آموزش نصب کلید هود آشپزخانه به همراه نقشه و دیاگرام سیمکشی | بخش دوم

سلام مجدد خدمت شما دوست عزیز. عنوان این مقاله آموزش نصب کلید هود آشپزخانه است و اگر قسمت اول این مقاله را مطالعه نکرده اید حتماً برگردید و بخش اول آن را مطالعه کنید. زیرا این دو بخش به یکدیگر مرتبط هستند. کلید هود آشپزخانه – آموزش روش نصب و سیمکشی

انواع کلید هود آشپزخانه و نقشه سیمکشی

در ادامه انواع کلید هود آشپزخانه را بررسی میکنیم و نقشه سیمکشی و طریقه نصب سیم ها را برای هر مورد ترسیم می‌کنیم. تمام این مدل کلیدها در انواع دستگاه های هود رایج در کشور ایران مورد استفاده قرار میگیرد.

سیم كشی هود سه سرعته مجهز به كلید معمولی راكر و دو موتور

تفاوت این نوع هودها با نوع قبلی در داشتن دو موتور فن است كه به دنبال آن مجهز به كلید دوپل برای روشن و خاموش كردن هر موتور به صورت مجزا و كلیدهای تبدیل دومسیره جهت كنترل سرعت هر فن به صورت جدا از هم هستند،  شكل زیر نمونه ای از كلید این هودها را نشان می‌دهد :

در این نوع هودها یك كلید تمام قطب تك پل برای كنترل لامپ ها، یك كلید دوپل برای روشن و خاموش كردن هر کدام از فن ها به صورت مجزا و همچنین دو كلید تبدیل دو مسیره جهت كنترل سرعت هر فن به صورت مجزا وجود دارد، در شكل زیر دیاگرام سیم كشی این نوع هودها را برای شما ترسیم می‌کنم.

سیم كشی هود سه سرعته مجهز به كلید معمولی فشاری

این هودها بر خلاف هودهای قبلی مجهز به كلیدهای فشاری هستند كه از لحاظ ساختاری تفاوت‌هایی با كلیدهای راكر دارند اما از لحاظ عملكرد مشابه همان كلیدها عمل می‌كنند، در اكثر هودهای امروزی معمولی (غیر الكترونیكی) از این نوع كلیدها استفاده می‌شود، البته لازم به ذكر است كه سیم‌كشی هودهای تك موتوره و دو موتوره كه مجهز به این كلیدها هستند مشابه هم است و این است که در این نوع كلیدها قابلیت كنترل دو فن به صورت مجزا وجود ندارد، شكل زیر یك نمونه از این كلید ها را نشان می‌دهد.

در این نوع كلیدها یك شاسی برای خاموش و روشن كردن لامپ، یك شاسی برای خاموش كردن (پراندن) كلیدهای سرعت فن، یك شاسی برای دور كند، یك شاسی برای دور متوسط و یك شاسی برای دور تند وجود دارد، در شكل زیر دیاگرام سیم كشی این نوع هودها را برای شما ترسیم می‌کنم.

توجه : اگر هود شما تك موتوره است یكی از موتورها و فن‌های دیاگرام بالا را در نظر نگیرید.

نکته : در سیم کشی این نوع کلید ها ممکن است ترتیب فیش ها در برند های متعدد از هم متفاوت باشد ولی در کل تعداد فیش ها و سیم ها و نقش هر یک از آنها در همه هود های آشپزخانه این چنینی دقیقا مشابه هم است ، لذا اگر احساس کردید ترتیب فیش های کلید هود شما با دیاگرام بالا تفاوت دارد ، لازم است یا نقشه سیم کشی را از داخل کاتالوگ هود چک کنید ، و یا اینکه توسط لامپ تست یا فازمتر یا مولتی متر فیش های مربوط به لامپ هود و سرعت های موتور را پیدا کنید ، بطوریکه کلید های روی پنل را به ترتیب بزنید و ببینید با زدن هر کلید کدامیک از فیش ها برقدار می شود.

سیم كشی هود سه سرعته مجهز به پنل هوشمند و دیجیتالی

این نسل از هودها نسل جدید محسوب می‌شوند كه دارای امكانات بی نظیری از جمله دكمه‌های لمسی یا میكروسوئیچی، نمایشگر دیجیتالی LCD و یا LED، ظاهری بسیار زیبا و امروزی، كنترل از راه دور، سنسورهای هوشمند حساس به دما و یا آلاینده یا …، سیستم پردازش الكترونیكی و میكروپروسسوری، تایمر تمام دیجیتال و یا در برخی از مدل‌ها دانگل وای فای جهت كنترل توسط گوشی هوشمند و تبلت و بسیاری از امكانات امروزی متنوع دیگر می‌باشند؛ تنوع پنل‌های دیجیتالی و هوشمند هود آشپزخانه بسیار بالاست اما همه آنها دارای سیم كشی تقریباً یكسانی هستند، به علاوه اینكه در كنار فیش‌های پشت كلید روی برد الكترونیكی كاربرد هر یك ذكر شده است، اساس كار آنها نیز استفاده از قطعه‌ای به نام رله است، پیشنهاد میکنم مقاله رله چیست را مطالعه کنید تا با کارکرد رله آشنا شوید. به گونه‌ای كه مدار الكترونیكی هنگام گرفتن هر دستور از كاربر توسط دكمه‌های پنل هوشمند رله‌های مربوط به هر قسمت نظیر لامپ یا سرعت های مختلف فن را فعالسازی می‌كند. و سپس تیغه‌های رله بسته شده و جریان برق از آن عبور كرده و وارد لامپ‌ها و سیم پیچ‌های هر یك از سرعت‌های فن‌ها می‌شود، در تصویر پایین یك نمونه پنل هوشمند و دیجیتالی هود آشپزخانه را به شما نشان می دهم.

در پشت این كلید‌ها (در این قسمت در مورد هودهای مجهز به موتور القایی سه سرعته بحث می‌كنیم) دو عدد فیش جهت ورودی برق و تغذیه برد الكترونیكی، دو عدد فیش جهت اتصال لامپ‌ها و چهار عدد فیش جهت اتصال سیم‌های موتور فن (كند، متوسط، تند و نول) وجود دارد.

خب حالا در شكل زیر دیاگرام سیم كشی این نوع كلیدها را برایتان ترسیم می‌کنم.

سیم کشی هود چند سرعته مجهز به پنل هوشمند و دیجیتالی و موتور توربو

در این مدل هود‌‌ها از موتور‌‌های القایی سه سرعته با قطب چاکدار استفاده  نشده و به جای آن از فن‌‌های حلزونی فوروارد با موتور توربو که سرعت‌‌های بیشتری دارند و بی صدا هستند استفاده شده است که مزیت‌‌های بیشتری نسبت به موتور‌‌های نوع قبلی دارند؛ الکتروموتور فن‌‌های توربو نوعی الکتروموتور القایی با خازن دائم کار هستند و امروزه کاربرد‌‌های زیادی پیدا کرده و در دستگاه‌‌های تهویه مطبوع از جمله کولر، داکت اسپلیت، هود آشپزخانه و … به کار ‌‌می‌روند و همچنین جهت خنک سازی برد دستگاه‌‌هایی نظیر ماینرها و استبلایزر‌‌ها و آمپلی فایر‌‌های قدرتمند نیز از فن‌‌های توربو استفاده ‌‌می‌شود؛ موتور‌‌های توربوی استفاده شده در هود‌‌های آشپزخانه موجود در بازار عمدتا ۴ سرعته است؛ توان مصرفی این الکتروموتور‌‌ها نیز در حالت ماکسیمم حدود ۱۵۰ وات است که مقدار تقریبا مناسبی است، همچنین فوق العاده بی صدا هستند که به آنها فن‌‌های سوپرسایلنت نیز گفته ‌‌می‌شود؛ علاوه بر آن این موتور‌‌ها در هود‌‌های آشپزخانه در انواع دو سر شفت (در دو طرف الکتروموتور محور چرخنده وجود دارد) ساخته ‌‌می‌شوند که توانایی چرخش دو فن سانتریفیوژ به صورت همزمان را دارا ‌‌می‌باشد، به این صورت که دو عدد حلزونی به صورت دوقلو کنار هم ‌‌می‌سازند و این موتور را بین آنها قرار ‌‌می‌دهند تا پروانه‌‌های داخل دو حلزونی را توسط شفت‌‌های دو طرفش بچرخاند و نیازی به استفاده از دو موتور جداگانه نیست، و این یعنی بازدهی دوبرابری در این دستگاه فن؛ در شکل زیر یک عدد فن توربو که در هود‌‌های آشپزخانه به کار گرفته ‌‌می‌شود را مشاهده ‌‌می‌کنید:

خب تا اینجا با فن‌‌های حلزونی توربو در هود آشپزخانه و کاربرد‌‌ها و مشخصات آن آشنا شدیم، اکنون برویم مدار این الکتروموتور‌‌ها را با هم بررسی کنیم:

مدار الکتروموتور: همان‌گونه که اشاره شد این موتور‌‌ها دارای ۴ سرعت هستند و هر سرعت یک سیم جداگانه ای برای خود دارد که از موتور خارج شده و به رله‌‌های سرعت‌‌ ۱ تا ۴ روی برد الکترونیکی (اتصالات فاز) متصل ‌‌می‌ شود و در کنار این ۴ سیم یک سیم مشترک نیز از موتور خارج و به انشعاب نول وصل ‌‌می‌شود؛ دو سیم دیگر نیز از این موتور‌‌ها خارج شده که مربوط به اتصال پایه‌‌های خازن است؛ پس در کل ۷ عدد سیم از این موتور‌‌ها خارج ‌‌می‌شود که دو رشته از آنها در یک کابل جدا و پنج رشته دیگر در یک کابل جداگانه دیگر قرار دارند، سیم‌‌های کابل ۲ رشته به پایه‌‌های خازن و سیم‌‌های کابل ۵ رشته نیز به اتصالات مربوط به سرعت برد دستگاه وصل ‌‌می‌شوند (البته یک سیم ارت نیز به بدنه موتور وصل ‌‌می‌شود که این سیم مستقیما با سیم ارت کابل تغذیه متصل است و در نقشه زیر اشاره ای به آن نشده است).

کلید کنترل هود‌‌های توربو: تما‌‌می هود‌‌های توربوی موجود در بازار مجهز به کنترل کننده‌‌های هوشمند و دیجیتالی هستند و هود توربویی که کلید معمولی داشته باشد در بازار موجود نیست، اساس کار برد الکترونیکی هوشمند این هود‌‌ها نیز استفاده از رله برای کنترل سرعت فن و لامپ هود است و دقیقا همانند برد هود دیجیتالی سه سرعته (القایی با قطب چاکدار) کار ‌‌می‌کند با این تفاوت که در این قسمت به دلیل اینکه ۴ سرعت داریم از ۴ عدد رله برای کنترل سرعت الکتروموتور استفاده ‌‌می‌شود.

طرز کار: هنگا‌‌می که هود را روشن ‌‌می‌کنیم و روی سرعت ۱ ‌‌می‌گذاریم، برد الکترونیکی، رله ۱ را فعالسازی کرده و سیم پیچ سرعت ۱ در مدار قرار گرفته و با حداقل سرعت (۵۵۰ دور در دقیقه) کار ‌‌می‌کند، هنگا‌‌می‌که هود را روی ۲ قرار ‌‌می‌دهیم رله سرعت ۱ غیر فعال و رله سرعت ۲ فعالسازی ‌‌می‌شود و سیم پیچ‌‌های ۲ در مدار قرار گرفته و سرعت هود بیشتر (۹۰۰ دور در دقیقه) ‌‌می‌شود، در سرعت  ۳ نیز رله ۲ غیر فعال و رله ۳  فعالسازی شده و سرعت هود مجددا بیشتر شده و به میزان ۱۲۰۰  دور در دقیقه ‌‌می‌رسد، همچنین در سرعت ۴ نیز به همین ترتیب سایر رله‌‌ها غیر فعال شده و فقط ۴ فعالسازی شده و سیم پیچی مربوط به آن در مدار قرار ‌‌می‌گیرد و دور موتور دستگاه به مقدار ماکسیمم (۱۴۷۰ دور در دقیقه) ‌‌می‌رسد، با خاموش کردن هود نیز همه رله‌‌ها غیر فعال شده و الکتروموتور خاموش ‌‌می‌شود. هنگام زدن عملگر لامپ نیز رله لامپ توسط برد الکترونیکی فعالسازی ‌‌می‌شود و لامپ‌‌ها وارد مدار ‌‌می‌شوند؛ در همه حالت‌‌ها نیز وضعیت دستگاه بر روی نمایشگر دیجیتالی پنل آن ظاهر و نمایش داده ‌‌می‌شود. با مطالعه دیاگرام زیر بهتر متوجه چگونگی عملکرد این کنترل کننده‌‌ها ‌‌می‌شوید، دیاگرام سیم کشی هود‌‌های توربو را در نقشه زیر مشاهده ‌‌می‌کنید:

‌نکاتی در خصوص دستگاه کنترل از راه دور هود های دیجیتال

همانگونه که در طول این محتوا نیز چندین بار به آن اشاره شد، پنل های دیجیتالی هود قابلیت کنترل از راه دور را نیز دارا می باشند؛ دستگاه های کنترل از راه دور که در آنها استفاده می شود نیز در دو نوع رادیویی و اینفرارد (مادون قرمز) که بین عموم مردم به چشمی نیز معروف است یافت می شود که عمدتا از نوع مادون قرمز (چشمی) ساخته می شوند. کاربرد کنترل از راه دور در هود ها نیز در اینجاست که مثلا اگر دستگاه در ارتفاع بالایی نصب شود، بتوان توسط کنترل از راه دور آن را کنترل کرد. حال این کنترل از راه دور در بعضی مواقع از کار می افتد که طبق مراحل زیر می توانید عیوب آن را پیدا کنید :

مراحل عیب یابی ریموت کنترل مادون قرمز :

مرحله ۱ : اگر ریموت کنترل شما از نوع مادون قرمز بود، در اولین مرحله باید به اتمام باتری موجود داخل ریموت کنترل دستگاه شک کنید؛ بیشترین عیبی که در دستگاه های کنترل از راه دور اتفاق می افتد همین گزینه است که به راحتی نیز برطرف می شود. ضمنا در ریموت کنترل های مادون قرمز، می توانید چشمی ریموت کنترل را به سمت دوربین موبایل بگیرید و توسط دوربین به آن نگاه کنید، سپس یکی از دکمه های ریموت کنترل را بزنید و بررسی کنید که آیا LED مادون قرمز نورانی می شود یا خیر! اگر نورانی نشد باتری را عوض کنید و اگر هم نورانی شد پس باتری سالم است و باید به مرحله بعدی بروید.

مرحله ۲ : اگر باتری سالم بود، دومین عیب می تواند کثیف بودن پنل هود و به دنبال آن کثیف بودن روی گیرنده سنسور موجود در روی آن باشد؛ این ایراد مختص به ریموت کنترل های مادون قرمز است که سنسور مادون قرمز آن روی پنل هود قرار گرفته است؛ ضمنا چون هود دستگاهی است که همواره در معرض چربی ها و آلایندگی های زیادی قرار دارد این ایراد در آن به وفور رخ می دهد؛ هنگامی که ذرات آلاینده و چربی روی چشمی پنل قرار گیرند، سیگنال های نوری که از دیود مادون قرمز ریموت کنترل به سمت پنل فرستاده می شوند به چشمی روی پنل نمی رسند و بنابرین کنترل از راه دور کار نمی کند؛ این ایراد با تمیز کردن پنل با استفاده از مواد مناسب رفع خواهد شد.

مرحله ۳ : ایراد سوم مربوط به خراب بودن چشمی روی پنل است؛ این چشمی که از نوع فتودیود ویا فتوترانزیستور مادون قرمز است ممکن است در دراز مدت به دلایل مختلف خراب شود که در صورت خرابی باید با نمونه کاملا مشابه تعویض گردد. پس اگر متوجه شدید که خرابی از چشمی روی پنل است باید پنل را باز کنید و اول از همه اتصال پایه های چشمی روی برد پنل را بررسی کنید که قلع مردگی نداشته باشد، سپس اگر اتصالات درست بود با استفاده از هویه و قلع کش چشمی خراب را از برد جدا کنید و با یک نمونه جدید و مشابه تعویض کنید.

مرحله ۴ : این مرحله مربوط به خود دستگاه کنترل از راه دور می باشد که باید آن را در آخرین مرحله انجام دهید. اگر با تعویض باتری ریموت کنترل با دوربین موبایل به دیود فرستنده نگاه کردید اما مشاهده کردید که چشمک نمی زند، خرابی از دستگاه ریموت کنترل شماست. در این مواقع اکثرا ریموت کنترل ها را تعویض می کنند اما اگر به هر دلیلی نتوانستید مشابه آن را پیدا کنید یا دوست داشتید آن را تعمیر کنید باید آن را باز کنید و در مرحله اول از سلامت LED مادون قرمز مطمئن شوید؛ اگر LED را نیز تست کردید و سالم بود باید ریموت کنترل را تعویض کنید چون برد آن ارزش تعمیر ندارد.

مرحله ۵ : در آخرین مرحله نیز اگر تمامی موارد بالا را بررسی کردید اما دستگاه درست نشد، اشکال از برد الکترونیکی دستگاه است که باید توسط افراد متخصص تعمیر شود (بزرگترین عیب می تواند از خرابی بافر سنسور چشمی ویا آیسی دیکودر که بافر سنسور چشمی به آن متصل شده است باشد؛ ضمنا مقاومت ها و خازن های مسیر نیز یک به یک باید تست شوند).

نکته : چون کنترل از راه دور بیشتر هود ها از نوع مادون قرمز است، بنابرین عیوب مربوط به ریموت کنترل های مادون قرمز را مطرح کردیم؛ ولی اگر ریموت شما از نوع رادیویی RF باشد چون نمی توانید از مراحل فوق استفاده کنید (چون در ریموت کنترل های رادیویی بجای فرستنده و گیرنده نوری از فرستنده (مدولاتور) و گیرنده (دمدولاتور) امواج رادیویی با فرکانس مرکزی حدود ۴۳۳ مگاهرتز استفاده شده است) باید توسط افراد متخصص در حوزه الکترونیک مورد بررسی قرار گیرد؛ بنابرین شما عزیزان فقط گزینه تعویض باتری ریموت کنترل را انجام دهید.

چند نكته در رابطه با نصب و سیم كشی هود آشپزخانه

۱.در هنگام سیم كشی هود حتما دقت كنید كه دچار برق گرفتگی نشوید، همواره فیوز را قطع كرده ویا دوشاخه را از پریز بكشید و سپس مشغول تعمیرات شوید.

۲.نصب و تعمیر اكثر هودهایی كه تازه خریداری كرده اید بر عهده نمایندگی مجاز شركت آن است، پس به تنهایی آن را دستكاری نكنید تا گارانتی آن ابطال نشود.

۳.مسائل پیچیده فنی ای از جمله تعمیرات الكتروموتور و برد الكترونیكی و … بر عهده برقكاران عزیز نیست، از دستكاری این اجزاء در صورت عدم تخصص كافی بپرهیزید.

۴.اتصال سیم ارت به بدنه هود ازامی‌است، این سیم مستقیما از پریز وارد هود شده و به بدنه  آن متصل می‌شود، بنابرین در مدار های بالا اشاره ای به آن نشده است.

۵.سیم برقی كه برق ۲۲۰ ولت را وارد هود می‌كند حتما باید نمره ۲.۵ باشد و از فیوز مناسب سر راه برق آن استفاده كنید، شما می‌توانید سرخط این هودها را با سایر مصرف كننده های آشپزخانه به صورت مشترك در نظر بگیرید.

۶.هر چند وقت یكبار از نظافت فیلتر هود اطمینان حاصل كنید و در صورت رنگ عوض كردن و چربی گرفتن آن، حتما آنرا تعویض كنید.

۷.لوله ای كه آلاینده ها را از هود به دهانه دودكش هدایت می‌كند باید كاملا درزبندی شده و نشتی نداشته باشد، در غیر اینصورت چربی های حاصل از آن محیط را آلوده خواهند كرد.

۸.استفاده از كلاهك استاندارد H در قسمت بیرونی دودكش هود به جهت ارتقای كیفیت مكش هود و جلوگیری از سقوط اشیا و نزولات آسمانی به داخل مسیر تخلیه آلاینده الزامی‌است.

۹.قبل از نصب هود آشپزخانه از باز بودن مسیر دودكش آن اطمینان حاصل كنید، می‌توانید از روش های تست دودكش وسایل گازسوز جهت انجام این كار استفاده كنید.

۱۰.در هنگام اجرای دودكش هود كوتاه ترین مسیر را انتخاب كنید تا از كیفیت عملكرد آن نكاهد.

۱۲.نصب دودكش هود در شیشه پنجره ممنوع است، حتی الامكان سعی كنید كه این كار را انجام ندهید، می‌توانید به جای آن دودكش را روی دیوار كنار پنجره تعبیه كنید و در قسمت بیرون آن از كلاهك و زانویی استفاده كنید (سایز دودكش هود باید ۱۰ باشد).

تذكر : جهت اطلاع بیشتر از قوانین و مقررات مربوط به هود آشپزخانه و دودكش آن و همچنین اجرای استاندارد آن می‌توانید به مبحث چهاردهم كتاب مقررات ملی ساختمان مراجعه كنید.

۱۳.هر چند سال یكبار از پاكیزگی اجزاء داخل هود مطمئن شده و در صورت نیاز به روش صحیح آن را نظافت نمایید، از ریختن آب به داخل اجزای الكتریكی هود به هنگام نظافت به جد خودداری كنید.

۱۴.در صورت نیاز به تعویض كلید هود، نوع كلیدی كه برای آن انتخاب می‌كنید باید حتما مشابه كلید قبلی آن باشد، در غیر اینصورت از كلید هایی استفاده كنید كه مطابق با سیستم آن هود باشد، این موضوع را حتما با فروشنده ها در میان بگذارید (در هنگام نصب كلید هوشمند روی هودهای قدیمی‌باید از نوع موتور آن اطلاع داشته باشید و آن را با فروشنده مطرح كنید).