این برندهایی که نام بردم معمولاً در ۹۰ درصد موارد شبیه هم هستند، پس اگر شما فقط مدل تابا را یاد بگیرید بقیه مدل‌ها را هم به راحتی نصب و تعمیر می‌کنید. شرکت تابا از معروف‌های بازار آیفون صوتی و تصویری است، ولی دیگر چند سالیست که از این آیفون‌های صوتی ۶ سیم تولید نمی‌کند. ولی از آنجایی که هنوز در بعضی از خانه‌های قدیمی از این مدل استفاده می‌شود لازم است که یک تکنسین برق، روش نصب و تعمیر این آیفون‌ها را هم بلد باشد.

چون این اولین درس ما در رابطه با آیفون‌های صوتی و تصویری است، من می‌خواهم از ساده ترین چیزها شروع کنم، چون احتمال می‌دهم بعضی از دوستان این مطالب ساده و ابتدای را بلد نباشند. ابتدا خیلی سریع اجزای تشکیل دهنده آیفون‌ها را نام می‌برم.

اجزای تشکیل دهنده یک آیفون صوتی

از این به بعد در این درس و درس‌های بعدی، دستگاه زیر را پنل صدا میزنم، پس هر زمان گفتم “پنل”، منظورم این قسمتی است که بیرون از ساختمان، پشت درب حیاط و در داخل خیابان نصب می شود.

پنل آیفون صوتی

قسمت دوم گوشی است، که در داخل منزل نصب می‌شود. در تصویر زیر یک گوشی آیفون صوتی کوماکس را مشاهده می‌کنید.

گوشی دربازکن صوتی

قسمت سوم، ترانس است که در آیفون‌های صوتی برق کل مجموعه را تامین می‌کند. ترانس بعضی از آیفون‌های صوتی فقط برق AC تولید می‌کند و بعضی از مدلها هم برق AC و هم برق DC را در اختیار ما قرار می‌دهد. دلیل استفاده از ترانس این است که آیفون صوتی با برق ولتاژ پایین (۱۲ ولت) کار می کند پس لازم است برق ۲۳۰ ولت ساختمان را توسط این ترانس به ۱۲ ولت تبدیل کنیم.

ترانس آیفون تابا

قسمت چهارم، قفل بازکن است که پشت درب حیاط نصب می‌شود و کارش باز کردن درب حیاط است. این قفل بازکن هم می تواند زنجیری باشد مثل این تصویر سمت چپی و هم می تواند کله گاوی باشه مثل این تصویر سمت راستی. البته قفل بازکن‌ها مدل‌های دیگری هم دارند مثل قفل مقابل برقی، قفل درب حیاطی و… که تنها تفاوت این مدل‌ها در شکل و ظاهر و نحوه عملکرد آنهاست. ولی همه آنها در یک چیز با هم مشابه هستند، اینکه همگی توسط یک برق ۱۲ (یا ۲۴) ولت AC فعال می‌شوند و درب ساختمان را باز می‌کنند. اگر مایل بودید بدانید که چطور این قفل بازکن ها را نصب کنید به فیلمی که در کانال یوتیوب ما قرار گرفته مراجعه کنید.

انواع قفل بازکن آیفون

قسمت پنجم، هندست است که یک بلندگو و یک میکروفن داخل آن است و توسط یک سیم فنری بلند به گوشی متصل می‌شود.

هندست و سیم فنری

قوطی پنل. به این قوطی سیاه رنگ پلاستیکی که داخل دیوار با استفاده از گچ یا سیمان نصب می‌شود و پنل با استفاده از ۲ عدد پیچ به آن متصل می‌شود، از این به بعد می‌گویم قوطی پنل. این قوطی معمولاً در مرحله نماکاری ساختمان توسط آقای سنگار یا نماکار داخل دیوار قرار می‌گیرد. ولی اگر خودتان باید آن را نصب کنید، کافیست با دستگاه شیارزن دیوار را شیار بزنید و بعد با تیشه داخل شیار را خالی کنید و آنگاه با مصالحی مثل سیمان، قوطی را همسطح دیوار نصب کنید. دقت کنید اگر قوطی پنل کج و معوج نصب شود، بطوری که چهار گوشه‌ی پنل بصورت کامل روی آن فیکس نشود، این باعث ایجاد سوت ممتدد و نویز در پنل می‌شود.

قوطی پنل

قسمت بعدی کابل آیفون است. کابل آیفون اصطلاحی است که بازاری‌ها استفاده می‌کنند ولی اسم تخصصی‌تر آن کابل مخابراتی هوایی است. در داخل این کابل تعدادی رشته سیم‌های نازک قرار دارد که بصورت دوتا دوتا به دور همدیگر تابیده شده‌اند. در اصطلاح به این سیم‌های تابیده شده زوج گفته می‌شود. یعنی اگر یک کابل آیفون ۸ رشته سیم داشته باشد به آن کابل ۴ زوج می‌گویند. کابل‌های آیفون در انواع ۲، ۴، ۶، ۱۰، ۱۵، ۲۰و … تا هر تعداد زوجی که بخواهید در بازار موجود است. ولی بیشترین کابلی که در آیفون‌های صوتی و تصویری استفاده می‌شود این کابل ۴ زوج پایین است که برای کابل شبکه هم از آن استفاده می‌کنند.

کابل آیفون تصویری فویلدار با سطح مقطع ۰/۶ میلیمتر

دقت کنید همیشه از مدل فویل‌دار با حداقل نمره ۰.۶ میلی‌متر خرید کنید. چرا که مدل‌های بدون فویل و با سطح مقطع نازک‌تر هم در بازار هست که روی کیفیت صدا و تصویر تاثیر منفی می‌گذارد.

فیلم آموزش نصب آیفون صوتی تابا مدل ۶ سیم

تمام محتوای این درس بصورت یک فیلم کوتاه در کانال یوتیوب ما قابل مشاهده است (لینک کانال یوتیوب سایت آموزش برق)، اگر با تماشای فیلم بهتر یاد میگیرید می توانید این فیلم را در پایین یا در کانال یوتیوب ما مشاهده کنید.

نقشه لوله گذاری برای آیفون صوتی و تصویری

حالا که با تجهیزات آیفون آشنا شدید، می خواهیم از مدل لوله گذاری برای آیفون های صوتی و تصویری بگوییم.

نقشه لوله گذاری برای آیفون صوتی و تصویری

فرقی نمی کند که آیفون شما صوتی باشد یا تصویری. اگر آن ساختمان ویلایی و تک واحدی است، لوله گذاری باید به شکل بالا انجام شود. یعنی از گوشی تا پنل یک لوله برق سایز ۱۳ قرار می‌‌دهید و داخلش یک کابل ۴ زوج فویل دار رد می‌کنید. از ترانس هم که معمولاً نزدیک کنتور برق نصب می‌شود، یک لوله تا پنل قرار می‌دهید و داخلش یک کابل حداقل ۲ زوج رد می‌کنید. از پنل تا پشت درب حیاط هم یک لوله قرار می‌دهید و داخلش ۲ رشته سیم افشان رد می‌کنید. این ۲ رشته سیم برای اتصال به قفل بازکن است.

من همیشه تاکید می‌کنم برای قفل بازکن از سیم های افشان نمره ۰.۵ یا ۰.۷۵ استفاده کنید زیرا درب حیاط دائم باز و بسته می‌شود و سیم‌های متصل به قفل بازکن در معرض فشار و کشش هستند و اگر از سیم‌های مفتولی یا کابل مخابراتی استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی سیم ها از داخل می‌شکند و اتصال قطع می‌شود. ولی سیم های افشان چون نرم و انعطاف پذیر هستند به راحتی خم می‌شوند پس برای این مسیر بهتر عمل می‌کنند.

در تمام این مسیرها از لوله برق سایز ۱۳ یا به قول بعضی برقکارها از لوله نمره ۲ استفاده کنید.

توجه: پس حالا متوجه شدید که در پشت هر پنل حداقل ۳ لوله برق وجود دارد، یکی به قفل بازکن می‌رود، یکی به ترانس و یکی هم به گوشی(ها)

برای ساختمان‌های با تعداد واحد بیشتر هم فقط در مسیر گوشی ها تا پنل تفاوت هست که من فقط این مسیر را در شکل زیر برای شما ترسیم کرد‌ه‌ام.

روش سیمکشی پارالل

یعنی از پنل که کنار درب حیاط قرار گرفته، یک لوله قرار می‌دهید تا گوشی طبقه اول، از طبقه اول به طبقه دوم، از طبقه دوم به طبقه سوم و همین طور تا بالاترین طبقه پیش می‌روید. البته این مدل لوله گذاری فقط مناسب آیفون‌های صوتی است (تا ۷ طبقه) و برای آیفون های تصویری در درس‌های بعدی مدل‌های بهتری را به شما نشان خواهم داد. در ضمن در کتاب آموزش آیفون های صوتی و تصویری ۸ مدل لوله گذاری و سیم‌کشی را معرفی کرده‌ام، که بسته به مدل ساختمان، هر کدام دارای مزیت‌هایی هستند، پس حتماً این کتاب را از سایت آموزش برق سفارش دهید و مطالعه کنید. از چاپ قبلی این کتاب تنها تعداد کمی باقی مانده است.

نقشه سیمکشی و نصب آیفون صوتی تابا

خب حالا برویم نقشه سیم‌کشی یک آیفون صوتی ۶ سیم را به شما نشان دهم.

آموزش سیمکشی دربازکن صوتی

همانطور که می‌بینید در پشت گوشی ۶ تا ترمینال داریم که با علامت های A B C D E F شماره گذاری شده‌اند. در پشت پنل هم ۶ تا ترمینال داریم، که با علامت – + C B A 1  شماره‌گذاری شده‌اند. در داخل ترانس هم ۴ تا ترمینال داریم که با علامت های AC AC مثبت منفی نام‌گذاری شده‌اند. در داخل قفل بازکن هم ۲ تا ترمینال داریم.

طبق شکل بالا، با استفاده از ۳ رشته سیم، ترمینال‌های A B C از پشت گوشی به ترمینال‌های A B C از پشت پنل متصل می‌شوند. آنگاه ترمینال شماره ۱ در پشت پنل، با یک رشته سیم دیگر به ترمینال شماره D در پشت گوشی متصل می شود.

بد نیست بدانید که اگر پنل شما یک واحدی باشد، پشت پنل فقط یک ترمینال شماره ۱ می بینید. اگر پنل دو واحدی باشد دو تا ترمینال ۱ و ۲ می‌بینید. و اگر پنل سه واحدی باشد سه تا ترمینال ۱ ۲ ۳ می بینید و… . پس به تعداد هر شستی زنگی که روی پنل تعبیه شده یک ترمینال به اینجا اضافه می‌شود. چون این ترمینال ها از پشت شستی زنگ هر واحد می‌آید. در بعضی از مدلها حتی این ترمینال ها را حذف کرده‌اند و خودتان می‌توانید سیم شماره D هر واحد را به سیم پشت شستی زنگ آن واحد که آزاد است وصل کنید.

طبق شکل بالا یک ترمینال مثبت و یک ترمینال منفی در پشت پنل است، که این دو باید به مثبت و منفی ترانس متصل شوند. زیرا پنل برق مورد نیاز خودش را از این دو ترمینال تامین می‌کند (برق ۱۲ ولت DC). دقت کنید که جای سیم‌های مثبت و منفی را جابجا متصل نکنید.

پس تا اینجا از دست ۶ تا ترمینال پشت پنل راحت شدیم. حالا در پشت گوشی ترمینال E باقی مانده است که باید با یک رشته سیم به یکی از ترمینال‌های قفل بازکن متصل شود. البته چون ما در لوله گذاری مسیر مستقیمی از گوشی به قفل بازکن نداریم، این رشته سیم ابتدا به داخل قوطی پنل می‌آید و بعد از آنجا ادامه مسیر می‌دهد و به قفل بازکن می‌رود. یک ترمینال F هم پشت گوشی است که با استفاده از یک رشته سیم به یکی از ترمینال های AC ترانس متصل می شود. چون ما از گوشی به ترانس لوله گذاری مستقیم نداریم، پس این رشته سیم F اول به قوطی پنل می‌آید و بعد از قوطی پنل دور می‌زند و به ترانس می‌رود. یک ترمینال AC دیگر در ترانس باقی می‌ماند که به قفل بازکن وصل می‌شود.

همانطور که دیدید سیمکشی یک آیفون صوتی تابا مدل ۶ سیم کار بسیار ساده‌ای است.

حالا می‌خواهم توضیحی در مورد علمکرد رشته سیم ها بدهم تا بدانید که هر کدام از این سیم‌ها چه وظیفه‌ای برعهده دارند.

• سیم شماره A سیگنال صدا را از پنل به گوشی انتقال می‌دهد.
• سیم شماره B برعکس سیم A است یعنی سیگنال صدا را از گوشی به پنل انتقال می‌دهد.
• سیم شماره C منفی مشترک است و اگر وصل نباشد هیچ چیزی کار نخواهد کرد.
• سیم شماره D زنگ واحد هست، که در واقع وقتی کسی می آید و شستی زنگ منزل شما را فشار میدهد، سیگنال زنگ را که دائما در پنل تولید می‌شود به گوشی داخل منزل هدایت می‌کند.
• سیم‌های شماره E F هم مربوط به رفت و برگشت قفل بازکن هستند. و اگر یکی از آنها را قطع کنیم دیگر دربازکن کار نخواهد کرد.

پس موارد بالا را به خاطر بسپارید، زیرا اگر شما وظیفه‌ی هر سیم را بدانید اگر مشکلی در یکی از این عملکردها ایجاد شود، مستقیم می‌توانید همان سیم را تست و بررسی کنید و لازم نیست بقیه سیم ها را دستکاری کنید.

چون صحبت از سیمکشی شد می‌خواهم یک نکته از تجربیاتم را بیان کنم. چرا که می‌دانم توجه به این نکته هم می تواند سرعت کار شما را در عیب یابی و تعمیر آیفون‌ها بالا ببرد هم اینکه در زمان و مقدار دستمزد شما تاثیر دارد. اگر من ادعا کنم که برای تعمیرات آیفون به بیش از ۱۰۰۰ ساختمان مختلف سر زده‌ام، اغراق نکرده‌ام. چون مدت یکسال در خدمات پس از فروش یکی از شرکت‌های تولید کننده آیفون مشغول بکار بودم و بعد از آن هم نزدیک به ۹ سال در این کار بوده‌ام.

تجربه: طبق تجربه بر من ثابت شده که کمتر از ۱۰ درصد خرابی آیفون ها به مشکل قطعی سیم ها مربوط می شود.

به همین خاطر اگر برای تعمیرات به جایی مراجعه کنم، آخرین چیزی که چک میکنم مسیر سیمکشی هاست.

پس زمانی که برای تعمیرات به منزل یکی از مشتریان مراجعه می‌کنید و ایشان می‌گوید که همه سیستم درست کار می کند ولی صدای شخص مراجعه کننده از بیرون شنیده نمی شود، به آخرین چیزی که باید شک کنید مسیر سیم شماره A است. چرا که گفتیم احتمال قطع شدن سیم ها تنها ۱۰ درصد است. ولی بعضی از همکاران چک کردن مسیر سیمکشی را در مرحله اول قرار می‌دهند و وقت خود را بی خودی هدر می‌دهند. در حالی که باید ابتدا مواردی را تست و بررسی کنند که احتمال خرابی آنها بیشتر است.

این در صورتی است که قبل از شما کس دیگری سیم ها را دست کاری نکرده باشد. در غیر اینصورت اگر مالک از بدترین سیم هم استفاده کرده باشد و مدتی آیفون برایش کار کرده باشد و بعد خراب شده باشد شما باید کمتر به سیمکشی شک کنید، و مشکل بیشتر از قطعات الکترونیک و قسمت‌های متحرک سیستم است.

پس مجدد تکرار می‌کنم، طبق تجربه‌ی بنده احتمال اینکه مشکل از قطع شدن سیم ها باشد تنها ۱۰ درصد هست. پس در زمان تعمیرات آخرین چیزی که چک می‌کنید مسیر سیمکشی باشد، مگر اینکه مطمئن باشید قبل از شما مالک کنجکاوی کرده یا یک تعمیرکار ناوارد قبل از شما سیم ها را دستکاری کرده یا طبق مشاهدات خودتان ببیینید که کابل آیفون دچار ضربه و آسیب شده، در اینصورت عاقلانه است که اول به سراغ سیم ها بروید. یک تعمیرکار ماهر تعمیرکاری است که در کوتاه‌ترین زمان پی به مشکل ببرد.

پس ۹۰ درصد خرابی آیفون ها برمی‌گردد به چیزهای دیگری که در درس‌های بعدی به آنها اشاره خواهیم کرد. پس آموزش ها و فیلم های بعدی که در کانال یوتیوب ما منتشر می‌شود را حتما دنبال کنید و اگر علاقه مند به بحث آیفون صوتی و تصویری هستید، کتاب آموزش آیفون های صوتی و تصویری را که شامل تجربیات چندین ساله بنده است تهیه کنید و چندین بار آن کتاب را بخوانید. چون دوستان زیادی پیام فرستاده‌اند که ما تازه دور دوم که کتاب را خواندیم، اون موقع تازه اصل داستان رو درک کردیم.

نوشته آموزش نصب آیفون صوتی تابا – مدل ۶ سیم قدیمی اولین بار در آموزش برق ساختمان. پدیدار شد.