کلید بالابر ساختمان یکی از اجزای برقی بالابرهای ساختمانی ست که اپراتور به وسیله آن دستور چپگرد یا راستگرد را به الکتروموتور می دهد و الکتروموتور هم با چرخاندن یک گیربکس و یک قرقره بزرگ، عمل بالا یا پایین رفتن مصالح ساختمانی را انجام می دهد. از شما به عنوان یک تکنسین برق ساختمان انتظار میرود که با روش سیمکشی و نحوه عملکرد کلید بالابر و موتور آن آشنایی داشته باشید، زیرا مشتریهای زیادی از شما می خواهند که بالابر آنها را تعمیر کنید. پس در این مقاله از آموزش برق ساختمان به توضیح آن خواهیم پرداخت.
۹۰ درصد موتورهای بالابر که در ساختمان های شهر می بینید از نوع تکفاز هستند، یعنی موتور آنها با برق ۲۲۰ ولت کار می کند. و تعداد کمی از بالابرها هم هستند که موتورهای آنها با برق ۳ فاز کار می کند.
موتورهای بالابر تکفاز معمولاً قدرت جابجایی ۲۵۰ کیلوگرم و موتورهای ۳ فاز، ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم مصالح ساختمانی را می توانند جابجا کنند.
و در ابتدای این آموزش از شما می خواهم اگر این آموزش کارتان را راه انداخت برای سلامتی امام زمان مان ۳ تا صلوات بفرستین.
آموزش نصب کلید بالابر
تصویر یک کلید بالابر را در پایین مشاهده می کنید. به این کلیدها، کلید غلطکی یا کلید اهرمی هم گفته می شود. روی این کلید یک اهرم مشکی رنگ قرار گرفته که ۳ حالت می تواند داشته باشد. حالت بالا که یعنی بالابر به سمت بالا حرکت کند. حالت وسط که یعنی بالابر خاموش شود. حالت پایین که یعنی بالابر به سمت پایین حرکت کند. قیمت این کلیدها بسته به کیفیت آن، بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان است. و در نوع ۱۶ و ۲۵ آمپر در بازار موجودند.
پس در کل وظیفه کلید بالابر انتقال برق به الکتروموتور است به طوری که با تغییر وضعیت اهرم، الکتروموتور چپگرد و راستگرد (بالا-پایین) می شود. عکس یک کلید بالابر را در پایین مشاهده می کنید.
اگر ۲ عدد پیچ قسمت جلوی این کلید را باز کنید و قاب روی آن را بردارید با ۸ عدد ترمینال که محل اتصال سیم های برق هستند روبرو می شوید. تعداد زیاد این ترمینال ها می تواند گیج کننده باشد. ولی بعد از مطالعه این مطلب متوجه می شوید که نصب آنها چقدر راحت است. در تصویر زیر ما این ۸ ترمینال را از چپ به راست با اعداد ۱ تا ۸ شماره گذاری کرده ایم که بتوانیم مستقیم به هر ترمینال اشاره کنیم.
زمانی که اهرم بالابر در حالت وسط -قطع- قرار دارد. هیچ کدام از پیچ های داخل آن با یکدیگر در تماس نیستند.
ولی وقتی اهرم را به سمت بالا می چرخانیم:
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۲ با پیچ شماره ۵ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۳ با پیچ شماره ۶ تماس پیدا می کند.
و وقتی اهرم را به سمت پایین می چرخانیم:
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۵ با پیچ شماره ۷ تماس پیدا می کند.
- پیچ شماره ۶ با پیچ شماره ۸ تماس پیدا می کند.
زمانی که شما یک کلید بالابر نو می خرید، با استفاده از ۲ تکه سیم -که در تصویر بالا قرمز و مشکی رنگ هستند-، پیچ شماره ۸ به ۲ و پیچ شماره ۷ به ۳ متصل شده است. این ۲ تکه سیم همیشه باید در آنجا قرار گرفته باشند، چه موتور تکفاز باشد چه سه فاز.
راستی، کانال یوتیوب سایت آموزش برق هم مدت زیادی است که راه اندازی شده، و فیلم هایی را آنجا می بینید که در هیچ کجای دیگر منتشر نشدهاند. پس حتماً عضو کانال شوید تا جزو اولین نفراتی باشید که از مطالب جدید مطلع می شوید. کانال یوتیوب سایت آموزش برق
روش نصب کلید بالابر برای موتور تکفاز
شما با استفاده از یک مولتی متر می توانید سیم های اصلی و کمکی را از همدیگر تشخیص دهید. به این صورت که مولتی متر را در حالت بیزر قرار دهید و تست کنید که کدام ۲ سیم به یکدیگر راه دارند و بیزر بوق می زند. این ۲ سیم همان سیم های سیم پیچ اصلی هستند. ولی سیم های سیم پیچ کمکی چون به یکدیگر راه ندارند، بیزر روی آنها بوق نمی زند. روش دوم هم اینکه قاب روی تخته کلم را بردارید، در خیلی از الکتروموتورها روی ترمینال های تخته کلم باعلامت اختصاری مشخص کرده که هر سیم مربوط به چه چیزی است. روش سوم هم با آزمون و خطاست. یعنی ۲ تا از سیم های همرنگ را اصلی و ۲ تا را فرعی در نظر بگیرد، اگر خوش شانس باشید که در اولین مرحله موتور روشن خواهد شد، در غیر اینصورت باید چند بار سیم ها را جابجا کنید.
در موتورهای تکفاز برای تغییر جهت چرخش موتور -یعنی چپگرد و راستگرد کردن موتور- کافیست که ترتیب فاز و نول روی سیم پیچ کمکی جابجا شود. و کلید بالابر هم دقیقاً همین کار را برای ما می کند.
از این به بعد به ۲ رشته سیم های سیم پیچ اصلی U1 و U2 می گوییم و به ۲ رشته سیم های سیم پیچ کمکی Z1 و Z2 می گوییم.
در حالتی که کلید را برای یک موتور تکفاز نصب می کنید، ۲ رشته سیم فاز و نول از برق شهری وارد کلید می شود. و همانطور که شرح دادیم ۴ رشته سیم هم از الکتروموتور تکفاز به کلید وصل می شوند. پس در کل تعداد رشته سیم هایی که وارد کلید می شوند ۶ رشته است.
حالا ۲ روش متفاوت برای اتصال این ۶ رشته سیم به کلید بالابر را در پایین برای شما ترسیم می کنیم.
در هر دو نقشه بالا اگر جای U1 و U2 جابجا شود مشکلی پیش نمیآید. اگر جای Z1 و Z2 هم جابجا شود مشکلی پیش نمیآید. ولی حتماً دقت کنید که جای فاز و نول جابجا نشود، چون در صورتی که جابجا بسته شوند، زمانی که کلید در حالت قطع است و بالابر خاموش است، فاز به موتور می رود و این می تواند برای افرادی که آنجا کار می کنند خطرساز باشد.
همانطور که می بینید در روش اول:
- U1 به پیچ شماره ۱
- U2 و نول به پیچ شماره ۶
- Z1 به پیچ شماره ۷
- Z2 به پیچ شماره ۸
- و فاز به پیچ شماره ۵
- و با یک تکه سیم، پیچ شماره ۴ و ۵ اتصال کوتاه شده اند.
و در روش دوم:
- Z1 به پیچ شماره ۷
- Z2 به پیچ شماره ۸
- U1 به پیچ شماره ۴
- U2 و نول به پیچ شماره ۵
- فاز به پیچ شماره ۱
- و با یک تکه سیم، پیچ شماره ۴ و ۶ اتصال کوتاه شدهاند.
هر دو روش بالا برای سربندی کلید قابل اجراست و هیچ کدام برتری نسبت به دیگری ندارد. احتمالاً روش ها و مدلهای دیگری هم برای اتصال سیم ها به کلید وجود دارد که از شما دوستان می خواهیم اگر بلد هستید آن را از قسمت پایین برای ما ارسال کنید تا به اسم شما در سایت قرار دهیم.
توجه: اگر اولین بار است که به سایت آموزش برق سر میزنید و قبلاً عضو خبرنامه سایت نبودهاید، حتما عضو شوید تا از این به بعد آموزشهای جدیدی که مرتبط با برق ساختمان و سیستم های حفاظتی در سایت قرار می گیرد به ایمیل شما هم ارسال شود، و جزو اولین نفراتی باشید که از مطالب جدید باخبر میشوید. لینک عضویت در خبرنامه
روش نصب کلید بالابر برای موتور سه فاز
روش کار در الکتروموتورهای سه فاز بسیار راحتتر از الکتروموتورهای تکفاز است. زیرا در الکتروموتورهای ۳ فاز برای اینکه جهت چرخش موتور را عوض کنید کافیست که جای دو فاز را عوض کنید. یعنی از ۳ رشته سیمی که به الکتروموتور وصل شده است، اگر جای ۲ تا از فازها جابجا شود جهت چرخش الکتروموتور هم عوض می شود.
اگر سیم های برق سه فاز را R و S و T بنامیم. حالا به نحوه سربندی سیم ها به کلید بالابر نگاه کنید.
توجه: در نقشه بالا اگر بین ترمینال های R و S و T جابجایی صورت گیرد و یا جای ۳ رشته سیمی که به موتور می رود جابجا شود، مشکلی پیش نمی آید. ولی اگر بعد از نصب کلید متوجه شدید که جهت حرکت بالابر برعکس شده بود، کافیست جای ۲ تا از فازها را جابجا کنید.
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا کرد.
- و پیچ شماره ۲ با پیچ شماره ۵ تماس پیدا کرد.
- و پیچ شماره ۳ با پیچ شماره ۶ تماس پیدا کرد.
و وقتی اهرم را به سمت پایین چرخاندید.
- پیچ شماره ۱ با پیچ شماره ۴ تماس پیدا کرد
- و پیچ شماره ۵ با پیچ شماره ۷ تماس پیدا کرد
- و پیچ شماره ۶ با پیچ شماره ۸ تماس پیدا کرد
یعنی اینکه کلید شما سالم است.
مهندس مرادی، بهمن ۱۳۹۶
سلام.آقای مهندس .دمتگرم و همیشه سلامت و موفق باشین از اطلاعات خوبی که در اختیار عموم گذاشتین .یه سوال داشتم اگه بخوام از ریموت کنترل استفاده نکنم و کلید قطع و وصل بالابر رو که در کنار موتور هست از طبقه پنجم به طبقه هم کف انتقال بدم با اضافه کردن کابل امکانش هست ؟
۸
سلام رحیم جان، ممنونم ازت، بله امکان پذیره و خیلی ها این کار رو میکنن. برای اینکار هم از کابل نمره ۲.۵ استفاده کنید.
۷
سلام و خسته نباشید ممنون از اموزش تون فقط یه سوال میتونم برا حفاظت موتور بالابر فیوز گذاشت تا هنگامی که مثلا در کلید گریز از مرکز مشکلی اومد دیگه موتور نسوزه فیوز حفاظت کنه
۴
سلام حسن جان، ممنونم از شما، برای این موردی که فرمودین شما نیاز به یک کلید محافظ موتور (MPCB) دارید، یا اینکه از یک کنتاکتور و بی متال استفاده کنید.
۴
سلام نقشه ترمینال
دستگاه راست گرد چپ گرد چجوری هست؟؟
۵
وقت بخیر
اگه بخوام بالابر ساختمان رو از دونقطه کنترل کنم کلید بالابر به چه ترتیبی میشه
۷
سلام. باید از کلیدهای بالابر که با ریموت کنترل میشن استفاده کنید.
۵
با عرض ادب
چرا موتور های بالابر دو خازن دارند؟
آیا یکی دائم کار و یکی استارت هست؟
یا یکی برای چپ گرد و یکی راست گرد؟
۵
سلام ممنون وقت بخیر
یکی از اونها دائم کار و دیگری راه انداز هستند
۷
چه نوع کابلی واسه بالابر درنظر بگیریم( با چه سطح مقطعی)
چون ما بالابر در طبقه۳ نصب کردیم
میخواستیم کلید فرمان را به لول صفر انتقال بدیم که راحتر بتونیم از دستگاه استفاده کنیم
۲۶
سلام
توان مصرفی بالابرتون چقدره ؟؟؟ بگید تا راهنمایی تون کنم
۱۱
فقط خواستم بگم خدا خیرتون بده.همه براتون داریم دعای خیر میکنیم.
همیشه باشید..لطفا..
۵
خیلی ممنونم از شما آقا ایمان
شما لطف دارید
ما هم واسه شما دعای خیر میکنیم
همواره در خدمت شماییم
۷
سلام شرمنده من یه چیزی رو متوجه نشدم دینام تک فاز دو تا ورودی داره خب
الان
Z1
Z2
U1
U2
چهارتا چجوری دو تا میشن؟؟
یعنی کدوم با کدوم بسته میشن
ممنون میشم جواب بدین
۶
سلام خواهش میکنم
خب u1 و u2 اتصال سیم پیچ های اصلی هستند که همواره به برق ۲۲۰ ولت وصل اند ، z1 و z2 هم اتثال سیم پیچ های کمکی اند که با تغییر وضعیت کلید بالابر اتصال فاز و نول به آنها جابجا میشه و سبب تغییر جهت گردش موتور بالابر میشه
پس فاز و نول میاد داخل کلید ، بعد اونجا تقسیم میشه و یه فاز و نول متصل میشه به سیم پیچ های اصلی و یه فاز و نول هم به سیم پیچ های کمکی که با تغییر وضعیت کلید اتصال فاز و نول سیم پیچ های کمکی جابجا میشه که سبب تغییر جهت گردش بالابر میشه و مطابق نقشه بالا سیم کشی میشن
اون که میفرمایید چهار تا دوتا میشه باید بگم برعکس اینه ، چونکه دوتا فاز و نول میاد داخل کلید و در حالت کلید روشن (یا بالا یا پایین) فاز میشه دوتا و یکیشون به یه سر اصلی و دیگری به یک سر کمکی متصل میشن ، نول هم میشه دو شاخه و یک شاخه به سر دیگه اصلی و یک شاخه به سر دیگه کمکی وصل میشن
۵
سلام خسته نباشید
بالابر ما ۲۵۰کیلو هستش الان مصالح یا مواد رو میتونه پایین بیاره ولی تو قسمت بالا کشیدن مشکل داره و قفل کرده انگار، مطالح رو بالا نمیبره و تو بالا برش به مشکل خورده چه باید کرد؟
سپاس
۳
سلام ممنون سلامت باشید
از اون مقدار ظرفیتش نباید بیشتر بار بزنید
اگه هم به اندازه استاندارد بار زدید و این مشکل پیش اومده احتمالا یا سیم پیچ کمکی یا خازن یا سایر قسمت های موتور نیمسوزه و یا بالابر ایراد مکانیکی داره ، پس ازش استفاده نکنید و سریعا به یه متخصص مراجعه کنید تا واستون درستش کنه ، اگه بش فشار بیارین ممکنه کلا بسوزه و خرج خیلی بیشتر و دردسر عظیم تری سر دستتون بزاره
۶
این مشکل رو ما هم داشتیم.با تعویض کابل ۱.۵ به ۲ و تمیز کردن کلید گریز از مرکز مشکلمون حل شد
۴
خیلی متشکرم واقعا ممنون از سایتتون
۲
ممنون حسین جان سلامت باشین
۳
سلام مهندس مرا دی تشکر از لطف تون انشاالله در همه کارها موفق باشید
۱
💐💐🌷🌷
۵
سلام مهندس
از انجایی که خواستید روش دیگری اگر دارید پیشنهاد شود .
به نظرم دقیقا شکل روش اول ولی جای فاز و u1 عوض شود یعنی فاز به ۱ و u1 به ۵ وصل شود و شکل کمی اصلاح شود . هم فهم اسانتری به مخاطب میده هم و نیاز به حفظ کردن برای مبتدی ها از بین میره و نیز سیم از روی سیم رد نمیشه .
۳
سلام جناب ضابطی. ممنونم که در بهتر شدن این آموزش مشارکت میکنید. منتظر نظرات شما در پایین بقیه مقالات سایت هستیم.
۴
سلام جواب سوال من که سیم کشی
کلید بالابر درست وصل کردم
مشکل از داخل موتور هست
میشه نقشه تخته کلم روی موتور تک فاز دو خازن بفرستید
ممنون میشم
۱
سلام
خسته نباشید
من برای وصل کردن کلید بالابر تک فاز از هر دو روش استفاده کردم
موتور به یک طرف میچرخد
یک طرف دیگر کار نمیکند
میخواستم ببینم مشکل چیست
۲
سلام. مرسی. اگر از سیمکشی تون مطمئن هستید. مشکل از داخل خود موتور هست.
لایک
مهندس مرادی عزیز واقعا دمت گرم واقعا کم هستن ادمایی مث شما که به فکر جوونایی این مملکت باشن انشالا که همیشه موفق و سربلند باشی…
۱۲
💐💐🌷🌷
۶
سلام چگونه میتوان دوکلید اهرمی را به یک بالابر وصل کرد باتشکر
۷
سلام. امکان پذیر نیست.
۱۵
سلام
کلید بالابر سه فازه ولی برق ورودی تک فازه
ایا راهی وجود داره که همین کلید سه فازو با برق تک فاز راه اندازی کرد؟؟؟
۲
سلام مهندس جان
بالابر ساختمونی تک فاز دارم وقتی کلید رو میزنم که بالا یا پایین بره فیوز برق میچکونه
سیم هاشو تازه عوض کردم
بردمش سیم پیچی نشون دادم گفت دینامش سالمه
مشکل از کجا میتونه باشه؟
۱۳
سلام. یعنی آقای سیم پیچ موتور رو در اونجا تست کرد و فیوز اونجا نپرید؟؟؟ اگر اینطور باشه احتمالاً سیمکشی کلید بالابر رو اشتباه انجام دادین. یا شاید کلید مینیاتوری شما خراب شده باشه.
۱۲
خسته نباشید
نحوه اتصال بالابر به ارتینگ بصورت استاندارد در کارگاه ساختمانی به چه صورتی هستش؟
۵
سلام. یک میله ارت دو متری در نزدیکی کنتور به زمین میکوبید و یک تابلو کوچک به همراه یک شینه ارت در کنار کنتور نصب میکنید و شینه و میله ارت رو با یک کابل نمره مسی نمره ۲۵ به همدیگه متصل میکنید. و از بالابر یک سیم نمره ۲.۵ یا ۴ (بسته به سیم فازی که به بالابر وصل شده) به اون شینه ارت میرسونید.
۱۲
پس برای ارت مثلا برای حالت اول سیم ۲.۵ یا ۴ را به کلید ۵ که فاز بهش وصل هست اتصال باید داد ؟
برای حالت دوم به کلید ۱ و برای حالت سه فاز به یکی از کلید های ۱ و ۲ و ۳ درسته ؟
۹
سلام. خیر اشتباه متوجه شدید. سیم ارت به کلید وصل نمیشه بلکه به بدنه بالابر وصل میشه.
۳