برای ساخت این محافظ تنها باید یک کنتاکتور، یک محافظ برق (از هر مدلی که داشتید، با هر آمپراژی) و مقداری سیم نیاز داریم.

ساخت محافظ  کلی برق با استفاده از محافظ ولتاژ کنتاکتور:

من برای دوستان کم حوصله، اول نقشه آن را طراحی میکنم، تا اگر قصد دارند لپ مطلب را از روی شکل یاد بگیرند، لقمه را بردارند و بروند. آنگاه در ادامه برای دوستان با حوصله به سراغ توضیحات تکمیلی می‌روم.

آموزش ساخت محافظ کلي برق با استفاده از محافظ ولتاژ و کنتاکتور

تا یادم نرفته بگویم که متن این آموزش را تا فردا بصورت فیلم آموزشی هم آماده می کنم تا شما دوست عزیزی که حوصله خواندن ندارید، فیلم آن را تماشا کنید. من فیلم ها را همیشه در کانال یوتیوب سایت آموزش برق قرار می دهم. خوشحال می شویم عضو کانال یوتیوب ما شوید، ما هر هفته فیلم های جدیدی در کانال منتشر می‌کنیم.

چیزی که مشاهده می کنید، تجهیزات داخل یک تابلوی کلید مینیاتوری (جعبه فیوز) است. اگر آموزش های قبلی را مشاهده کرده باشید، تمام تجهیزات به چشم شما آشناست، بجز تجهیز دوم از سمت راست. تجهیز سوم هم که یک کنتاکتور ۳فاز (یا شاید تکفاز) است.

تجهیز دوم از سمت راست، یک دستگاه تولید شده توسط جوانان وطنی ست که نامش محافظ ولتاژ کنتاکتور است و توسط شرکت شیوا امواج در کشور خودمان تولید می‌شود. درست است که این دستگاه جهت محافظت از کنتاکتور طراحی شده است ولی ما می توانیم از آن استفاده دیگری هم بکنیم.

شرکت مربوطه در کاتالوگ این دستگاه قید کرده که می تواند کنتاکتور ما را در مقابل  افزایش یا کاهش ولتاژ (از ۱۷۵ تا ۲۵۰ ولت) و دوفاز شدگی حفاظت کند. منتها مشکلی که دارد، این است که ما حداکثر می‌توانیم از این محافظ  ۵آمپر جریان بکشیم. ولی چون کنتور برق این واحد مسکونی ۳۲ آمپر است، اگر مستقیم برق منزل را از این دستگاه عبور دهیم، قطعا به دستگاه آسیب می زنیم. پس ما با استفاده از آمپراژ کم این محافظ، به بوبین یک کنتاکتور دستور قطع و وصل می‌دهیم تا تمام فشارها و جریانهای زیاد از کنتاکتور عبور کند نه از این دستگاه محافظ. بنابراین حتی اگر دستگاه محافظ شما ۱ آمپری هم باشد مشکلی ندارد و می توانید در این مدار از آن استفاده کنید. زیرا این مقدار جریان هم برای فعال کردن بوبین یک کنتاکتور کافی است. خب حالا این دستگاه را به همراه یک کنتاکتور ۳۲ آمپری در داخل جعبه فیوز این واحد مسکونی قرار می‌دهم. مسیر سیمها را در شکل قبلی دنبال کنید.
در دستگاه محافظ ولتاژ کنتاکتور، ما تنها با ترمینال های PH , N , 15 , 18 سروکار داریم و به ترمینال های دیگر نیازی نیست. طبق شکل قبلی، با استفاده از سیم نمره ۱ یا ۱.۵ یک انشعاب از پایین کلید مینیاتوری اصلی به ترمینال های PH  و  ۱۵وصل می کنیم. یک انشعاب هم از نول به ترمینال N متصل می کنیم. در اینصورت با وصل شدن برق دستگاه، چراغ LED سبز رنگ(REL/TIME)  در مدل CPJN-T180 به مدت ۱۸۰ ثانیه شروع به چشمک زدن می کند، سپس به طور دائم روشن شده و در مدارهای داخلی خود، ترمینال ۱۵ را به ترمینال ۱۸ متصل می‌کند و در اینصورت برق از ترمینال شماره ۱۸ به ترمینال A1 کنتاکتور می‌رسد و بوبین کنتاکتور عمل میکند. با عمل کردن بوبین کنتاکتور، تیغه های قدرت هم جابجا شده و ترمینال ۱L1 به ترمینال ۲T1 متصل می شود. و برق اصلی از خروجی کلید مینیاتوری B32 به ورودی کلید محافظ جان وصل می شود. چنانچه به دلایل مختلف از جمله دو فاز شدن شبکه، کاهش یا افزایش ولتاژ، ولتاژ بوبین کنتاکتور از ۱۷۵ ولت کمتر یا از ۲۵۰ ولت بیشتر شود، بلافاصله دستگاه فرمان قطع خواهد داد و چراغ قرمز(FAULT)  روشن می شود و تا نرمال شدن شبکه در این حالت باقی خواهد ماند.

الباقی مسیر هم که مشخص است. چون در آموزش جعبه فیوز | آموزش سیم کشی و سربندی به زبان ساده در مورد آن زیاد صحبت کردیم. و حالا ادامه آموزش محافظ کلی ولتاژ برق ….

نکته: هیچ وقت برای تابلو داخل واحدها، کمتر از جعبه های ۱۲ تایی استفاده نکنید. زیرا همانطور که دیدید الان این فضای اضافی به کمک ما آمد و ما توانستیم در این جعبه فیوز یک محافظ و یک کنتاکتور نصب کنیم. ولی اگر از جعبه فیوز کوچکتر استفاده کرده بودیم دیگر امکان نصب این تجهیزات اضافی وجود نداشت. نشریه ۱۱۰ هم می گوید که همیشه ۲۰ درصد فضای تابلوها باید برای توسعه در آینده و تغییرات احتمالی، خالی گذاشته شود.

توجه: شاید بپرسید که چرا بجای دستگاه بالا از دستگاه محافظ ولتاژ تکفاز دیجیتال استفاده نکردیم تا دیگر نیازی به یک کنتاکتور اضافه نباشد؟

دستگاه محافظ ولتاژ دیجیتال

پاسخ این است که دستگاه محافظ ولتاژ تکفاز حداکثر تحمل ۲۰ آمپر را دارد، درصورتی که کنتور منازل مسکونی امروزه ۲۵ یا ۳۲ یا ۵۰ آمپر است. ولی برای منازل مسکونی قدیمی که کنتور ۱۵ آمپر دارند، یا برای منازلی که می دانید حداکثر ۲۰ آمپر جریان مصرفی دارند می توانید از دستگاه محافظ ولتاژ تکفاز استفاده کنید.

نصب این دستگاه هم بسیار ساده است، کافیست با استفاده از سیم های نمره ۱ یا ۱.۵ یک انشعاب از فاز و نول به ترمینال های PH و N متصل کنید تا دستگاه روشن شود. آنگاه سیم فاز اصلی که از پایین کلید مینیاتوری اصلی خارج می شود را به ترمینال شماره ۱۸ وصل کنید و از ترمینال شماره ۱۵ خروجی بگیرید و به کلید محافظ جان ببرید، به همین راحتی…

ساخت محافظ ولتاژ پشت کنتوری با محافظ برق چند راهی:

خب حالا فرض کنید که ما هیچ کدام از دستگاه محافظ ولتاژ بالا را نداریم و می خواهیم با وسایل موجود یک محافظ پشت کنتوری بسازیم تا از تمام وسایل برقی منزل ما محافظت کند. تنها چیزی که در اختیار داریم یک چند راهی‌ محافظ دار قدیمی و یک کنتاکتور ۳ فاز ۳۲ آمپر است. در اینصورت سیم بندی ما به این صورت خواهد شد.

ساخت محافظ ولتاژ پشت کنتوری با محافظ برق چند راهی

آنطور که از این شکل پیداست، برای فاز و نول هر کدام یک رشته سیم از کنتور خارج شده است. آنگاه سیم فاز به یکی از تیغه های قدرت کنتاکتور وصل شده است (ترمینال ۲T1 ) و از ترمینال دیگر کنتاکتور یعنی ترمینال ۱L1 به سمت تابلوی کلیدهای مینیاتوری داخل واحد رفته است. سیم نول خروجی از کنتور هم به شینه ارت وصل شده است.

کاری که این محافظ ولتاژ برای ما انجام می دهد، این است که هر لحظه از برق شبکه نمونه برداری می‌کند و اگر شرایط نرمال باشد از طریق سیم های شماره ۱ و  ۲ ، بوبین کنتاکتور را فعال نگه می دارد و کنتاکتور هم تیغه های قدرت را متصل می کند و فاز خروجی از کنتور می تواند مسیرش را ادامه دهد به جعبه فیوز داخل واحد برسد. ولی اگر شرایط شبکه در حالت غیرعادی قرار بگیرد، محافظ چند راهی، برق بوبین کنتاکتور را قطع می کند و در پی آن تیغه های قدرت قطع می شوند.

در این مدار، حتی ضعیت ترین محافظ چند راهی هم جواب می دهد و نیازی نیست که محافظ های آمپر بالا تهیه کنید، زیرا وظیفه این محافظ تنها تامین برق بوبین کنتاکتور است. ولی دقت کنید که اتصالات خود را قلع اندود یا سرسیم بزنید و با یک پیچ گوشتی درست و حسابی، ترمینال ها را کاملاً سفت و محکم کنید. چرا که یکی از عوامل سوختن سیم ها و تجهیزات برقی، شل بودن ترمینال ها و پیچ هاست.

لابد می پرسید چرا نول خروجی از کنتور، مستقیم به داخل واحد نرفته و ابتدا به شینه ارت متصل شده است؟ پاسخ این است که در شبکه برق ایران، سیم نول خروجی از کنتور، در واقع نول تنها نیست، بلکه ترکیب نول و ارت است، به همین خاطر آن را PEN یا هادی حفاظتی خنثی صدا می زنند (PE مخفف هادی حفاظتی و N مخفف نول است). پس لازم است که در محل کنتور تفکیک ارت و نول صورت گیرد تا سیستم ما از TNC به TNS تغییر پیدا کند. بیشتر از این دوست ندارم گیج تان کنم، اگر به ارت و سیستم های اتصال زمین علاقه مند بودید خوشحال می شوم کتاب آموزش جامع برق ساختمان را مطالعه کنید، این موارد را به طور کامل در این کتاب شرح داده‌ام.

توجه: در شکل بالا، بعضی سیم ها را کلفت و بعضی ها را نازک طراحی کرده ام، سیم های کلفت که برق اصلی از آنها عبور می کند باید همسایز با کابل اصلی خروجی از کنتور باشند، زیرا تمام جریان مصرفی این ساختمان از این سیم ها عبور میکند. ولی برای سیم های نازک که برق بوبین کنتاکتور را تامین می کند می توانید از سیم های نمره ۱ یا ۱.۵ استفاده کنید.

تذکر مهم : در بالا ذکر کردیم که اگر کنتور برق شما مثلا ۲۵ آمپری بود، اما مطمئن بودید که قرار نیست بیشتر از ۲۰ آمپر جریان کشیده شود، می توانید از همان محافظ ولتاژ تکفاز ۲۰ آمپری استفاده کنید، اما دقت فرمایید که در چنین شرایطی باید حتما یک عدد مینیاتوری ۲۰ آمپر تیپ C در حد فاصل میان کنتور برق و محافظ یا بعد از محافظ قرار دهید تا در صورتی که جریان خواست از مرز ۲۰ آمپر تجاوز کند، این کلید مینیاتوری قطع شده و از کنتاکتور محافظ در برابر سوختگی و آتش سوزی محافظت نماید.

نوشته ساخت محافظ کلی ولتاژ برق ساختمان با سه راهی محافظ دار و کنتاکتور اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.

تعریف محافظ برق ساختمان

محافظ برق وسیله‌ای است که از لوازم برقی در برابر نابهنجاری‌های الکتریکی برق ساختمان محافظت می‌کند. این دستگاه هنگام بروز هر گونه نابهنجاری در برق ساختمان این نابهنجاری را تشخیص داده و اتصال وسایلی که به آن متصل است را از برق ساختمان قطع می‌کند و تا زمان بازگشت وضعیت برق به حالت عادی، این وسایل را خاموش نگه می‌دارد؛ نابهنجاری‌های الکتریکی در برق ساختمان عبارتند از هرگونه نوسان در ولتاژ برق، افت یا خیزش ولتاژ بیش از حد نرمال، تغییر شکل موج برق متناوب ساختمان، تغییر فرکانس برق، دو فاز شدگی و هرگونه تغییراتی از این قبیل در دیمانسیون‌های برق ساختمان که سبب آسیب به دستگاه‌های برقی متصل به شبکه می‌شود.

نکته: در برخی محافظ‌های الکترونیکی علاوه بر حفاظت در برابر نابهنجاری‌ها، عمل حفاظت جان در برابر برق گرفتگی نیز انجام می‌شود، یعنی این دستگاه‌های محافظ خود نوعی کلید محافظ جان (RCCB) نیز هستند که در برابر نشتی جریان و یا (در مدل‌های RCBO) در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه و نشتی جریان نیز عمل حفاظت را انجام می‌دهند.

چند راهی‌ محافظ دار :

خب تا اینجا با چگونگی عملکرد محافظ‌های الکترونیکی آشنا شدید، این محافظ‌های الکترونیکی درست همانند یک پریز سیار چند راهه هستند که تعدادی وسیله الکتریکی را می‌توان به آنها وصل کرد، در تصویر زیر یک نمونه محافظ مخصوص سیستم کامپیوتر را مشاهده می‌کنید.

در ادامه این آموزش، من این مدل محافظ‌های قدیمی را “چند راهی‌ محافظ دار” یا “محافظ‌های چند راهه پرتابل” صدا میزنم.

چند راهی‌ محافظ دار

برای مثال در یک سیستم کامپیوتر خانگی، تجهیزاتی از جمله کیس، مانیتور، مودم ADSL، سیستم صوتی (اسپیکر و یا ضبط و باند)، پرینتر، اسکنر و سایر وسایل این چنینی وجود دارد و با یک محافظ کامپیوتر شش خانه می‌توان از تمامی این وسایل الکتریکی حفاظت کرد؛ اما اینگونه محافظ‌ها دارای معایبی هم هستند مثل:

1. تنها می‌توانند یک وسیله برقی و یا یک مجموعه در کنار هم را حفاظت کنند و برای سایر وسایل باید محافظ‌های جداگانه‌ای تهیه کرد که سبب بالا رفتن هزینه‌ها می‌شود.
2. این دستگاه محافظ، خود حجم نسبتا زیادی را اشغال می‌کند و وجود آن و سیم‌های آویخته متصل به آن نمای زشتی را ایجاد می‌کند.
3. برای وسایل برقی بدون دوشاخه که به صورت توکار سیم کشی شده‌اند و کلید آنها داخل دیوار نصب است، مانند لامپ‌های روشنایی، پنکه سقفی، کولر آبی، داکت اسپلیت، داکت فن کویل و … لازم است که یا از اول باکس مخصوصی را برای نصب محافظ روی این وسایل در نظر بگیریم و یا اینکه از پشت کلید آنها به صورت روکار سیم کشی کنیم و محافظ را برای آنها قرار دهیم که باز هم نمای نازیبایی ایجاد می‌کند و ممکن است مخاطره آمیز هم باشد.
4. مطابق مقررات ملی ساختمان که در رابطه با تاسیسات الکتریکی ساختمان است، نصب پریز سیار چند راهه در هر نقطه از ساختمان ممنوع است، چرا که سیم های آویخته به آن، در اثر کشش یا فشار، احتمال آسیب دیدگی و در پی آن برقگرفتگی را حادث می‌شود. و این در حالی است که این محافظ‌ها خود نوعی پریز سیار چند راهه نیز هستند بنابرین نصب آنها در ساختمان ممنوع است.
5. به دلیل وجود رله‌های جریان پایین در سیستم کنترل قدرت این محافظ‌ها و وجود سیم‌های نمره پایین در مدار داخلی آنها محدودیت جریان وجود دارد و نمی توان وسایل پرمصرفی از جمله سرور‌های پرمصرف، کندانسینگ یونیت اسپلیت و لامپ‌های پرمصرف را به آنها متصل نمود (البته این اشکال تنها در اکثر محافظ‌های بازاری وجود دارد و محافظ‌هایی پیدا می‌شوند که برای این وسایل پرمصرف ساخته شده‌اند و کلا هر دستگاه الکتریکی محافظ برق مخصوص به خود را دارد که می‌توان به راحتی در فروشگاه‌های تاسیسات الکتریکی این محافظ‌ها را پیدا کرد).

محافظ مرکزی یا محافظ کلی

با وجود موارد فوق شرکت‌های تولید کننده تجهیزات الکتریکی بر آن شدند که دستگاه محافظی را طراحی کرده و بسازند که معایب فوق در آن وجود نداشته باشد و این شد که محافظ مرکزی برق ساختمان ساخته شد. دستگاه محافظ مرکزی برق ساختمان:

1. از تمامی وسایل برقی موجود درون ساختمان به صورت همزمان محافظت می‌کند.
2. در قسمت تابلو مینیاتوری ساختمان (جعبه فیوز) و یا کنتور برق نصب می‌شود و فضایی را درون ساختمان اشغال نمی‌کند.
3. مجهز به پریز چند راهه‌ای و سیم های با طول زیاد نیست که نصب آن ممنوع باشد.
4. در ظرفیت‌های متنوع وجود دارد و همچنین در صورت عدم وجود باکس و قوطی مناسب برای نصب آن، با کمترین مقدار سیم کشی و به راحتی به صورت روکار نصب می‌شود و اگر از باکس‌های روکار و داکت سیم کشی برای نصب آن استفاده شود ظاهر قابل قبولی را ایجاد می‌کند.

نصب محافظ برق کنار جعبه فیوز

طرز عملکرد محافظ مرکزی برق ساختمان

طرز عملکرد این سیستم نیز دقیقا مشابه محافظ‌های چند راهه پرتابل است. درون محافظ‌های پرتابل یک عدد برد الکترونیکی وجود دارد که سیم‌های فاز و نول برق شهری به آن متصل می‌شود، سپس مدار‌های آی سی موجود روی آن دقیقا مشابه یک مولتی متر پارامتر‌هایی نظیر ولتاژ، فرکانس و شکل موج را اندازه گیری می‌کنند و نوسانات الکتریکی را تشخیص می‌دهند، همچنین یک رله نیز روی برد آنها وجود دارد که سر راه برق پریز‌های محافظ قرار گرفته است و این رله توسط همین مدار الکترونیکی محافظ فعالسازی می‌شود، در صورتیکه پارامتر‌های برق  شهری نرمال بوده و مطابق پیش فرض تعریف شده برای مدار سنجش باشد و هیچ نوسانی وجود نداشته باشد، یک سیگنال از خروجی آی سی سنجش به ورودی آی سی ای که وظیفه کنترل رله را دارد فرستاده می‌شود، سپس از زمان دریافت سیگنال تا پایان زمان تعریف شده برای تایمر سیستم روی حالت DELAY رفته و با پایان این زمان تاخیر رله، پریز‌ها توسط آی سی مورد نظر فعالسازی می‌شود و رله بسته می‌شود، با بسته شدن رله جریان برق شهری از آن عبور کرده و وارد پریز‌های محافظ می‌شود، در صورتیکه مدار سنجش تغییراتی غیر مجاز و یا وجود نوسانی را در پارامتر‌های ولتاژ و فرکانس و یا تغییر شکل موج حس کند فورا سیگنالی دیگر را به آن آی سی مخابره می‌کند و سپس این آی سی جریان فعالساز رله را قطع نموده، رله غیر فعال شده و جریان برق پریز‌ها قطع خواهد شد، با برگشت وضعیت به حالت عادی چرخه فعالسازی مذکور مجددا تکرار خواهد شد.

محافظ مرکزی برق ساختمان: این محافظ هم دقیقا همانند محافظ‌های پرتابل به صورت مذکور کار می‌کند اما تفاوتی اساسی با آن محافظ‌ها دارد که مربوط به قسمت کنترل قدرت این سیستم است، در این سیستم به دلیل اینکه جریان برق مصرفی ساختمان ۲۵ یا ۳۲ آمپر و یا بیشتر است و رله نمی تواند این مقدار جریان زیاد را عبور دهد از کنتاکتور به جای رله استفاده شده است (البته ممکن است از رله‌های آمپر بالا نیز استفاده شود اما استفاده از کنتاکتور نسبت به رله بیشتر ترجیح داده می‌شود)، در کل در این محافظ‌ها برد الکترونیکی محافظ یک رله را فعالسازی می‌کند که آن رله نیز یک کنتاکتور را فعالسازی می‌نماید. اکنون برویم و مدار داخلی محافظ مرکزی برق ساختمان را با هم بررسی کنیم:

راهنمای خرید محافظ مرکزی برق ساختمان

۱. قبل از خرید این دستگاه ابتدا از تکفاز یا سه فاز بودن برق ساختمان خود مطلع شوید، سپس آمپراژ کنتور برق ساختمان را به دست آورید و محافظی را خریداری نمایید که سقف آمپراژ کنتاکتور آن برابر و یا بیشتر از آمپراژ برق ساختمان شما باشد. مثلاً اگر کنتور شما ۲۵ آمپر است، محافظ شما باید ۲۵ یا ۳۲ یا بالاتر باشد.

۲. حتی الامکان سعی کنید از محافظ‌هایی استفاده کنید که مجهز به کلید محافظ جان نیز باشند، البته اگر توانستید به راحتی آنها را پیدا کنید؛ اگر هم چنین محافظ‌هایی را پیدا نکردید هیچ اشکالی ندارد و می‌توانید مانند زمانی که محافظ مرکزی نصب نبود، کلید محافظ جان را به صورت جداگانه خریده و داخل جعبه مینیاتوری‌ها نصب نمایید.

۳. سعی کنید محافظ‌هایی را بخرید که کنتاکتوری باشند زیرا عمر مفید و کیفیت کنتاکتور بیشتر از رله‌های آمپر بالا است و محدودیت عبور جریان کمتری نسبت به آنها دارد (هرچند اکثر دستگاه‌های محافظ مرکزی با کیفیت مجهز به کنتاکتور هستند).

۴. اگر کنتور برق ساختمان شما سه فاز است حتما یک محافظ مرکزی سه فاز خریداری کنید حتی اگر قصد نداشته باشید از هیچ وسیله برقی سه فازی در آن ساختمان استفاده کنید، زیرا ممکن است روزی یک وسیله برقی سه فاز در آن ساختمان نصب بشود.

روش نصب محافظ کلی برق ساختمان تکفاز

اکنون به سراغ قسمت‌های عملی تر یعنی نصب دستگاه محافظ مرکزی می‌رویم و چگونگی نصب آن را با هم بررسی می‌کنیم. بهتر است در هنگام سیم کشی ساختمان محلی را برای نصب محافظ مرکزی تعبیه نمایید اما در ساختمان‌های قدیمی و یا ساختمان‌هایی که سیم کشی شده اند اما برقکار فراموش کرده محلی را برای نصب این دستگاه تعبیه کند نیز می‌توان این دستگاه را نصب نمود، بهرحال ما فرض را بر این می‌گذاریم که محلی برای نصب آن تعبیه نشده باشد که اکثر موارد نیز این چنینی است، پس مراحل زیر را دنبال کنید:

۱.ابتدا محافظ مناسب برق ساختمان خود را مطابق توضیحات بالا انتخاب و خریداری کنید.

۲.سپس برق ساختمان را از طریق کنتور قطع کنید.

۳.بهترین مکان برای نصب این دستگاه کنار جعبه فیوز هر واحد است، اگر کنتور مشترک برای چندین واحد یا مکان دارید می‌توانید تنها یک محافظ بخرید و آن را بعد از کنتور نصب کنید تا از برق تمام واحد‌ها حفاظت نماید و نیازی به خرید محافظ‌های جداگانه برای هر واحد نداشته باشید (البته دقت فرمایید که در چنین شرایطی باید آمپراژ محافظ مرکزی برابر یا بیشتر از آمپراژ کنتور برق باشد).

۴.ابتدا قاب جعبه فیوز را باز کنید به نحوی که به کلیدهای مینیاتوری و سیم کشی داخل جعبه دسترسی داشته باشید.

۵.سیم‌های فاز و نول و ارت که از طریق کابل اصلی از کنتور وارد جعبه فیوز شده‌اند را شناسایی و سپس نول (در صورت نیاز) و فاز را از شینه‌های نول و مینیاتوری جدا نمایید.

نکته ۱ : اگر محافظ مرکزی شما محل اتصال سیم ارت نداشت نیازی نیست به محافظ مرکزی انشعاب ارت ببرید.

نکته ۲ : اگر محافظ مرکزی شما مجهز به سیستم قطع دوقطب نیز نبود پس نیازی نیست که سیم نول اصلی را به آن متصل نموده و دوباره وارد شینه نول کنید، تنها یک انشعاب نول جهت تغذیه دستگاه محافظ از شینه نول بگیرید و به ترمینال نول محافظ متصل نمایید که نمره سیم این انشعاب در این حالت نمره ۱ هم که باشد کفایت می‌کند.

۶.سیم فاز کنتور را که از شینه مینیاتوری (یا ورودی کلید محافظ جان) جدا کرده‌اید به ترمینال ورودی فاز محافظ مرکزی متصل نمایید. سپس یک تکه سیم به همان نمره بردارید و یک سر آن را به خروجی محافظ مرکزی و سر دیگر آن را به شینه مینیاتوری (یا ورودی کلید محافظ جان) متصل نمایید.

۷.اگر محافظ مرکزی از نوع دوقطبی بود همین عمل را برای انشعاب نول نیز انجام دهید یعنی سیم نول کنتور را به ورودی نول محافظ مرکزی متصل نموده و توسط سیمی با همان نمره، خروجی نول محافظ مرکزی را به شینه نول (یا ورودی نول کلید محافظ جان) متصل نمایید.

۸.اگر محافظ مرکزی اتصال ارت هم داشت تنها یک انشعاب از شینه ارت به ترمینال ارت آن نیز متصل کنید، سپس محافظ مرکزی را توسط پیچ و رول پلاک روی دیوار و در کنار جعبه مینیاتوری نصب نمایید (در زمان سوراخ کاری و نصب رول پلاک دقت کنید که بالا و پایین جعبه فیوز محل عبور لوله های برق است، پس بهتر است محافظ را در سمت چپ یا راست جعبه فیوز نصب کنید) و سپس یک شیار کوچک برای سیم‌های محافظ مرکزی که از داخل جعبه مینیاتوری آمده ایجاد کنید و جعبه مینیاتوری را در جای خود ببندید.

آموزش نصب محافظ مرکزی برق ساختمان تکفاز

توجه: در نقشه فوق فرض کرده ایم که این دستگاه محافظ مجهز به ترمینال ارت نیست، ولی اگر دستگاه شما ترمینالی تحت عنوان ارت داشته باشد، باید از سیم ارت کابل اصلی یک انشعاب به آن وصل کنید.

روش نصب محافظ مرکزی برق ساختمان سه فاز

مراحل باز کردن جعبه فیوز و بیرون آوردن سیم‌ها و در نهایت نصب محافظ روی دیوار در این قسمت  نیز دقیقا مشابه قسمت قبل است، تنها سیم کشی در این قسمت به دلیل وجود برق سه فاز با قسمت قبل تفاوت‌هایی دارد، پس مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. ابتدا فیوز کنتور را قطع نمایید، سپس جعبه فیوز را باز نموده تا به کلیدهای مینیاتوری‌ و سیم کشی درون آن به راحتی دسترسی داشته باشید.

۲. سه سیم فاز و یک سیم نول و یک سیم ارت از کنتور وارد این جعبه فیوز شده است، سیم‌های فاز به ورودی‌های مینیاتوری اصلی سه فاز، سیم نول به ورودی نول کلید محافظ جان (یا مستقیما به شینه نول) و سیم ارت نیز به شینه ارت وصل شده اند؛ سیم‌های فاز را از مینیاتوری اصلی جدا نموده و به ترمینال‌های فاز L1 ، L2 و L3 محافظ مرکزی متصل نمایید.

۳. در صورتیکه محافظ مرکزی مجهز به سیستم قطع تمام قطب است و نول را هم قطع می‌کند، سیم نول را از ورودی کلید محافظ جان (و یا شینه نول) جدا نموده و به ورودی نول محافظ متصل نمایید و خروج نول محافظ مرکزی را توسط تکه سیمی با همان نمره به ورودی کلید محافظ جان (یا شینه نول) که در ابتدا نول را از آنجا جدا نمودید متصل نمایید؛ اگر هم محافظ مرکزی مجهز به سیستم قطع تمام قطب نبود تنها یک انشعاب نول با سیم نمره۱ به ترمینال نول آن جهت تغذیه برد دستگاه متصل نمایید، زیرا برد الکترونیکی محافظ مرکزی با برق ۲۳۰ ولت کار می‌کند و نیاز به یک انشعاب نول دارد، اگر دستگاهی با برق سه فاز ۴۰۰ ولت کار کند دیگر نیازی به نول نخواهد داشت و تنها با سه فاز راه اندازی می‌شود.

۴. اگر محافظ مرکزی مجهز به ترمینال ارت نیز هست یک انشعاب با نمره سیم ۱.۵ از شینه ارت به ترمینال ارت آن ببرید.

۵. پس از اتمام سیم کشی، شیاری را جهت خروج سیم‌های محافظ مرکزی از جعبه فیوز در کنار آن ایجاد نموده و سیم‌ها را از آن عبور دهید، محافظ مرکزی را روی دیوار در کنار جعبه فیوز (در جایی که لوله های برق از زیر آن عبور نکرده باشد) با پیچ و رول پلاک نصب نمایید و سپس درب جعبه فیوز را مجدداً ببندید.

راهنمای نصب محافظ کلی برق ساختمان سه فاز

نکته: هنگامی که قصد دارید محافظ مرکزی را در کنار کنتور مشترک واحد‌ها برای همه واحد‌ها نصب کنید به شرح فوق عمل کنید اما اینبار سیم‌های فاز و نول را ابتدا وارد محافظ مرکزی نموده و سپس به طرف ترمینال تقسیم برق واحد‌ها بفرستید، در آخر هم اگر ترمینال ارت داشت یک انشعاب ارت از کنتور به آن متصل نمایید.

در مقاله بعدی مهندس مرادی به شما آموزش می دهد که چطور با استفاده از چند راهی محافظ دار و کنتاکتور یک محافظ کلی برق ساختمان بسازید، پس این مقاله را هم از دست ندهید. ساخت محافظ کلی ولتاژ برق ساختمان با سه راهی محافظ دار و کنتاکتور

نکات ایمنی کار :

۱.همواره حتما قبل از شروع کار، برق را از طریق کلید مینیاتوری کنتور قطع نمایید.

۲.آمپراژ محافظ مرکزی که خریداری می‌کنید حتما باید بیشتر یا مساوی آمپراژ کنتور ساختمان (که برابر با سقف جریان مصرفی واحد است) باشد وگرنه سبب سوختن کنتاکتور درون آن خواهد شد.

۳.در اتصال سیم‌ها دقت کنید و از سیم‌های تکه تکه و یا چسب خورده استفاه نکنید، حتما مراقب باشید اتصال سیم‌ها در ترمینال را به خوبی محکم کنید تا سبب داغ شدن و جرقه زدن و شوک‌های ناگهانی در برق نشود.

۴.نمره سیمی که برق را از محافظ مرکزی وارد مینیاتوری‌ها می‌کند باید حتما با نمره سیم کنتور برق که برق را وارد کنتاکتور محافظ مرکزی می‌کند برابر باشد زیرا قرار است به همان میزان جریان از آن عبور کند پس باید همان نمره سیم را داشته باشد. بد نیست نگاهی به مقاله آموزش نصب کنتاکتور هم بیندازید.

۵.برای سیم‌هایی که به صورت روکار از داخل جعبه فیوز وارد محافظ مرکزی می‌شود حتما داکت بزنید تا در دسترس نبوده و خطرساز نشود

نوشته محافظ مرکزی برق ساختمان | آموزش سیمکشی و نصب اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.