برای عمه مون ۴ سال رفتیم شاگردی و برق ساختمان یادگرفتیم با روزی ۵۰۰ تومان
۶
سلام استاد
بیزحمت بفرمایید که با کلید دو پل چطوری میشه مهتابی رو روشن کرد؟
۶
سلام. لطفا مقاله نقشه کلید دو پل رو مطالعه بفرمایید.
۵
سلام، چگونه میشود ترانس الکترونیکی را تست کرد و از سلامت آن مطمئن بشیم، روشی برای تست بدون استفاده از لامپ یا سیم کشی مدار، تست سریع ، ممنون
۴
سلام قربان ببخشیدبرقی نیستم امیدوارم بازبان الکنم بتوانم مشکلم راتوضیح دهم . چندتاازاین مهتابی های جدیدبدون استارت دارم دوطرف داردکه درهرطرف یک مهتابی بصورت u بلندوصل می شودالبته انتهای u بسته است وچهارمیله ازآن بیرون زده که این میله هامستقیماداخل چیزی به شکل بالاست الکترونیکی می شوند . مدتی است که درچندتاازآنها مهتابی u شکل یک طرف روشن نمی شود عیب ازمهتابی نیست چون وقتی جای هردوراعوض می کنم متوجه می شوم که مهتابی سالم است استارتی هم نیست که ببینم سالمه یانه به نظرشماعیب ازکجامی تونه باشه . ممنون
۵
سلام. یک برد الکترونیکی داخل اون مهتابی ها هست به اسم بالاست الکترونیکی. که برای مهتابی های شما اون قسمت آسیب دیده، قیمتشون ۸ هزار تومنه بگیرید و تعویض کنید.
۶
سلام خسته نباشید..یخچالی هست با یک لامپ مهتابی،مطلقا روشن نمیشود.استارت و ترانس رو تعویض کردیم همه چی رو تست کردیم ولی متاسفانه روشن نمیشه.میخواستم ببینم عیب کار کجاست….با تشکر
۳
سلام. مرسی، شما خسته نباشید. سیم های ورودی به مهتابی رو چک کنید اصلاً برق داره یا نه؟
پایه های مهتابی هم باید چک بشه، بعضی وقتها درست اتصال پیدا نمی کنن.
۴
سلام دوست گرامی.دلیل خاموش وروشن شدن مهتابی چه چیزهایی میتونه باشه؟؟؟؟مهتابی منزل ما روشن میکنی خاموش وروشن میشه
۴
سلام. احتمال اول خرابی ترانس و بعد خرابی خود لامپ هستش.
۳
با سلام
دوتا مهتابی کوچک ۲۰ واتی دارم و یک ترانس مغناطیسی ۴۰ واتی ( برای مهتابی های بزرگ) . حالا مدارش را چگونه باید ببندم. دو مهتابی را سری کردم روشن نشد. موازی بستم یکی از آنها پر پر می کرد و روشن نشد.
ممنون راهنمایی کنید.
۵
سلام. در صفحه ۲۴۴ کتاب آموزش برق ساختمان این مدار رو توضیح دادیم.
۵
سلام…خیلی ممنون از راهنمایی و شکل دقیق مدارها.مدتی لامپ مهتابی مغازه ام خراب شده بود به هیچ صراطی مستقیم نبود و روشن نمیشد…کاش زودتر به این سایت سر میزدم .بازهم ممنون خدا خیرت بده استاد….
۶
سلام. خداروشکر که کارتون راه افتاد.
۲
آها ممنون از راهنمایی هاتون؛؛؛ اون وقت مدارش همون مثل مدار لامپ های مهتابی قدیمی هست ؟
۶
خواهش می کنم. بله همون مدار قبلیست.
۷
سلام استاد محترم نه منظورم اس ام دی وال ای دی نیست ؛؛ لامپ های فلورسنت t5 و t8 نسل جدید و لامپ های فلورسنت که خودش میده داخل یک قاب و مدارس تو خودشه
۶
سلام. بله لامپ های فلورسنت همشون با بالاست مغناطیسی راه می افته.
۵
سلام خدمت اساتید محترم؛؛ آیا لامپ های مهتابی t5 و t8 نسل جدید که با ترانس الکترونیکی راه می افتد و همچنین لامپ های مهتابی که خودش قاب داره و به صورت سقفی و توکار و دیواری هست رو میشه با همون ترانس های مغناطیسی و استارت مهتابی های قدیمی روشن کرد ؟
۷
سلام. اگر smd ها رو منظورتون هست. خیر نمیشه.
۶