نوروز 1403 برهمگان مبارک. کد تخفیف عیدانه ویژه کتاب ها (sgr-28) - کد تخفیف ویژه دوره‌های آموزشی (hty458) فروشگاه سایت
نوروز 1403 برهمگان مبارک. کد تخفیف عیدانه ویژه کتاب ها (sgr-28) - کد تخفیف ویژه دوره‌های آموزشی (hty458) فروشگاه سایت
0
0

فیوز برق

9993 بازدید

فیوز برق یکی از مهمترین قسمت ها در هر مدار الکتریکی محسوب می شود. به منظور حفاظت تاسیسات روشنایی، برق صنعتی، سیم و کابل و ماشین آلات در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه از فیوز و کلیدهای اتوماتیک استفاده می گردد. البته به دلایل زیر نمی توان فقط از فیوز در مدارها استفاده کرد:

  1. فیوزها همیشه نمی­توانند حفاظت را کامل و بدون خطا انجام دهند.
  2. در شبکه سه فاز در زمان ازدیاد جریان اغلب قطع سه فاز بطور همزمان ضروری است.
  3. در بعضی از شبکه‌­های توزیع لازم است به محض برگشت جریان/ولتاژ یا افت بیش از ولتاژ نامی، مدار بصورت خودکار قطع گردد.
  4. در بعضی موارد ورود اتوماتیک یا دستی ژنراتور اضطراری یا ترانسفورماتور در شبکه توزیع جهت تداوم کار شبکه یا انجام تعمیرات دوره ای شبکه اجتناب ناپذیر می­باشد.

فیوز

انواع فیوز برق :

حال به بررسی انواع فیوز برق و کاربرد آن­ها می­‌پردازیم.

  • فیوز فشنگی

فیوز فشنگی از دو قسمت پایه و کلاهک تشکیل شده است. در فیوز فشنگی برای هدایت و حفاظت جریان از فشنگ مخصوص استفاده می شود. داخل این فشنگ یک سیم حرارتی وجود دارد که در هنگام عبور جریان زیاد و یا اتصال کوتاه این سیم ذوب می شود و مدار را قطع می­­کند. ته فیوز فشنگی یک پولک با رنگ­های مخصوص وجود دارد که بیانگر جریان مجاز آن فیوز می باشد. این پولک به سیم حرارتی متصل می­باشد که در هنگام ذوب شدن سیم حرارتی پولک رنگی متصل به آن از جای خودش خارج می­شود که این امر نشانگر سوختن و معیوب بودن فیوز می­‌باشد.

فیوز فشنگی

بنابراین به منظور وصل مجدد، باید یک عدد فیوز جدید جایگزین فیوز سوخته شود. از آنجاییکه برای تعویض این فیوزها نیاز به داشتن دانش بوده و در صورت قطع برق امکان آن برای کاربران میسر نبوده است تصمیم گرفته شد که به جای این فیوزها از فیوزهای مینیاتوری و خانواده آن استفاده گردد.

باید توجه داشت امروزه از فیوزهای فشنگی فقط در تابلوهای آسانسوری استفاده می­‌شود تا در صورت قطع شدن فیوز و ازکار افتادن آسانسور، دلیل قطع فیوز بررسی گردد.

  • کلید اتوماتیک یا کمپکت یا کامپکت (MCCB)

کلید اتوماتیک یا کلید کمپکت، نوعی سوئیچ حفاظتی است که جهت حفاظت سیستم و تجهیزات استفاده می گردد.

تفاوت فیوز مینیاتوری و کلید اتوماتیک:

با توجه به اینکه فیوزهای مینیاتوری نیز اینکار را انجام می­‌دهند، شاید این سوال مطرح شود، که چرا و چه زمانی باید از کلیدهای اتوماتیک استفاده نمود؟

در زیر به مقایسه فیوز مینیاتوری و کلید اتوماتیک می­‌پردازیم:

رنج جریانی

رنج رایج برای کلیدهای مینیاتوری بین ۰٫۵ تا ۶۳ آمپر است، در حالی که رنج جریانی کلیدهای اتوماتیک از ۲۵ آمپر شروع شده و معمولا تا ۱۶۰۰ آمپر نیز تولید می­گردد.

کلیدهای اتوماتیک معمولا دارای یک عقربه تنظیم در زیر کلید هستند که امکان تنظیم میزان دقیق جریان عملکرد کلید را برای هر دو حفاظت حرارتی و مغناطیسی مهیا می­سازد. این در حالیست که کلیدهای مینیاتوری دارای رنجی ثابت هستند.

قدرت قطع در فیوز

طبق تعریف، قدرت قطع کلیدهای حفاظتی، ماکزیمم جریان موثری است که آن کلید قادر به قطع آن است. بنابراین چنانچه کلیدی از قدرت قطع پائین تری نسبت به ماکزیمم جریان اتصال کوتاه شبکه برخوردار باشد در عمل قادر به قطع جریان اتصال کوتاه نبوده و خود نیز دچار آسیب می گردد.

کلیدهای مینیاتوری با قدرت قطع بالای ۱۵کیلو آمپر به ندرت ساخته می‌شوند. این در حالی است که قدرت قطع کلیدهای اتوماتیک معمولا بالای ۲۵ کیلو آمپر است و برای بعضی رنج ها تا ۷۰ الی ۱۰۰ کیلو آمپر نیز می‌رسد. از این سو محدودیت قدرت قطع در کلیدهای مینیاتوری استفاده از آن­ها را برای بارهایی که نیاز به قدرت قطع بالا دارند (بارهای غیر اهمی مانند موتورها) محدود خواهد کرد.

نوع حفاظت در فیوز

همانطور که می‌دانید کلیدهای مینیاتوری تنها دارای یک نوع حفاظت (حفاظت مغناطیسی) برای بار هستند. لذا تنها در صورت بروز اتصال کوتاه، مدار را قطع خواهند کرد. در سوی دیگر کلیدهای اتوماتیک می­توانند هر دو نوع حفاظت الکتریکی و حرارتی را برای بار ایجاد کنند. این قابلیت سبب خواهد شد که استفاده از کلیدهای میناتوری برای بارهای موتوری به شدت محدود شود و تنها برای بارهای بسیار کوچک قابل استفاده باشد.

پینوشت:

برای فیوزهای مینیاتوری نیز حفاظت حرارتی وجود دارد، منتها به علت غیر قابل تنظیم بودن و عملکرد آنها در یک بازه و آن هم غیر دقیق، قابل اعتماد برای بارهای حساس نمی باشد.

تجهیزات جانبی

وسعت تجهیزات جانبی برای یک کلید اتوماتیک (مانند کنتاکت کمکی و کنتاکت خطا، شافت واسط کلید گردان و …) به مراتب از یک کلید مینیاتوری بیشتر است. این خصوصیت این قابلیت را به کلید می‌دهد که رنج وسیعی از حفاظت‌ها و نظارت‌ها را برای بار فراهم کند. گرچه کلیدهای میناتوری هم دارای تعداد محدودی از تجهیزات جانبی هستند اما تهیه آن­ها تا به مراتب مشکل‌تر است و با توجه به قیمت بالای آن­ها مقرون به صرفه نخواهد بود.

عملکرد در صورت بروز خطا

یکی از قابلیت‌های مهم کلیدهای اتوماتیک سه حالته بودن سوئیچ آنهاست, به این صورت که در صورت بروز خطا در یک کلید اتوماتیک کلید به جای قرار گرفتن در حالت قطع در حالت خطا قرار خواهد گرفت و این خصوصیت امکان مشاهده بروز قطعی مدار و بازشناختن علت آن (قطع دستی یا بروز خطا) را به ما خواهد داد. این درحالیست که کلیدهای میناتوری تنها دارای دو حالت عملکرد باز و بسته هستند.

قابلیت کنترل خودکار یا از راه دور

با استفاده از اضافه کردن یک مکانیزم موتوری به کلید اتوماتیک می‌توان این قابلیت را برای آن به وجود آورد که از راه دور یا به وسیله یک سامانه الکتریکی باز یا بسته شود. گرچه بهای بالای آن استفاده از آن را به شدت محدود کرده اما کلیدهای میناتوری به هیچ عنوان دارای چنین قابلیتی نیستند و برای قطع و وصل از راه دور باید از کنتاکتور در مدار آنها استفاده کرد.

استاندارد

استاندارد ۱۱۰ که معمولا از سوی طراحان به عنوان منبع مورد استفاده قرار می‌گیرد صریحا به این نکته اشاره کرده است که در یک تابلوی برق، خروجی‌هایی که خود به یک تابلوی توزیع کننده کوچکتر متصل می‌شوند باید با کلید اتوماتیک حفاظت گردند. البته باید توجه داشت که استفاده از کلید مینیاتوری به عنوان حفاظت ورودی تابلوهای کوچک مجاز است.

  • کلید هوایی (ACB)

این کلیدها از انواع دیگری از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند که در آمپراژ بالا مورد استفاده قرار می­‌گیرند. حد بالای جریان این کلیدها تا ۶۳۰۰ آمپر می باشد. مورد مصرف این کلیدها عمدتأ در ورودی تابلوها می­باشد که هم جریان بالایی دارد و هم تشخیص تقدم قطع (Selectivity) کامل بین کلیدهای ورودی و کلیدهای خروجی که معمولا از نوع کلید اتوماتیک (کمپکت) می باشند، ضروری است.

Selectivity، تقدم قطع در خروجی ها نسبت به ورودی هاست. به این معنی که اگر خطایی در یک فیلد خروجی رخ داد، ابتدا کلید خروجی قطع شود و تنها در صورت تداوم خطا روی مدار و عمل نکردن کلید خروجی، کلید ورودی با تاخیر کل تابلو را بی برق می کند. اهمیت این موضوع در این است که در صورت وقوع خطا در یکی از خروجی­ها کل تابلو بی برق نشود.

در انتهای این آموزش پیشنهاد می کنیم که مطلب جعبه فیوز را در سایت مطالعه کنید تا با فیوزهای پر استفاده در سیمکشی ساختمان آشنا شوید و نحوه اتصال آنها را در مدارات برق ساختمان بیاموزید.

نکته پایانی:

معمولأ در کاتالوگ کلیدهای فشار ضعیف دو مشخصه فنی به نامهای Icu و Ics مشخص شده اند.

Icu : جریان اتصال کوتاهی که کلید تنها یکبار بدون آسیب قادر به قطع آن می باشد و برای دفعات بعدی نیاز به تعمیر و سرویس و یا تعویض دارد.

Ics : جریان اتصال کوتاهی که کلید به دفعات قادر به قطع آن بدون آسیب می باشد.

آیا این مطلب را می پسندید؟
https://amoozesh-bargh.ir/?p=3507
اشتراک گذاری:
مهندس حسین مهربانی
مطالب بیشتر
برچسب ها:

نظرات

127 نظر در مورد فیوز برق

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. یه مطب دندانپزشکی هست که کلید کنتور آن ۳۲امپر هست به محض روشن شدن یونیت دندانپزشکی کلید کنتور قطع میشه (احتیاج هست کلید ۴۵آمپر بزاریم؟)چرا؟کلید کنتور چه تیپی باید باشه(ABCDKZ)?

    ۶

    1. سلام. برقکار اجازه دستکاری کلید مینیاتوری کنتور رو نداره، باید تماس بگیرید با ۱۲۱ تا خود بچه های اداره برق بیان و تعویضش کنن. در ضمن من فکر میکنم فیوز کنتور خراب شده باشه و الا دستگاه دندانپزشکی ۳۲ آمپر رو مصرف نمیکنه.

      ۳

    1. سلام. این روزها همونطور که می بینید اداره برق همیشه اعلام میکنه که در اوج مصرف هر ساله هستیم، چون همه کولرگازی ها و کولر آبی ها روشن شده. این افت ولتاژ شما هم به این خاطر هست.

      ۷

  2. سلام.مهندس عزیز وقتی بار برق در خانه به ویژه شب زیاد میشه برق نوسان داره و بدون اینکه هیچ فیوزی اعم از مینیاتوری تا فشنگی بپره ، برق قطع میشه .آیا توان کنتور قابلیت ساپورت برق رو نداره یا؟…

    ۸

  3. سلام ما فیوزمون هی میپرید تست کردیم از وسیله های برقی نبود ما فکر میکردیم شاید کولر میزنیم نمیکشه بعد جای فیوز و رو با یه فیوز دیگه عوض کردیم دیدیم بازم میپره که احتمال دادیم فیوز خرابه. سوال اصلیم اینه ایا استفاده از فیوز خراب مشکل سازه؟؟ هیچ وسیله برقی مهم هم به اون فیوز خراب وصل نیست

    ۳

  4. سلام.در یک منزل مسکونی تک واحدی با کنتور ۲۵ امپر.فاصله کنتور تا تابلو فرعی ۱۰۰متر و کابل مورد استفاده ۴ می باشد.ولی هنگام استفاده از کولر گازی و یا همزمانی چند وسیله برقی فیوز اصلی قطع میکنه.به نظر شما باید سطح مقطع کابل عوض کرد یا امپر کنتور افزایش داد؟
    باتشکر از پاسخگویی شما

    ۸

    1. سلام. بله سطح مقطع کابل شما باید افزایش پیدا کنه. پیشنهاد میکنم اگر امکان داره برق کولرگازی رو مستقیم از کنتور با کابل نمره ۴ بگیرید. و کابلی هم که الان هست برای مصرف بقیه وسایل برقی کفایت میکنه.

      ۹

  5. سلام. کولر اسپیلت گری سی هزار دارم.که دوتا موتور سوزونده. این دوبار سیم که روی سر موتور به موتور وصل میشه بدلیل نوسانات برق میسوزه و باعث سوختن پایه های فیش و سوختن موتور از داخل میشه.سوالم اینه من چکارباید بکنم که موقع گرم شدن و سوختن سیم، برق کولر قطع بشه. چی بذارم سر راهش. ضمنا خونم نوسان گیر و محافظ هم دارهه.

    ۶

    1. سلام. در اون قسمتی که می فرمایید سیم به پایه های فیش متصل میشه به احتمال زیاد اتصالات شما سست هست که این اتصالات سست باعث گرم شدن و سوختن سیم ها میشه. پیشنهاد میکنم این بار اتصالاتتون رو کاملاً سفت و محکم و با استفاده از لحیم انجام بدید. یک کلید مینیاتوری ۱۶ آمپر هم برای کولر نصب کنید.

      ۶

  6. فاصله کنتور تا ساختمان ۱۵۰ متر است و یک فیوز ۱۶ در ورودی ساختمان نصب کردم ولی هنگام اتصالی فیوز ساختمان نمیپرد و فیوز کنتور میپرد در ضمن فیوز کنتور ۲۵ است لطفا راهنمایی کنید

    ۷

  7. سلام خسته نباشید
    الان ۲روز میشه فیوز کنتور ما خود بخ خود میپره ولی همه جارو دیدیم لازم برقی هیجا اتصالی نداره بعد فیوز بعضی وقتها به صدا میفته و داغ میکنه بعدتمامی وسایل ما محافظ داره و وقتی ک فیوز میخوام بدم بالا اهرم را تا اخر میارم بالا باز خاموش میشه یعنی باید تا اخر ندم بالا ک وصل بشه شما بگید فیوز خرابه یعنی

    ۷

    1. سلام. مرسی. بله احتمال اول اینه که فیوز خراب شده باشه. احتمال دوم هم اینه که مصرفتون خیلی زیاد شده و اون فیوز اضافه بار رو قطع میکنه.

      ۵

    1. سلام. بستگی به شدت جریان اتصال کوتاه داره. مثلاً یک کلید مینیاتوری نوع C باید شدت جریان اتصال کوتاه بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی کلید میناتوری باشه تا قطع کنه.

      ۲

  8. سلام ما یه کولرگازی ۳۰۰۰۰ هزار گرفتیم. امپراژ کنتورمون ۳۲ و تک فاز هست. ایا این ظرفیت برای کولرگازی و وسایل خونه و روشنایی کافیه؟ یا باید کنتور ۳ فاز خریدکنیم؟

    ۴

    1. سلام،بله جوابگو هست، البته به شرطی که وقتی کولر گازی روشنه وسایل برقی پر مصرف رو همزمان روشن نکنید.

      ۲

  9. ضمن سلام وخسته نباشید برق خونمون ۳فازه چه نوع فیوزی روی تابلو کنتور برای کولر گازی دوتیکه نصب کنیم. (فشنگی یا مینیاتوری وچند آمپر باشه )ممنون از جوابتون

    ۱۱

  10. با عرض سلام اقای مهندس خسته نباشید ایا فرق کلید یا محافظ جانهای RCD & RCCB & RCBO چیست و بهتره از کدام یکی انتخاب کرد و بایدم وقت نصب کردن یکی از اونا تو میان جعبه فیوزهامینیاتوری خط ارت داشت باشیم تا این کلید محافظ جانها عملکردنشون با درستی باشد یاخیر

    ۷

    1. سلام. مرسی.
      RCD & RCCB هر دو یکی هستند و اینها فقط جریان نشتی رو شناسایی می کنن و اتصال کوتاه رو قطع نمی کنن. ولی محافظ جان هایی که روی اونها نوشته RCBO اتصال کوتاه رو هم قطع می کنن. یعنی RCBO ترکیبی از یک محافظ جان و یک فیوز مینیاتوری هستش.
      استاندارد میگه که ساختمانی که ارت نداره براش محافظ جان نصب نکنید. ولی ما نصب کردیم و مشکلی هم نداشته.

      ۱۰

  11. سلام و خسته نباشي
    ١)فرق محافظ جان rcd و rccb جي هست و از كدام استفاده كنيم در برق ساختمان بهتره؟
    ٢) با توجه به اينكه محافظ جان بر اساس نشتي كار ميكنه ايا همه انواع محافظ جانها مانع اتش سوزي هم هستند؟ يا نوع خاصي از ان وجود داره ؟
    ٣) لطفا يه مقاله جامع درباره انواع محافظ جان در سايت بزاريد.
    تشكر

    ۷

    1. سلام. مرسی.
      ۱- RCCB همون RCD هستش و اون RCBO هستش که با اینها فرق داره.RCBO در خیلی از موارد می تونه بهتر باشه.
      ۲- بله همینطوره.
      ۳- چشم در روزهای آینده.

      ۵

  12. بنده تبریز فعالیت میکنم و توی نقشه های برق برای بیزر و برق ایفون تصویری برای هر کدام فیوز جداگانه ۶ امپر در نظر میگیرن عکسشو براتون ارسال میکنم

    ۸

  13. در نقشه برق ساختمان برای روشنایی فیوز ۱۰ امپر در نظر میگیرند اگر بجاش از فیوز ۱۶ امپر استفاده بشه مشکلی پیش میاد؟

    ۳

    1. سلام. خیلی نه.ولی اگر دیده باشید روی کلیدها می نویسه ۱۰ آمپر، یعنی قدرت تحمل کلیدها ۱۰ آمپره. و همچنین سیم های روشنایی چون نازک تر هستند، درصورت بروز اتصال کوتاه باید فیوزی در مسیر باشه که زود قطع کنه تا به سیم ها آسیب نرسه.

      ۷

    2. سلام.بستگی به تعداد لامپها دارد ولی معمولا ۱۰ امپر است. اگر بالاتر بگذارید در صورت به وجود امدن اضافه بار، آن را نمی بیند و باعث آتش سوزی می گردد.

      ۸

  14. سلام مهندس خسته نباشید چرا در نقشه برق ساختمان برای زنگ داخل واحد(بیزر) فیوز جداگانه۶ امپر در نظر میگیرند؟

    ۷

    1. تی یعنی تست. گفته میشه که باید هر ماه اون دکمه رو بزنید تا تست کنید که محافظ جان سالمه یا نه. اگر با فشار دادن اون دکمه محافظ جان بپره یعنی سالمه.

      ۶

شروع گفتگو در واتساپ
1
آیا نیاز به کمک دارید؟ چت واتساپ
خانم داوودی آنلاین است.
سلام. داوودی هستم، مدیر فروش
هر سوالی که در مورد نحوه خرید کتاب ها و دوره های آموزشی دارید، بنده درخدمتم.
شماره واتساپ: 09194053853