تمام سفارشاتی که از امروز در سایت آموزش برق ثبت میکنید، روز 6 فروردین تحویل اداره پست خواهد شد. فروشگاه سایت
تمام سفارشاتی که از امروز در سایت آموزش برق ثبت میکنید، روز 6 فروردین تحویل اداره پست خواهد شد. فروشگاه سایت
0
0

آموزش کار با مولتی متر

27885 بازدید

با سلام. تعدادی از دوستان پیام داده بودند که در کتاب آموزش برق ساختمان و سیستم های اعلان حریق، جای آموزش کار با مولتی متر خالیست، بنابراین تصمیم گرفتیم که این مطلب را در سایت آموزش برق منتشر کنیم، در ضمن این مقاله آموزشی برای تمام دوستانی هم که عضو خبرنامه سایت هستند هم ارسال خواهد شد. اگر به برق ساختمان علاقه مند هستید، حتما عضو خبرنامه شوید تا از این به بعد اولین نفری باشید که آموزش ها را دریافت می کنید. لینک عضویت در خبرنامه

خب برویم سراغ این آموزش. قبل از شروع لازم است یادآوری کنم که محتوای این مقاله در فیلم پایین هم قابل مشاهده هست و اگر از آن دسته افرادی هستید که با فیلم بهتر یاد می‌گیرید، پس فیلم آموزش مولتی متر را حتماً مشاهده کنید. از آنجایی که این فیلم در یوتیوب آپلود شده، و یوتیوب دسترسی کاربران ایرانی را مسدود کرده، پس لازم است که از برنامه قندشکن استفاده کنید. در ضمن خوشحال می شویم عضو کانال یوتیوب ما شوید، ما هر هفته فیلم های جدیدی در کانال منتشر میکنیم. لینک ورود به کانال یوتیوب سایت آموزش برق

تعریف های خسته کننده و کتابی را هیچ وقت دوست ندارم. پس به زبان خودمانی می‌گویم:

مولتی متر همون دستگاهیه که باهاش، ولتاژ، آمپر، مقاومت و … رو اندازه گیری می کنن. والسلام

و البته کاربردهای دیگری مثل تست سلامت قطعات الکترونیکی یا تست برقراری اتصال و یا تست صحیح بودن عمل لحیم کاری، اندازه گیری دما و … را بررسی می‌کنند.
بعضی‌ها به این دستگاه ولت متر، بعضی‌ها اهم متر و بعضی‌ها آمپر متر هم می گویند. ولی از آنجایی که دستگاههای جدید پیشرفته‌تر شده‌اند و همه این قابلیت ها را با هم دارند، پس اسم مولتی متر برای این دستگاه صحیح تر است.

انواع مولتی متر از نظر ساختار

مولتی مترها در دو نوع آنالوگ (عقربه ای) و دیجیتال موجودند. که البته نوع آنالوگ آن در زمان دایناسورها و گذشته های دور استفاده میشد و ما هم در این آموزش در مورد مولتی مترهای آنالوگ صحبتی نخواهیم کرد.
مولتی مترهای دیجیتال خود به دو دسته معمولی و اتوماتیک تقسیم می شوند که مولتی مترهای اتوماتیک، قیمتی چند برابر مولتی مترهای معمولی دارند.
“مولتی مترهای دیجیتال اتوماتیک” امکان اندازه گیری موارد اضافه تری مثل، اندازه گیری جریان متناوب (AC)، تست فرکانس، اندازه گیری دما، تست خازن و… را دارند، در ضمن اُتو رنجAuto Range  هستند و نیازی به انتخاب رنج بصورت دستی ندارند. تصویر یک “مولتی متر دیجیتال اتوماتیک” را در پایین نشانتان می دهم. البته از آنجایی که قیمت این مولتی مترها بالاست، ما آموزشمان را بر مبنای مولتی مترهای ساده‌ی دستی پی میگیریم. ولی روش کلی کار با همه مولتی مترهای دیجیتال شبیه یکدیگر است.

مولتی متر اتوماتیک

آموزش کار با مولتی متر دیجیتال دستی:

از آنجایی که قیمت “مولتی متر دیجیتال دستی” پایین است (چیزی در حدود ۵۰۰ هزار تومان) و امکان تهیه آن برای بسیاری از دوستان امکان پذیر است، به آموزش کار با مولتی متر های دستی می پردازیم. در تصویر زیر یک مولتی متر دیجیتالی ساده (دستی) را مشاهده می کنید.

ابتدا به بررسی ترمینال های ورودی مولتی متر که محل اتصال پراب ها به مولتی متر هستند می پردازیم. معمولاً ۲ یا ۳ و گاهی ۴ ترمینال ورودی روی مولتی مترها قرار دارد. مثلاً در مولتی متر پایین ۳ ترمینال ورودی وجود دارد که با مقادیر VΩmA و COM و ۱۰A مشخص شده است.

آموزش کار با مولتی متر

  • یکی از ترمینال ها (پایین ترین ترمینال) که با علامت COM مشخص شده، به معنای پایه مشترک (منفی) است و در همه اندازه گیری ها باید پراب مشکی رنگ به این ترمینال متصل باشد.
  • ترمینال بعدی (ترمینال وسط) که با علامت VΩmA مشخص شده و وقتی می خواهید، ولتاژ، اهم (مقاومت) و جریان های کوچک در حد میلی آمپر را اندازه گیری کنید، باید پراب قرمز رنگ را به این ترمینال متصل کنید.
  • ترمینال سوم با علامت ۱۰A مشخص شده است. وقتی میخواهید جریان های نسبتاً بزرگی در حد ۵۰۰ میلی آمپر تا ۱۰ آمپر را اندازه گیری کنید، باید پراب قرمز رنگ را از ترمینال VΩmA جدا کنید و به ترمینال سوم یعنی ۱۰A وصل کنید. توجه داشته باشید که مولتی متر بالا فقط قابلیت اندازه گیری، جریان DC (مستقیم) را دارد و نمی تواند جریان های متناوب AC را اندازه گیری کند.
    حداکثر جریانی که مولتی متر بالا می تواند اندازه گیری کند، ۱۰ آمپر است و اگر جریانی بیشتر از دستگاه عبور کند، دستگاه خواهد سوخت.

 

قسمت های مختلف کلید سلکتوری:

اکنون به معرفی قسمت های مختلف کلید سلکتوری می پردازیم.
به ماس ماسکی که در وسط مولتی متر قرار گرفته و قابلیت چرخش دارد، کلید سلکتوری می گوییم. با چرخاندن این کلید سلکتوری می توانید انتخاب کنید که قصد اندازه گیری چه کمیتی را دارید. در تصویر زیر، رنج کمیت های مختلف مشخص شده است.

روش کار با ولت متر

البته اگر دستگاه شما با مولتی متر بالا فرق دارد، کافیست این علائم اختصاری را بدانید تا بتوانید با هر مولتی متری کار کنید.

علامت اختصاری ولتاژ ثابت متناوب

سوال: فرق ولتاژ ثابت و ولتاژ متغییر چیست؟ ولتاژی که باتری ها تولید می کنند ولتاژ ثابت و ولتاژ برق شهر که از پریزهای برق گرفته می شود، ولتاژ متناوب است.

روش اندازه گیری ولتاژ ثابت با ولت متر:

کلید سلکتوری روی مولتی متر را آنقدر بچرخانید که روی محدوده ولتاژ ثابت قرار گیرد. از آنجایی که قصد داریم تا ولتاژ یک باتری کوچک را اندازه گیری کنیم پس باید کلید سلکتوری روی مقدار ۲۰ قرار گیرد (البته می توانید کلید سلکتوری را روی ۲۰۰۰m هم قرار دهید.)

روش کار با ولت متر

همانطور که می بینید پراب قرمز رنگ به ترمینال VΩmA و پراب مشکی به ترمینال COM وصل شده. آنگاه در سمت دیگر پراب قرمز رنگ را به قطب مثبت باتری و پراب مشکی رنگ را به قطب منفی وصل کرده ایم و عدد ۱.۵ روی نمایشگر مولتی متر نشان داده شده است. اگر جای پراب قرمز و مشکی را در دو سر باتری جابجا وصل کنید، عدد ۱.۵- (منفی) نمایش داده می شود. که این علامت منفی نشان دهنده این است شما جای پراب مثبت و منفی را جابجا متصل کرده‌اید.

نکته: جهت اندازه گیری ولتاژ همیشه بایستی ولت متر را به صورت موازی در مدار قرار دهید. فرضاً اگر قصد دارید ولتاژ دو سر یک مقاومت الکترونیکی را اندازه گیری کنید، کافیست در حالتی که برق به آن مدار وصل است، پروب های ولت متر را روی ۲ پایه مقاومت الکترونیکی قرار دهید تا ولتاژ روی مقاومت به شما نشان داده شود.

توجه: حتماً زمانی که دارید ولتاژ یک عنصر الکترونیکی را روی یک مدار اندازه گیری می کنید، بایستی برق آن مدار وصل باشد.

روش اندازه گیری جریان با آمپر متر:

فرض کنید که در مدار زیر، قصد داریم که جریان عبوری از این ال ای دی های خطی را اندازه گیری کنیم. فرضاً در این مدار ۳ ال ای دی خطی تختِ یک متری قرار گرفته است.

روش سری کردن ال ای دی خطی تخت

کلید سلکتوری را آنقدر بچرخانید تا به محدوده جریان ثابت برسد. فرض می کنیم که نمی دانیم این مدار چه جریانی می کشد، پس کلید سلکتوری را روی بالاترین مقدار یعنی ۱۰ قرار می دهیم و پراب قرمز رنگ را به ترمینال ۱۰A متصل می کنیم در صورتی که اعداد نامفهومی (مثل ۱ یا ۰) در صفحه نمایش ظاهر شود، یعنی رنج جریان را بیش از حد بالا در نظر گرفته‌اید، آنگاه باید کلید سلکتوری را روی گزینه های دیگری مثل ۲۰۰m یا ۲۰m قرار دهید و پراب قرمز رنگ را هم جابجا کنید و به ترمینال ورودی VΩmA وصل کنید.
از آنجایی که آمپرمتر بصورت سری در مدار قرار می گیرد، پس سیم مثبت ورودی به مصرف کننده ها را قطع می کنیم و آمپرمتر را با ال ای دی ها سری می کنیم، مانند تصویر زیر:

روش کار با آمپرمتر

نکته: آمپر متر همیشه بصورت سری در مدار قرار می گیرد.

توجه: اگر اشتباهی کلید سلکتوری را روی جریان های پایین قرار دهید ولی جریان بالایی را اندازه گیری کنید، بایستی با مولتی متر خود خداحافظی کنید. من چندین مولتی متر دارم که به خاطر همین اشتباه کوچک آنها را دور انداخته ام و مجبور شده ام مولتی متری نو بخرم.

توجه : در صورتی که مولتی متر بصورت صحیح در مدار گیرد، ال ای دی های خطی در مدار بالا روشن می شوند. و مقدار جریان عبوری در صفحه نمایش نشان داده می شود.

توجه: مولتی متری که در تصویر بالا می بینید قابلیت اندازه گیری جریان برق شهری (AC) را ندارد. پیشنهاد می کنم اگر قصد اندازه گیری جریان AC دارید از کلمپ متر استفاده کنید، زیرا مولتی مترهای غیرکلمپی در برابر نوسان جریان بسیار زود می سوزند.

توجه: بیش از ۵ ثانیه از آمپرمتر این مولتی‌مترها استفاده نکنید، چرا که اگر مدت زمان زیادی جریان از این دستگاه عبور کند، دستگاه شما خراب می شود.

روش اندازه گیری مقاومت با اهم متر:

این بار قصد اندازه گیری مقدار یک مقاومت را داریم. پس پراب قرمز رنگ را از ترمینال قبلی خارج می کنیم و به ترمینال VΩmA متصل می کنیم. پراب مشکی رنگ هم طبق صحبت های قبلی همیشه باید به ترمینال COM متصل باشد. آنگاه کلید سلکتوری را آنقدر بچرخانید تا به محدوده اندازه گیری مقاومت برسد. از آنجایی که نمی دانیم اندازه این مقاومت چند اهم است، پس از بالاترین مقدار شروع می کنیم، در صورتی که اعداد نامفهومی در صفحه نمایش نشان داده شد، کلید سلکتوری را روی مقادیر کمتر قرار می دهیم.

سپس پراب های مشکی و قرمز رنگ را به دو سر مقاومت وصل کنید. مانند تصویر زیر

روش کار با اهم متر

ھنگام خواندن مقدار مقاومت به نكات زیر توجه كنید:
در مولتی متر ۳ حرف اختصاری وجود دارد که عبارتند از m , K , M
m معنای میلی است یعنی عدد نمایش داده شده باید در ۰/۰۰۱ ضرب شود.
K به معنای کیلو است یعنی عدد نمایش داده شده باید در ۱۰۰۰ ضرب شود.
M به معنای مگا است یعنی عدد نمایش داده شده باید در ۱۰۰۰۰۰۰ ضرب شود.

از آنجایی که در تصویر بالا، کلید سلکتوری روی مقدار ۲۰۰۰k قرار گرفته است و حرف اختصاری k، مخفف کیلو است، پس عدد نمایش داده شده (۳۹۰) را باید در ۱۰۰۰ ضرب کنیم. در این صورت مقدار ۳۹۰۰۰۰ بدست می آید. یعنی این مقاومت ۳۹۰ هزار اهم است.

 

نکته: مقاومت بصورت موازی در مدار قرار می گیرد و قبل از اندازه گیری مقاومت یک عنصر باید برق مدار را قطع کنید تا نتیجه بدست آمده صحیح باشد.

 

رنج بازر (بیزر):

از آنجایی که دانستن این بخش خیلی به درد یک برقکار می خورد، بد نیست که این مورد را هم یاد بگیرید. زیرا برای پیدا کردن سیم های تلفن و آیفون در برق ساختمان خیلی به کارتان می آید.
روی بیشتر مولتی مترها گزینه ای هست که علامت یک زنگ یا یک بلندگوی درج شده که در تصویر بالا آن را با محدوده رنج بازر مشخص کرده ایم.
فرض کنید که داخل یک لوله برق ۱۰ رشته سیم وجود دارد که همه آنها همرنگ هستند، و شما می خواهید از بین این ۱۰ رشته سیم، ۲ تا از آنها را مشخص کنید، کاری که می کنید این است که از یک سمت، سر آن دو سیم را لخت می کنید و به هم اتصال می دهید و از سمت دیگر مولتی متر را روی حالت تست بازر قرار می‌دهید و پراب ها را به صورت ۲ به ۲ و تصادفی روی تمام سیم ها تست می کنید. هر جا که مولتی متر به صدا درآمد، یعنی آن دو رشته سیم همان دو رشته سیمی هستند که از سمت دیگر به هم متصل شده اند.

 

آیا این مطلب را می پسندید؟
https://amoozesh-bargh.ir/?p=2691
اشتراک گذاری:
مهندس مرادی
مطالب بیشتر
برچسب ها:

نظرات

327 نظر در مورد آموزش کار با مولتی متر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. سلام آقای مرادی من یک مولتی متر dt۸۳۰d دارم و تو حراج ۱۰۰ تومن خریدمش شما گفته بودید که این مدل مولتی متر خوب نیست من برای اندازه گیری ولتاژ ۳ تا ۱۲ ولت میخوام به نظرتون برای کار من خوبه ؟

    بعد یک مشکل دیگه هم که دارم احساس میکنم مولتی مترم اشتباه نشون میده

    ۳

    1. سلام، اون مولتی مترها جنس بی کیفیت چینی هستند ولی اگر فقط برای اندازه گیری ولتاژ میخوایید، اون یک مورد رو به خوبی انجام میدن. ولی با اونها هیچ وقت جریان رو اندازه گیری نکنید چون زود خراب میشن.
      اگر میخوایید تست کنید که مولتی متر شما درست نشون میده یا نه، باید با یک مولتی متر دیگر اول مقداری رو اندازه گیری کنید بعد با مولتی متر خودتون اون رو اندازه گیری کنید. اگر اختلاف داشت یعنی مولتی متر شما مشکل داره.

      ۳

  2. سلام، عالی بود مهندس. ساده و کاربردی توضیح دادید. ممنون. ایکاش توضیحاتی در مورد تست خازن ها و کلا نکات کاربردی درخصوص تست اجزای بوردهای الکترونیکی با استفاده از مولتی متر می‌دادید یا اگر منبعی در این مورد می‌شناسید معرفی کنید. باز هم تشکر بابت آموزش عالی و کاربردی تون.

    ۴

  3. با سلام ممنون خیلی مفید بود و مولتی متر من دقیقا شبیه به همین مولتی متر هست واقعا برای من کارای داشت و مطالب مفیدی داشت سپاس

    ۱۵

  4. درود جناب مهندس.واقعا عالی توضیح دادید
    آقای مهندس یه راهنمایی ازتون میخوام.من توی خونه وسایل الکتریکی تعمیر میکنم گاه گداری.میخوام ببینم توی کلمپی یا این مدل چی بهم معرفی میکنید سفارش بدم که نه زیادگرون باشه و اینکه اگر بشه دما رو هم بشه اندازه گرفت.سپاس از شما

    ۱۴

  5. با عرض سلام وخسته نباشید ببخشید یک سوال داشتم
    همسرمن برق کشی ساختمان انجام میده برای کارش بهتر هسته اهم متر بگیرم واسش یا مولتی متر

    ۱۶

    1. سلام خانم شجاعی، متشکرم از شما.
      پیشنهاد من برای همسرتون کلمپ متر هست. چون اندازه گیری جریان با کلمپ متر راحتر از مولتی متر هست. ولی اگر نمی خوایید اونقدر هزینه کنید، مولتی متر اتورنج ۳۶کا هم دستگاه خوبیه. همه اینها رو میتونید از قسمت فروشگاه سایت تهیه کنید.

      ۲۱

  6. سلام مهندس عزیز‌خسته نباشی
    من یک مولتی متر در تصاویر بالا دارم
    چند سال باهاش کار نکردم آمدم تستش‌کنم
    صفحه نمایش بی دلیل عداد بالای نشون میده و همینطور ادامه پیدا میکنه علت چیست آیا تعمیر هم میشه یا خیر ؟
    ممنون .

    ۲۳

    1. سلام، متشکرم، باتری دستگاه سالم هست؟ شاید این چند سالی که کار نکرده باتریش خالی شده.
      اگر از اون مدل زرده باشه که تصویرش در قسمت بالا اومده، اونها قابل تعمیر نیست.

      ۲۰

    1. سلام پیمان جان، برای تهیه مولتی مترها هم می تونید از سایت ما از قسمت فروشگاه سایت اقدام به خرید کنید، هم می تونید با خانم داوودی تماس بگیرید تا ثبت سفارش رو براتون انجام بدن. ۰۹۱۹۴۰۵۳۸۵۳

      ۱۹

  7. سلام خسته نباشید ممنون از سایت خیلی خوب وعالیتون خسته نباشد من میخاستم بدونم اگر همین مدلی که بالا عکس هست باطریش تموم بشه میتونم از ترانس ۹ولت استفاده کنم برای تغذیه واگر استفاده کنم چی میشه

    ۲۰

    1. سلام، همین مارک هولدپیک که دارم تویه این فیلم ها ازش استفاده میکنم، مارک خوبی هست. می تونید از سایت ما هم خرید کنید. ۳ تا ۵ روزه هم به دستتون میرسه.

      ۲۱

        1. سلام، شرمنده با این مولتی متری که می فرمایید کار نکرده ام، دوستان دیگه اگر کسی تجربه استفاده داره پاسخ بده.

          ۲۱

  8. سلام
    خیلی ممنون از فیلم آموزشی که قرار داید. من یک سوالی داشتم. برای تست رسانا بودن یک سطح، از تست پیوستگی باید استفاده کنم یا مقاومت؟ در واقع میخواستم میزان آنتی استاتیک بودن سطح پلاستیک رو اندازه بگیرم که و اندازه بگیرم که بعد از اعمال یک پوشش خاص روی اون سطح، ببینم میزان رسانابودن سطح چه تغییری میکنه و آیا خاصیت آنتی استایتک بودنش کم میشه یا نه. میخواستم ببینم میتونم با این مولتی متر این تست رو انجام بدم؟ اگر بله… با کدوم گزینه باید انجامش بدم؟ مثل مقاومت باید باهاش برخورد کرد؟

    ۲۰

    1. سلام. برای تست مقاومتهای گیگااهم و مگااهم از میگر (مگر)(Megger) استفاده میشه و مولتی متر معمولا” مقاومتهای گیگا و مگااهم رو نمیتونه نمایش بده چون قدرت تزریق جریان لازم برای این تست رو نداره.
      اگر مقاومت اون سطح بسیار پایین هم باشه در این صورت باز هم ممکنه مولتی متر نتونه اندازه بگیره بدلیل اینکه نیاز به تزریق جریان بالا وجود داشته باشه. در این موارد از دستگاه تست مقاومت کنتاکت استفاده میشه.
      برای اینکه این مورد رو تست کنند باید از رنج مقاومتی مولتی متر استفاده کنند.

      ۲۰

      1. سلام. خیلی ممنونم بابت راهنمایی. پس، برای پلاستیک که مقاوت بالایی در برابر عبور جریان داره، مثلا ۱۰ به توان ۱۵، از مگر باید استفاده کنم.

        ۱۸

    1. سلام جناب احمدی، خداروشکر که از کتاب ها راضی بودید. اون مولتی مترها ضعیف و با دقت پایین هستند و واسه کارهای خانگی که ماهی یکبار ازشون استفاده کنید خوبه، ولی برای کارهای حرفه ای تر به درد نمیخوره.

      ۲۲

1 7 8 9
شروع گفتگو در واتساپ
1
آیا نیاز به کمک دارید؟ چت واتساپ
خانم داوودی آنلاین است.
سلام. داوودی هستم، مدیر فروش
هر سوالی که در مورد نحوه خرید کتاب ها و دوره های آموزشی دارید، بنده درخدمتم.
شماره واتساپ: 09194053853