برق ، یک کلمه سه حرفیست که من عاشقش هستم. شاید به این خاطر که پدرم ما را با پول برقکشی بزرگ کرد. پس از کودکی برای ما برق مساوی بود با نان. ببخشید که شیرجه رفتم داخل این مقاله و سلام را فراموش کردم، سلام بر همراهان عزیز سایت آموزش برق. وقتی مقاله جدیدی در مورد برق می نویسم خیلی هیجان زده هستم، چون میدانم که قرار است چیزهای جدیدتری یاد بگیرم و آن را با شما دوستان به اشتراک بگذارم. این روزها چون درگیر دوره فیلم آموزش عملی برق ساختمان هستم، تمام تمرکزم روی این دوره است که یک دوره آموزشی خوب از آب در بیاید. به همین خاطر کمتر وقت می کنم در سایت آموزش برق مقاله ای بنویسم. ولی همیشه در قسمت کامنت ها پاسخگوی دوستانی که این دوره جدید را تهیه کرده‌اند هستم. خب من اسم این مقاله امروز را گذاشته ام جعبه فیوزی با ۲ کلید محافظ جان

ملا نقطی ها می گویند، نگویید جعبه فیوز، بگویید تابلو برق انتهایی. یا نگویید محافظ جان، بگویید کلید جریان باقیمانده (residual-current device). ولی می ترسم بروید الکتریکی سر کوچه تان و بگویید کلید جریان باقیمانده می خواهم، او هم با تصور اینکه قطعه‌ای از بال فضاپیماست، آدرس دکان ایلان ماسک را به شما بدهد. پس فعلاً من آن را همان کلید محافظ جان صدا میزنم تا فروشندگان ما کم کم به اسم درست آن عادت کنند. ولی در این مقاله، مهم من و شماییم که زبان همدیگر را می فهمیم. ما برقکارها مجبوریم که گاهی در داخل جعبه فیوز یا همان تابلو برق انتهایی ۲ عدد کلید محافظ جان نصب کنیم. به این خاطر که مهندسان طراح، جدیداً در بعضی از نقشه های برق ساختمان ۲ کلید محافظ جان طراحی می کنند تا محافظ جان سمت پریزها از محافظ جان سمت روشنایی ها جدا باشد. یا بعضی از مهندسان طراح برای برق حمام یا جکوزی کلاً یک محافظ جان مجزا طراحی میکنند. گاهی هم یک محافظ جان جواب نمیدهد و ما مجبور می شویم که ۲ محافظ جان نصب کنیم. در ادامه به شما خواهم گفت که چه چیزی ما را مجبور به این کار میکند.

نقشه سیمکشی جعبه فیوز با ۲ کلید محافظ جان

من کار نهایی که قرار است انجام شود را در این تصویر پایین به شما نشان میدهم. و بعد به سراغ توضیحات بیشتر میروم.

چیزی که در نقشه بالا در نگاه اول باعث تعجب بیننده خواهد شد، وجود ۲ عدد شینه نول در داخل این جعبه فیوز است. ولی همانطور که می بینید برای ارت تنها یک شینه نصب شده است. دلیل آن هم این است که عملکرد هر محافظ جان به سیستم ارت بستگی ندارد و چه ساختمان ارت داشته باشد و چه نداشته باشد محافظ جان ها کارشان را انجام می دهند. و طبق مقاله قبلی که توضیح دادیم اساس کار یک کلید محافظ جان به این صورت است که جریان خروجی از سیم فاز را با جریان ورودی از سیم نول مقایسه می‌کند و اگر این دو مقدار با هم برابر نباشند محافظ جان متوجه می‌شود که جریان برق در قسمتی از مسیر نشتی پیدا کرده است، و اگر این جریان نشتی بیشتر از حساسیت کلید محافظ جان (معمولاً ۳۰ میلی آمپر) باشد، کلید عمل می کند و مدار را قطع می کند. پس به این خاطر ما برای هر محافظ جان یک شینه نول جدا قرار داده ایم تا جریان خروجی از هر فاز با جریان برگشتی به سیم نول خودش مقایسه شود. و اگر ما تنها یک شینه نول قرار دهیم، در صورت ایجاد نشتی در هر مسیری، هر دو محافظ جان همزمان قطع میکنند و این خواسته مطلوب ما نیست. مثلاً ما می خواهیم اگر در سرخط یکی از پریزها نشتی یا برقگرفتگی اتفاق افتاد، تنها بخش پریزها قطع شود و محافظ جان سمت روشنایی ها عمل نکند و روشنایی ها همچنان برقرار باشند.

در تصویر بالا سیم های نولی که از هر سرخط وارد جعبه فیوز می شوند را ترسیم نکرده ام تا زیاد شلوغ نشود. ولی چون سیم فاز سرخط همه روشنایی ها از محافظ جان سمت راست برق می گیرد، پس سیم نول این سرخط روشنایی ها هم باید به شینه نول سمت راستی وصل شود. و چون سیم فاز سرخط همه پریزها و کولر آبی از محافظ جان سمت چپ برق میگیرد، پس سیم نول سرخط همه پریزها و کولر آبی هم باید به شینه نول سمت چپ وصل شود.

همه سیم های ارت که از سرخط روشنایی ها و پریزها و کولر آبی می آید هم به شینه ارت بالایی وصل میشود.

نکاتی در مورد کلید محافظ جان

نکته ۱:  در نقشه بالا به تعداد هر کلید محافظ جان یک شینه نول مجزا نیاز داریم. یعنی اگر در جعبه فیوز شما ۳ کلید محافظ جان نصب میشد، بایستی ۳ شینه نول مجزا هم قرار دهید.

نکته ۲: در جمله بالا گفتیم که عملکرد هر محافظ جان به سیستم ارت بستگی ندارد و چه ساختمان ارت داشته باشد و چه نداشته باشد محافظ جان ها کارشان را انجام می دهند. ولی اگر به مبحث ۱۳ مراجعه کنید در آنجا ما میخوانیم که برای ساختمان هایی که ارت ندارند نباید محافظ جان نصب کرد. دلیل تناقض بین این دو جمله چیست؟ جمله اول اشتباه است یا جمله مبحث ۱۳؟

هیچ کدامشان اشتباه نیست. نظر من این است که مبحث ۱۳ به این خاطر این جمله را گفته چون نمی خواسته که ما فکر کنیم سیستم ارت یک چیز اختیاریست و اگر نباشد هم مشکلی ایجاد نمی‌شود. ولی در صورتی که نصب سیستم ارت بر نصب محافظ جان ارجحیت دارد، پس حفاظت اصلی بر عهده ارت است و کلید محافظ جان نقش حفاظت تکمیلی را دارد و نمی تواند حفاظت اصلی باشد. یعنی اگر برای ساختمان خودتان برقکشی کردید ولی پول کافی نداشتید، و باید از بین ارت و محافظ جان یکی را انتخاب میکردید، حتماً شما باید ارت را انتخاب کنید و نصب محافظ جان در اولویت بعد از ارت قرار میگیرد. پس این جمله که عملکرد محافظ جان ربطی به ارت ندارد بین خودمان باشد، تا عزیزان بسازبفروش آن را دست آویز قرار ندهند و چیز اصلی را رها کنند و وجدانشان را با آن چیز فرعی قانع کنند. و چیز دیگری که احساس میکنم این است که مبحث ۱۳ این نظر را برای ساختمان های جدیدی که بعد از ویرایش مبحث ۱۳ انجام شده می دهد، یعنی می گوید که در ساختمان های جدید حتماً باید اول ارت نصب شود و سپس کلید محافظ جان قرار گیرد. چون در ساختمانهای جدید اگر مالک حاضر نشود ارت اجرا کند پس حتماً برای خرید محافظ جان هم قانع نمی شود.

ولی این جمله مبحث برای ساختمان های قدیمی که مثلاً ۳۰ یا ۴۰ سال قبل ساخته شده اند دلالت ندارد. پس در ساختمان های خیلی قدیمی که ارت ندارند اگر می توانید یک میله ارت ساده به طول ۲ متر در کنار کنتور در زمین بکوبید و در پریزها سیم ارت قرار دهید. ولی اگر امکانپذیر نبود، برای آخرین تلاش، نصب یک محافظ جان در داخل جعبه فیوز از نبودش خیلی بهتر است.

نکته ۲-۲: فکر میکنم این جمله آخر باز برای شما ابهامی ایجاد کرد. پس برای آن یک مثال میزنم. فرض کنید که بدنه دستگاه ماشین لباسشویی دچار اتصال بدنه می شود و سیم فاز در داخل دستگاه به بدنه متصل میشود، اگر ساختمان دارای سیستم ارت باشد، و کلید محافظ جان هم نصب شده باشد، از سیم فاز به سیم ارت (که به بدنه وصل است) نشتی رخ می دهد و کلید محافظ جان که در داخل جعبه فیوز گوش به زنگ ایستاده، سریعاً این قضیه را متوجه می شود و عمل میکند و برق را قطع میکند. ولی اگر ساختمان ارت نداشته باشد، اولین شخص بدشانسی که دستش را به بدنه ماشین لباسشویی بزند، دچار برقگرفتگی می شود و جناب عزرائیل دستش را روی گلوی او فشار میدهد. همین که جریان برقگرفتگی به بیشتر از ۳۰ میلی آمپر برسد محافظ جان عمل میکند و آن شخص از دست عزرائیل جان سالم به در میبرد. یعنی در ابتدا و برای یک لحظه کوتاه شخص دچار برقگرفتگی می شود ولی کار به بهشت زهرا نمی کشد. برای همین است که گفتم نصب کلید محافظ جان در ساختمان هایی که ارت ندارند از نبودنش بهتر است.

نکته ۳: استاندارد میگوید که کلید محافظ جان باید آخرین وسیله حفاظتی نصب شده در طرف مصرف کننده باشد. یعنی اگر بخواهید خیلی مقرراتی عمل کنید باید به تعداد هر کلید مینیاتوری که در ابتدای هر سرخط قرار میدهید یک کلید محافظ جان هم بعد از کلید مینیاتوری قرار دهید، ولی از آنجایی که قیمت کلید محافظ جان بالاست (الان در حدود ۵۰۰ هزار تومان) کمتر مالکی حاضر می شود که اینقدر هزینه کند و تعداد زیادی محافظ جان تهیه کند. بنابراین ترجیح می دهند که تنها یک محافظ جان در ابتدای تمام کلیدهای مینیاتوری نصب کنند که این هم از سر ناچاری و برای کاهش هزینه بد نیست. که ما نقشه سیمکشی جعبه فیوز با یک کلید محافظ جان را در مقاله قبلی برایتان ترسیم کردیم. ولی این را بدانید که خارجی ها آنقدر کارشان درست است که کلید محافظ جان را دقیقاً در داخل پریزهای برق جاسازی کرده اند تا کلید محافظ جان آخرین وسیله حفاظتی نصب شده در طرف مصرف کننده باشد. من هنوز این مدل پریزها را در کشور ندیده‌ام ولی اگر در سایت آمازون سرچ کنید این مدل پریزهای محافظ جان سرخود را می بینید.

نکته ۴: گفتیم که گاهی وقتها حتی اگر مهندس ناظری هم نباشد تا شما را وادار به نصب ۲ کلید محافظ جان کند ولی مجبورید که بجای یک کلید محافظ جان، دو کلید محافظ جان نصب کنید، ولی چه چیزی ما را مجبور به این کار می کند؟ یک مثال میزنم تا بهتر متوجه شوید.

تمام وسایل برقی موتوری حتماً دارای مقداری نشتی جریان هستند. منظورم دستگاه هایی مثل ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، یخچال، پنکه… و کلاً هر دستگاهی که داخل آن یک موتور الکتریکی در حال چرخش است. البته خیلی از وسایل برقی بدون موتور هم مقداری نشتی جریان دارند، مثلاً در دستگاهی مثل تستر و مایکروویو یا همین دستگاه های فتوکپی که در مغازه های تایپ و تکثیر می بینید مقدار زیادی نشتی جریان ایجاد میشود. خب گفتیم که کلید محافظ جان اگر نشتی ۳۰ میلی آمپری را احساس کند مدار را قطع میکند. پس اگر شما تعداد زیادی از این وسایل برقی را در منزل خود داشته باشید و هر کدامشان به تنهایی مقداری نشتی جریان داشته باشند، در نهایت امکان دارد که جمع جبری این نشتی ها به ۳۰ میلی آمپر برسد، و کلید محافظ جان را به اشتباه بیندازد و کلید عمل کند.

مثلاً امکان دارد که یک مشتری به شما زنگ بزند و بگوید که: همین که من دستگاه تستر را روشن میکنم کلید محافظ جان عمل میکند، و بعد شما مراجعه میکنید و دستگاه تستر را به تنهایی که تست میکنید می بینید دستگاه سالم است و مشکلی ندارد. این مورد معمولاً به این خاطر اتفاق می افتد که مثلاً یخچال ۱۰ میلی آمپر، ماشین لباسشویی ۱۰ میلی آمپر و دستگاه سشوار ۵ میلی آمپر نشتی جریان دارند و همین که دستگاه تستر روشن میشود، چون این دستگاه هم ۵ میلی آمپر نشتی جریان دارد، پس مجموع همه اینها به ۳۰ میلی آمپر میرسد و کلید محافظ جان به اشتباه فکر میکند که در جایی یک برقگرفتگی یا نشتی کلی اتفاق افتاده و برق را قطع میکند. در اینصورت خیلی از عزیزان برقکار دنبال پیدا کردن مشکل نمی گردند و تنها کاری که می‌کنند این است که کلید محافظ جان را از مسیر برمیدارند. یا می گویند کلید خراب است و آن را جدا می کنند و آن همه سرمایه را هدر و بدون استفاده می کنند. ولی در این حالت بهترین کار این است که ما دو کلید محافظ جان نصب کنیم، و بارها را بین این دو کلید محافظ جان تقسیم کنیم، در این صورت ۱۵ میلی آمپر نشتی روی محافظ جان اول و ۱۵ میلی آمپر نشتی روی محافظ جان دوم می افتد و هیچ کدامشان عمل نمی کنند. و مشکل حل خواهد شد.

نوشته جعبه فیوزی با ۲ کلید محافظ جان اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

راستش را بخواهید دلم عجیب برایتان تنگ شده بود، هم برای شما مخاطبان عزیز، هم برای سایت آموزش برق. بالاخره بعد از ۴ ماه دوری، امروز در اتاقم نشسته‌ام تا برایتان از “کلید محافظ جان” بنویسم. البته اسم صحیح آن ” کلید جریان باقیمانده ” است و بعضی ها هم آن را کلید نشتی جریان صدا می زنند، در هر صورت، اسمش هر چه باشد، امروز می خواهیم بررسی کنیم این دستگاه چیست و چگونه کار میکند.

چرا عامه مردم به آن کلید محافظ جان می گویند؟. پاسخ پرواضح است، چون از جان اشخاص در مقابل برقگرفتگی محافظت می‌کند. ولی چطور اینکار را انجام می‌دهد و مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان چگونه است؟

مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان:

گفتیم که نام دیگر کلید محافظ جان کلید نشتی جریان است، پس ابتدا اجازه بدهید خود کلمه “نشتی” را بررسی کنیم. حتماً اصلاح نشتی آب، نشتی گاز، نشتی بنزین، نشتی فاضلاب و… را شنیده‌اید. کلمه نشتی احساس خوبی در ما ایجاد نمی‌کند، پس نشتی هرچه هست چیز خوبی نیست. من نشتی را اینطور تعریف می‌کنم: هدر رفتن هر چیزی به اندازه خیلی کم. شاید تعجب کنید، ولی این نشتی می‌تواند در برق هم اتفاق بیفتد، یعنی مقدار کمی از برق در جایی هدر برود. که ما در اینجا با هدر رفتن آن مشکلی نداریم، چون قیمت برق در کشور ما بسیار پایین است و آن مقدار هدر رفته، هزینه بسیار ناچیزی برای ما دارد. ولی مشکل ما سر این قضیه است که این مقدار هدر رفته، جان ساکنین را به خطر نیندازد.
در یک ساختمان مسکونی این نشتی‌ها بیشتر در وسایل و ابزارهای برقی که دارای موتور الکتریکی هستند اتفاق می‌افتد. چون در داخل این موتورها، سیم پیچ وجود دارد، اگر روکش این سیم پیچ‌ها بر اثر ضربه‌های شدید یا داغ شدن کنده یا نازک شود. یا از طریق سیم پیچی نامناسب القای الکتریکی روی بدنه موتور صورت گیرد، یا یکی از سیم‌های داخل موتور قطع شود و با بدنه موتور تماس پیدا کند. در این حالت‌ها برق وارد بدنه موتور می‌شود و از طریق بدنه فلزی موتور وارد بدنه فلزی دستگاه می‌شود. حتماً برای شما هم پیش آمده که به بدنه یک یخچال یا ماشین لباسشویی دست زده‌اید و احساس برقگرفتگی خفیف کرده‌اید، این مورد به خاطر همین نشتی جریان اتفاق افتاده است.

همانطور که می‌دانید یک جریان بسیار کوچک در حد ۳۰ میلی‌آمپر می تواند برای انسان خطرناک باشد. پس انسان‌ها به این فکر افتادند که دستگاهی را بسازند که نشتی‌های بالاتر از ۳۰ میلی آمپر را تشخیص دهد و مثل یک کلید مینیاتوری برق ساختمان را قطع کند تا آن جریان نشتی خطری برای جان ساکنین ایجاد نکند. اینطور شد که کلیدهای نشتی جریان یا همان کلیدهای محافظ جان به بازار آمدند. تا همین پنج شش سال قبل، نه مردم و نه برقکارها چیزی از کلید محافظ جان نمی دانستند و در ساختمان‌ها از آن استفاده نمی‌کردند، ولی با توجه به مشخص شدن مزیت‌های این دستگاه، استفاده از آن در برق ساختمان و برق صنعتی روز به روز در حال افزایش است. و طبق مقررات جدید برق ساختمان نصب کلید محافظ جان در جعبه فیوز منازل مسکونی و اداری الزامی شده است.

اساس کار یک کلید محافظ جان به این صورت است که جریان خروجی از سیم فاز را با جریان ورودی از سیم نول مقایسه می‌کند و اگر این دو مقدار با هم برابر نباشند محافظ جان متوجه می‌شود که جریان برق در قسمتی از مسیر نشتی پیدا کرده است، و اگر این جریان نشتی بیشتر از حساسیت محافظ جان (معمولاً ۳۰ میلی آمپر) باشد، کلید عمل می کند و مدار را قطع می کند.
البته حساسیت تمام محافظ جان‌ها ۳۰ میلی آمپر نیست و محافظ جان‌هایی در بازار هست که روی ۱۰ و ۲۰ و ۱۰۰ و ۳۰۰ و…. میلی آمپر هم عمل می کنند، ولی مقررات برق ساختمان، محافظ جان‌ ۳۰ میلی آمپر را برای منازل مسکونی و اداری پیشنهاد می‌کند.

تصویر دو نمونه کلید محافظ جان را در پایین مشاهده می‌کنید، دستگاه اول که ۴ ترمینال دارد، یک محافظ جان تکفاز است و دستگاه دوم که ۴ ترمینال در بالا و ۴ ترمینال در پایین دارد یک محافظ جان ۳‌فاز است.

توجه کنید که این محافظ جان‌ها در ظاهر شبیه کلید مینیاتوری هستند ولی سازوکار آنها کاملاً با کلید مینیاتوری فرق دارد پس شما نمی توانید آنها را بجای کلید مینیاتوری استفاده کنید. اگر روی یک کلید محافظ جان کلمه RCCB هک شده بود یعنی آن کلید محافظ جان فقط می تواند نشتی‌های جریان را قطع کند. ولی اگر روی کلید محافظ جان کلمه RCBO درج شده بود، یعنی آن کلید از ترکیب یک کلید مینیاتوری و یک کلید محافظ جان ساخته شده است، پس شما می توانید از یک کلید RCBO به عنوان یک کلید مینیاتوری هم استفاده کنید.

از آنجایی که این پاراگراف مهم است یکبار دیگر آن را تکرار می کنم:

• کلید محافظ جان نوع RCCB تنها می تواند مدار را در مقابل نشتی جریان محافظت کند.
• کلید مینیاتوری معمولی تنها می تواند مدار را در مقابل اضافه بار و اضافه جریان ناشی از اتصال کوتاه محافظت کند.
• کلید RCBO که ترکیب دو نوع قبلی است، مدار را هم در مقابل نشتی جریان، هم اضافه بار و هم اضافه جریان ناشی از اتصال کوتاه محافظ می کند و به همین نسبت قیمت آن در مقایسه با ۲ نوع قبلی بالاتر است.

نقشه سیمکشی کلید محافظ جان تکفاز:

از مباحث تئوری راحت شدیم، حالا سیم چین و پیچ گوشتی را بردارید تا به سراغ مباحث عملی برویم بخشی که من عاشقش هستم. اگر خاطرتان باشد من در کتاب آموزش جامع برق ساختمان ، نقشه نصب یک کلید محافظ جان تکفاز را اینطور برایتان ترسیم کرده بودم. اگر در دوره فیلم آموزش عملی برق ساختمان هم شرکت کرده باشید، ما چنین جعبه فیوزی را بصورت عملی نصب کردیم و جزئیات آن را در درس سیزدهم آن دوره بررسی کردیم.
برای بزرگنمایی نقشه ها روی آنها کلیک کنید تا بهتر بتوانید جزئیات را مشاهده کنید.

طبق این نقشه یک کلید مینیاتوری اصلی قبل از محافظ جان قرار میگیرد. که مقدار آمپر این کلید مینیاتوری باید با مقدار آمپراژ کنتور برابر باشد، مثلاً اگر آمپراژ کنتور ۳۲ باشد، این کلید مینیاتوری هم باید ۳۲ آمپر انتخاب شود. بجای این کلید مینیاتوری اصلی می توان از یک کلید ایزولاتور هم استفاده کرد. آنگاه فاز ورودی به جعبه فیوز ابتدا به قسمت بالای این کلید مینیاتوری متصل می‌شود، و از پایین آن که خروجیست به ترمینال بالای محافظ جان وصل می‌شود. سپس از ترمینال پایین محافظ جان خروجی گرفته می‌شود و بین بقیه کلیدهای مینیاتوری تقسیم می‌شود. مسیر سیم‌ها را دنبال کنید تا این توضیحات را بهتر متوجه شوید.‌

نقشه سیمکشی کلید محافظ جان ۳فاز:

حالا که با نقشه سیمکشی کلید محافظ جان تکفاز آشنا شدید، به سراغ ترسیم نقشه برای کلید محافظ جان ۳ فاز می‌رویم. فرض کنید که می‌خواهم برقکاری یک مغازه قصابی که کنتور برق آن ۳‌فاز است را انجام دهم، پس لازم است که یک جعبه فیوز نصب کنم و صاحب مغازه از من می‌خواهد که در داخل جعبه فیوز یک محافظ جان ۳فاز هم تعبیه کنم. از صاحب مغازه تعداد وسایل برقی که قرار است در آینده در این مغازه نصب شود را سوال می کنم، او می گوید که یک کولرگازی ۲۴ هزار، ۲ عدد یخچال ویترینی، کرکره برقی، و ۲ عدد یخچال ایستاده دارد. من با در نظر گرفتن اینها شروع به ترسیم نقشه سیمکشی جعبه فیوز می‌کنم.

ابتدا مسیر سیم ها را در نقشه بالا دنبال کنید و نقشه را در ذهنتان تجزیه و تحلیل کنید. من سیم قرمز را به عنوان فاز اول (L1) ، سیم زرد را به عنوان فاز دوم (L2) ، و سیم سیاه رنگ را به عنوان فاز سوم (L3) در نظر گرفته‌ام. البته این رنگ ها سلیقه‌ای نیست و چیزی است که استاندارد در انتخاب رنگ سیم‌ها برای برق سه فاز ما را اجبار کرده است.

نکته کوچک: مقررات برق ساختمان می گوید که رنگ سیم‌ها در برق سه فاز باید به ترتیب قرمز(L1)، زرد(L2) و سیاه(L3) باشد. یا قهوه‌ای(L1)، سیاه(L2) و خاکستری(L3) هم قابل قبول است.

نیازی به گفتن نیست که سیم آبی رنگ، نول است و سیم زرد رنگی که دارای یک خط سبز است هم سیم ارت است. پس من هر سه فاز (قرمز، زرد، سیاه) را ابتدا به یک کلید مینیاتوری سه فاز وصل میکنم، آنگاه از زیر این کلید مینیاتوری خروجی می گیرم و به ترتیب به ۳ ترمینال بالای محافظ جان وصل میکنم. مطابق تصویر بالا، نول ورودی به جعبه فیوز هم به ترمینالی دیگر در سمت چپ محافظ جان وصل می شود.
آنگاه از پایین کلید محافظ جان خروجی می‌گیرم و هر کدام از فازها را بین ۲ تا از کلید مینیاتوری‌های تکفاز تقسیم می‌کنم. همانطور که می‌دانید اختلاف پتانسیل هر کدام از فازهای برق سه فاز با سیم نول، ۲۲۰ ولت است. پس وسایل برقی معمولی مثل یخچال‌ها و کولرگازی و کرکره برقی می توانند از این برق ۲۲۰ ولت استفاده کنند.

سوال: چرا من هر کدام از فازها را بین ۲ تا از مینیاتوری‌ها تقسیم کرده‌ام؟ به این خاطر که برق مصرفی این مغازه از یک کنتور ۳فاز تامین می‌شود. و مدنظر ماست که از هر سه خط فاز هم استفاده کنیم، و اگر فشار برق مصرفی تمام وسایل روی یکی از فازها بیفتد، کلیدمینیاتوری اضافه بار را تشخیص می‌دهد و میپرد.

کاربرد محافظ جان ۳فاز بیشتر در برق صنعتی، کارخانه ها و کارگاه‌هاست ولی برای دستگاه‌های تکفاز باید بصورت نقشه بالا عمل کنید.

نکته: در کلیدهای محافظ جان ترمینال‌های بالا، ورودی و ترمینال‌های پایین، خروجی هستند. در بیشتر کلیدهای محافظ جانی که در بازار هستند، ترمینال‌های ورودی با علامت ۱ یا IN مشخص می شوند و ترمینال‌های خروجی با علامت ۲ یا OUT مشخص می‌شوند. و ترمینال‌هایی که با علامت N مشخص می‌شوند به نول متصل می‌شوند.

سوال: اگر خاطرتان باشد گفتیم که محافظ جان جریان‌های نشتی بیشتر از ۳۰ میلی آمپر را قطع می‌کند، پس جریان های نشتی کوچکتر از ۳۰ میلی آمپر را که روی بدنه فلزی وسایلی مثل یخچال، ماشین لباسشویی، کیس کامپیوتر و… ایجاد می‌شوند و باعث برقگرفتگی‌های خفیف برای انسان می‌شوند را چطور رفع کنیم؟ پاسخ: با اتصال بدنه فلزی آن دستگاه به سیم ارت مشکل حل خواهد شد، ولی اگر ساختمان سیم ارت نداشت، می توانید بدنه دستگاه را با یک سیم به اسکلت فلزی ساختمان یا لوله‌های فلزی آب متصل کرد، در این صورت حتماً نصب کلید محافظ جان در جعبه فیوز الزامی خواهد شد.

هفته بعد برای شما مقاله ای روی سایت قرار خواهم داد که در مورد آموزش نصب ۲ کلید محافظ در جعبه فیوز خواهد بود، هفته بعد هم به سایت آموزش برق سر بزنید.

نوشته کلید محافظ جان | آموزش و روش سیمکشی اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.